Την Κυριακή 30 Μαρτίου, θα τελεστεί στον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Μειντάνι, το σαρανταήμερο μνημόσυνο για την ανάπαυση της ψυχής, της Ουρανίας Μπαγκέρη ή “Τζαβολίνας”,  με την οικογένεια της να καλεί συγγενείς, φίλους και συγχωριανούς να ανάωουν ένα κερί στη μνήμη της. Η τελετή θα γίνει σύμφωνα με όλα τα μέτρα προστασίας.

Η Ουρανία Μπαγκέρη “έφυγε” από τη ζωή σε ηλικία 95 ετών, στις 21 Φεβρουαρίου και κηδεύτηκε στα Ανώγεια.

Κόρη του Γεωργίου Σμπώκου (Ατζαρά), η Ουρανία ήταν μια δυναμική γυναίκα των Ανωγείων. Παντρεύτηκε τον Βασίλη Μπαγκέρη (Τζαβολιό) και απέκτησαν 9 παιδιά μαζί. Έχασε τον άντρα της νωρίς, το 1979, αλλά στάθηκε δυνατή και μεγάλωσε με θυσίες και κόπους την οικογένεια της. Η μοίρα την χτύπησε όταν πριν χρόνια έχασε και τον γιο της Γιώργη αλλά και τον εγγονό της. 

Στην κηδεία της, τον επικήδειο λόγο είπε  ο ανιψιός της, Βασίλης Σμπώκος, Περιφερειακός σύμβουλος Ηρακλείου. Αναλυτικά ολόκληρη η ομιλία του έχει ως εξής:

“Κλείνει σήμερα ένας κύκλος ζωής 113 χρόνων από τη στιγμή που ο Ατζαρογιώργης Σμπώκος και η Γαρτζολολένη Καλλέργη ενώθηκαν με τα δεσμά του γάμου και έφτιαξαν μια πολυμελή οικογένεια 9 παιδιών που το τελευταίο αποχαιρετούμε σήμερα.

113 χρόνια γεμάτα χαρές, λύπες, συγκινήσεις, για μια οικογένεια που τα μέλη της, οι Ατζαράδες με το όνομα, άφησαν ανεξίτηλο το στίγμα τους στην κοινωνία των Ανωγείων και της Κρήτης, με τις ανθρώπινες αρχές και αξίες που πρέσβευαν και υπηρετούσαν και που μεταλαμπάδευσαν στα παιδιά και στα εγγόνια τους. Ήσουνα το όγδοο παιδί αυτής της οικογένειας και το τρίτο κατά σειρά από τα τέσσερα κορίτσια. Ήσουνα όμως αυτό το μέλος της οικογένειας, που η ζωή του φύλαγε τις περισσότερες συγκινήσεις.

 Τα μεγαλύτερα πάθη. Ήσουνα όμως και ένας δυνατός άνθρωπος θεία Τζαβολίνα. Και στο μυαλό και στην ψυχή. Που προσωπικά δεν έχω γνωρίσει πιο δυνατό άνθρωπο στη ζωή μου. Που ο βίος ήταν η επιβεβαίωση του κανόνα του στίχου της μαντινάδας που λέει…”όλα τα βάρη ο Θεός στσοι δυνατούς τα δίνει”. Θεία Τζαβολίνα Στέκομαι σήμερα εδώ να σε νεκρολογήσω. Αλλά ότι και να σου πω, τα λόγια είναι φτωχά, μπροστά στο μεγαλείο σου. Η υπόκλιση μου σε αυτό το μεγαλείο, είναι το λιγότερο που μπορώ να κάνω. Γεννήθηκες και μεγάλωσες σε μια δύσκολη εποχή για τον τόπο μας, όπου η φτώχεια και η δυστυχία ήταν κυρίαρχη δίπλα σου και παντού. Υπήρχε όμως αγάπη, ομόνοια και ενσυναίσθηση μεταξύ των τότε ανθρώπων, στοιχεία που διαμόρφωσαν την προσωπικότητα του χαρακτήρα σου. 

Συμμετείχες από μικρό παιδί με τις όποιες δυνάμεις σου στη στήριξη της καθημερινότητας του σπιτιού σας με ότι κουτσοδούλι μπορούσες να κάνεις. Τα γράμματα ήταν άπιαστο όνειρο για τα παιδιά της εποχής σου. Και πραγματικά σκέφτομαι όπως σε γνώρισα, αν είχες τη δυνατότητα να σπουδάσεις με το μυαλό και την ψυχή που σε συνόδευαν, το τι θα μπορούσες να πετύχεις. 

Βίωσες τη λαίλαπα του κατοχικού πολέμου και μας την αναπαρηστούσες με τις βιωματικές σου ιστορίες, που προκαλούσαν δέος σ εμάς που δεν μπορούσαμε να φανταστούμε το τι πέρασαν οι άνθρωποι αυτή τη μαύρη περίοδο. Αξέχαστη μου είναι η ιστορία που σε σταμάτησαν 12 χρονώ σε μπλόκο στις απάτες οι Γερμανοί πάνω σ ένα γαιδουράκι που μετέφερε τα τζιμπράγκαλα του μιτατού και έλεγες για την αγωνία και το φόβο που ένιωσες. Η αφηγητικότητα σου ήταν μοναδική. Οι ιστορίες της ζωής σου ήταν πειστικές και παραστατικές και όποιοι σε άκουγαν ένιωθαν ότι ζούσαν εκείνη ακριβώς τη στιγμή. 

Τα μετεπελευθερωτικά χρόνια ως κοπελιά πλέον έρχεται η στιγμή να δημιουργήσεις το δικό σου σπιτικό. Παντρεύεσαι το Βασίλη Μπαγκέρη, τον Τζαβολοβασίλη. Ένα έξοχο νέο της κοινωνίας των Ανωγείων και φτιάχνετε τη δική σας οικογένεια. Μια οικογένεια 9 παιδιών. Που αναθρέθονται και μεγαλώνουν σε ένα σπίτι 50-60 τετραγωνικών που είναι παράλληλα και καφενείο κασαπειό. Καταστάσεις απίστευτης δυσκολίας, αλλά το σπίτι αυτό το ενώνει και το μεγαλουργεί η δύναμη της αγάπης, της συντροφικότητας της υπομονής και της κατανόησης. από το πιο μικρό έως το πιό μεγάλο μέλος της οικογένειας. 

Πραγματικοί βράχοι κι εσύ και ο Τζαβολοβασίλης δεν σας πτοούν οι δυσκολίες. Με αξιοπρέπεια, εντιμότητα και αγωνιστικότητα δημιουργείτε και κερδίζετε την εκτίμηση και τον θαυμασμού από τους συνανθρώπους σας. Ο καιρός περνά, τα μεγάλα παιδιά έχουν μπει δειλά δειλά στην παραγωγική διαδικασία και στηρίζουν την προσπάθεια σας και τότε έρχεται το πρώτο μεγάλο κτύπημα. Η αρρώστια και ο θάνατος του Τζαβολοβασίλη. Η κεφαλή του σπιτιού δεν υπάρχει πιά.

Εδώ φάνηκε περίτρανα το μεγαλείο της ηρωίδας Ανωγειανής μάνας. Με το μαύρο τσεμπέρι σύντροφος σου πλέον μέχρι το τέλος της ζωής, ορθώνεις το μπέτη σου χωρίς να δειλιάσεις. Απο την ψυχική σου δύναμη αντλούν όλα τα παιδιά σου. Και βγαίνετε νικητές ξεπερνώντας τη μεγάλη απώλεια. Είναι η περίοδος που σε γνωρίζω καλά θεία Τζαβολινα. Μεσα από τη δουλειά σου στο καφενείο. Ένα καφενείο πραγματικό πανεπιστήμιο τση ζωής. Όπου διδασκόσουν. Μάθαινες. Ιστορίες συμβουλές και γνωμικά. Και βέβαια στην ημερήσια διάταξη το καλαμπούρι και το πείραγμα που έφερνε πλούσιο γέλιο. 

Άνθρωποι σαν το Ζαχαραντρέα το Λάμαχο το Χαριτογιώργη, τον Τροτσέλη, τα αδέρφια σου τσοι Ατζαράδες, τσοι Ζαχαριανούς, τσοι Νταμπάκηδες, άνθρωποι απ’όλες τσοι οικογένειες του Πανωμουλιού, Κονίδες, Ξημέρηδες, Νταγιαντάδες, Σαμώληδες Φρυσάληδες Αεράκηδες, Πασπαράκηδες, Σκαντάληδες, Δραμουντάνηδες και τόσοι άλλους θαμώνες μακαρίτες σχεδον όλοι, που συγχωρέστεμε αν δεν τους αναφέρω προσωπικά, άνθρωποι καθαροί και γνήσιοι με απίστευτα βιώματα, έστηναν καθημερινές παραστάσεις, αλησμόνητες στη μνήμη όλων εμάς που τα ζήσαμε, και που δυστυχώς συγκρίνοντας τα με το σήμερα, σε κυριεύει η απογοήτευση. 

Κι εσύ ήσουν ο κινητήριος μοχλός. Ένας άνθρωπος που είχε κερδίσει το σεβασμό και την εμπιστοσύνη όλων τους. Που σε στήριζαν και τους στήριζες άδολα και είχες πάντα ένα καλό λόγο και μια ερμηνειά στο καθημερινό πρόβλημα του καθενός τους. Τα χρόνια περνούν, ένα ένα τα παιδιά σου παίρνουν το δρόμο τους δημιουργώντας τις δικές τους οικογένειες. Είναι η περίοδος που έρχονται στη ζωή τα πρώτα εγγόνια σου και αισθάνεσαι γεμάτη χαρά και ικανοποίηση “δρέποντας τους καρπούς” του αγώνα σου. Κι αυτό όμως δεν κρατάει πολύ. Έρχονται τα δύο νέα απανωτά κτυπήματα της μοίρας. Η αρρώστια και ο θάνατος του εγγονού σου Βασίλη και η απώλεια του γιού σου του Γουβά. 

Παρατεταμένος και ανείπωτος πόνος. Και πάλι όμως, μέσα σε αυτή την οδύνη, ήσουν αυτή που με το ρεαλισμό σου, τη δύναμη της ψυχής σου βρήκες το κουράγιο όχι μόνο να αντέξεις, αλλά και να είσαι το μεγάλο στήριγμα για τα υπόλοιπα παιδιά σου. Εάν έπρεπε να στηθεί ένα άγαλμα για την ηρωίδα Ανωγειανή μάνα, αυτό δικαιωματικά έπρεπε να αποτυπώνει τη μορφή σου. Λέξεις και φράσεις αρχέγονες, γεμάτες ουσία, όπως, στσαθρώπους μρε τυχαίνουνε, δεν είμαστε κεφαλοπύρωτοι, όση είναι η ζωή είναι κι ο θάνατος, έχουν χατίρι οι πεθαμένοι μα πια μεγάλο το χατίρι των αζωντανώ, έβγαιναν από το στόμα σου. 

Από τα βάθη τση ψυχής μιάς χαροκαμένης μάνας, που έβλεπε όμως την πραγματικότητα, προσπαθώντας να δώσεις κουράγιο για να προχωρήσετε. Και τα κατάφερες πάλι. Και προχώρησες για αρκετά ακόμα χρόνια μέχρι τα βαθιά γεράματα, βιώνοντας κι άλλες χαρές και λύπες, αλλά έχοντας εκτελέσει στο ακέραιο το καθήκον σου, απέναντι στην ψεύτρα τούτη ζωή. 

Έγινα ο ίδιος μάρτυρας αυτής σου της στάσης, αυτού του κουράγιου σου, στσι δύσκολες στιγμές της απώλειας του αδερφού μου και δε θα το ξεχάσω ποτέ αυτό θεία Τζαβολίνα. Ήσουν ένας πραγματικός ρούκουνας δίπλα σ εμένα τη μάνα μου και τ’αδέρφια μου, εκείνες τις δύσκολες στιγμές που βίωσε το σπίτι μας. Θεία Τζαβολίνα Από χθες το βράδυ, είσαι κάτοικος του χωριού των πολλών. Έχεις ανταμώσει με αγαπημένα σου πρόσωπα. Τον άντρα σου, τους γονείς και τα αδέρφια σου, το Γουβά, τον Ατζαρογιώργη και το Βλαστό και σε φαντάζομαι χαρούμενη και γελαστή μ’αυτό την απαράμιλλη λάμψη του προσώπου σου, μέσα σ’αυτή την όμορφη ομήγυρη. 

Εμείς που μένουμε ακόμα πίσω σου, βρισκόμαστε όλοι εδώ σήμερα Ο Γιάννης η Βαγγελιώ ο Λυκούργος η Ελένη η Μαίρη η Ρηνιώ ο Μιχάλης η Εμμανουέλα, οι γαμπροί και οι νύφες σου, τα εγγόνια σου και τα ανήψια σου, αλλά και ολόκληρη η Ανωγειανή κοινωνία. Και σε αποχαιρετούμε στο μεγάλο αυτό ταξίδι, λέγοντας σου ένα μεγάλο ευχαριστώ για όλα αυτά που μας πρόσφερες στην πολυκύμμαντη ζωή σου. Ήσουν είσαι και θα είσαι πάντα, φάρος και οδηγός στην πορεία της ζωής του κάθενος μας. Καλό ταξίδι αγαπημένη μου θεία Καλό ταξίδι Τζαβολίνα, ηρωίδα Ανωγειανή μάνα Αιωνία σου η μνήμη Δεν θα σε ξεχάσουμε ποτέ

Στην μνήμη της η εφημερίδα μας δέχτηκε τις παρακάτω προσφορές:

Η οικογένεια της προσέφερε το ποσό των 200 ευρώ.

Ο Μανώλης Κυριακάκης και η Λιλίκα Ρούλιου το ποσό των 100 ευρώ.

Ο Βασίλειος Χαιρέτης και η Ανθούλα Σμπώκου το ποσό των 50 ευρώ.

Ο Τάσος Μπαγκέρης του Μπαγκεροβαγγέλη το ποσό των 50 ευρώ.

Η Ελευθερία Χονδρού “Τζαβολιού” το ποσό των 50 ευρώ.

Ο Μανώλης Μπαγκέρης του Μπαγκεροβαγγέλη το ποσό των 50 ευρώ.

Η Περσεφόνη Μπαγκέρη-Λινάρδου το ποσό των 50 ευρώ.

Ο Βασίλης Μπαγκέρης του Χαριτομανώλη το ποσό των 50 ευρώ.

Ο Γεώργιος Σμπώκος (Μπορμπόνης) το ποσό των 50 ευρώ.

Η Αλεξάνδρα Μπαγκέρη (Νικηφόρο) το ποσό των 50 ευρώ.

Η Αγάπη Σταυρακάκη- Μανουρά το ποσό των 50 ευρώ.

Η Ελένη Μπαγκέρη (Χαριτογιώργη) το ποσό των 50 ευρώ.

Τα χρήματα θα διατεθούν για τις ανάγκες της ηλεκτρονικής μας έκδοσης και του Εργαστηρίου Γνώσης Ιστορίας και Πολιτισμού της ενορίας του Αγίου Γεωργίου στο Μεϊντάνι. Τους ευχαριστούμε θερμά.

Ας είναι ελαφρύ το χώμα των Ανωγείων που την σκεπάζει αιώνια.