Σημαντική στιγμή για τον Πολιτιστικό σύλλογο Ανωγείων θα είναι η παρουσία του την Τρίτη  2 Ιουνίου στις εκδηλώσεις μνήμης και τιμής για το Ολοκαύτωμα της Κανδάνου, μια από τις μεγαλύτερες θηριωδίες των Ναζί κατά την διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.

Ο σύλλογος μας θα συμμετέχει εκεί με 15 μελή αποστολή ,στο αμφιθέατρο της Κανδάνου την Τρίτη 2 Ιουνίου στις 7.30 μ.μ και θα παρουσιάσει ένα χορευτικό ημίωρο πρόγραμμα ,ενώ σημαντική αναφορά πρέπει να γίνει στο γεγονός ότι για πρώτη φορά θα βρεθούν μαζί οι συλλόγοι Ανωγείων, Κανδάνου και Βιάννου για να τιμήσουν τους ήρωες των Ολοκαυτωμάτων.

Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων που θα είναι τριήμερες και διοργανώνει ο Δήμος Κανδάνου-Σελίνου έχει ως εξής:

Εκδηλώσεις μνήμης για την 74η επέτειο του ολοκαυτώματος της Καντάνου διοργανώνουν την 1η, 2 και 3 Ιουνίου ο Δήμος Καντάνου – Σελίνου και η Περιφέρεια Κρήτης σε συνδιοργάνωση με τον Πολιτιστικό Σύλλογο “Καντανία”, τον Α.Ο.Σ. “Υρτακίνα” και τον Σύλλογο Γυναικών “ΤΑΒΙΘΑ”.
Σύμφωνα με το πρόγραμμα, τη Δευτέρα 1 Ιουνίου στις 11 π.μ. θα γίνει ο 2ος Αγώνας Δρόμου “Μάχη Φαραγγιού Καντάνου”, στις 12.30 μ. διέλευση οχημάτων Β’ Παγκοσμίου Πολέμου από το Φαράγγι Καντάνου και στις 2 – 8 μ.μ έναρξη έκθεσης αντικειμένων από τη Μάχη της Κρήτης και ολοκαυτώματος και ακυκλοφόρητων φωτογραφιών (αρχείο Σκαρτσιλάκη Δημ. και Μανούσακα Μαν)
Την Τρίτη 2 Ιουνίου το πρόγραμμα έχει ως εξής:
• 10 π.μ. – 8 μ.μ. Εκθεση αντικειμένων από τη Μάχη της Κρήτης και Ολοκαυτώματος και ακυκλοφόρητων φωτογραφιών.
• 7.30μ.μ.: Αμφιθέατρο Καντάνου: Εκδήλωση με θέμα: “Η διεκδίκηση των Γερμανικών οφειλών σε κρίσιμη καμπή:τεκμηρίωση των Ελληνικών απαιτήσεων, προτάσεις για την κλιμάκωση του αγώνα και προοπτικές δικαίωσης”. Εισηγητής: Μάρκος Μαρινάκης, δικηγόρος μέλος του Δ.Σ. της Πανελλήνιας Ενωσης Δικηγόρων για τις γερμανικές αποζημιώσεις
Οι νομικές διαστάσεις της διεκδίκησης: Αριστομένης Συγγελάκης διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλος της Σ.Ε. του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών τη Γερμανίας προς την Ελλάδα. “Οι ιστορικές και πολιτικές διαστάσεις της διεκδίκησης”. Θα ακολουθήσει συζήτηση.
Παρουσίαση τοπικών χορών από την “Καντανία”, τον Πολιτιστικό Σύλλογο Ανωγείων, τον Πολιτιστικό Σύλλογο Ανω Βιάννου και τον Λαογραφικό όμιλο Χανίων.
Τέλος την Τετάρτη 3 Ιουνίου (ημέρα ολοκαυτώματος) στις 10.30 π.μ. θα τελεστεί αρχιερατική δοξολογία στον Ι.Ν. Αναλήψεως Καντάνου. Στις 11 π.μ. στην κεντρική πλατεία Καντάνου θα ψαλεί επιμνημόσυνη δέηση και θα ακολουθήσουν χαιρετισμός δημάρχου ομιλία του Αριστομένη Συγγελάκη διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλους της Σ.Ε. του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των οφειλών τη Γερμανίας προς την Ελλάδα με τίτλο: “74 χρόνια από το Ολοκαύτωμα της Καντάνου: Μνήμης και χρέος, δικαιοσύνη και αποζημίωση”, ριζίτικο από τον Σύλλογο “Καντανία”, κατάθεση στεφάνων, παραδοσιακό κέρασμα.
Στις 12.30μ. θα γίνει παρουσίαση του βιβλίου του Νικολάου Βαβουλέ “Εις Μνημόσυνο Αιώνιο Θύματα Μάχης Κρήτης και Κατοχής από και στο Νομό Χανίων”. Αμφιθέατρο του Πολιτιστικού Κέντρου Καντάνου “Μελίνα Μερκούρη” και εγκαίνια Δημοτικής Βιβλιοθήκης Καντάνου “Δημητρίου Κρομμυδάκη”.

Το ολοκαύτωμα της Καντάνου 3 Ιουνίου 1941

Κάντανος, ένα μικρό χωριό της Κρήτης, στο Νομό Χανίων, έμελλε να γίνει ένα από τα μνημεία της ναζιστικής θηριωδίας κατά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο.

Οι κάτοικοί της, των γύρω χωριών, αλλά και πολλοί από την επαρχία Σελίνου, αν και ήξεραν ποιο θα ήταν το τίμημα που θα πλήρωναν, αποφάσισαν ν΄ αντισταθούν και να θυσιαστούν στην επέλαση των ναζί.

Με λίγα και ακατάλληλα όπλα, αμύνονται μαχόμενοι στις 23 Μαΐου 1941 στα Φλώρια και στις 24 και 25 Μαΐου 1941 πιο οργανωμένα και με περισσότερες δυνάμεις στο φαράγγι της Καντάνου, όπου μετά από σφοδρή μάχη, σκοτώνονται πολλοί Γερμανοί. Τη Δευτέρα 2 Ιουνίου αρχίζει ο ανελέητος βομβαρδισμός του χωριού, ενώ στη συνέχεια τα τμήματα που μπήκαν στο χωριό, έκαψαν και ισοπέδωσαν όλα τα σπίτια. Ολοκαύτωμα. Οι ναζί συγκεντρώνουν τους κατοίκους και αρχίζουν τις εκτελέσεις. Στις 3 Ιουνίου 1941, οι ναζί είχαν κάψει και ισοπεδώσει την Κάντανο, εκδικούμενοι για την αντίσταση που συνάντησαν από τους κατοίκους της έξω από το Δημοτικό Σχολείο.

Τρείς επιγραφές άφησαν οι ναζί στην Κάντανο, μοναδικά ιστορικά μνημεία σε όλη την Ευρώπη, καθώς οπουδήποτε κι αν κατέστρεψαν, δεν άφησαν γραπτά την απόδειξη του εγκλήματός τους, αλλά και δεν τόνισαν τόσο πολύ την αντίσταση που συνάντησαν.

Στις δύο πινακίδες – επιγραφές που τοποθέτησαν οι ναζί στις εισόδους της Καντάνου από Χανιά και από Παλαιόχωρα, η πρώτη αναφέρει «Δια την κτηνώδη δολοφονίαν Γερμανών αλεξιπτωτιστών, αλπινιστών και του μηχανικού από άνδρας, γυναίκας και παιδιά και παπάδες μαζύ και διότι ετόλμησαν να αντισταθούν κατά του μεγάλου Ράιχ κατεστράφη την 3-6-1941 κ Κάνδανος εκ θεμελίων, δια να μην επαναοικοδομηθεί πλέον ποτέ» ενώ η δεύτερη αναφέρει «ως αντίποινων των από οπλισμένων ανδρών και γυναικών εκ των όπισθεν δολοφονηθέντων Γερμανών στρατιοτόν κατεστράφη η Κάνδανος».

Τέλος, το περιεχόμενο στην τρίτη μαρμάρινη πλάκα που έφεραν οι κατακτητές το 1943 προοριζόμενη προφανώς για το μνημείο που θα κατασκεύαζαν αναφέρει «Εδώ υπήρχε η κάνδανος κατεστράφη προς εξιλασμόν της δολοφονίας 25 Γερμανών στρατιωτικών»

Για την Αθήνα κι από κει στο Ναύπλιο αναχώρησε την Παρασκευή ή  ΣΤ΄τάξη του Δημοτικού Σχολείου Ανωγείων για την τετραήμερη εκπαιδευτική της εκδρομή στην Αθήνα και το Ναύπλιο,που διοργανώνει ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων του σχολείου.

Τα παιδιά συνοδεία Γονέων και Εκπαιδευτικών θα επισκεφθούν μεταξύ άλλων το Μουσείο της Ακρόπολης,το Ελληνικό Κοινοβούλιο,τις Μυκήνες και την Επίδαυρο πριν επιστρέψουν την ερχόμενη Τρίτη 1 Ιουνίου στα Ανώγεια.

Αναλυτικά όλο το πρόγραμμα της Εκπαιδευτικής εκδρομής έχει ως εξής:

ΤΡΙΗΜΕΡΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΔΡΟΜΗ

ΑΘΗΝΑ – ΝΑΥΠΛΙΟ 29/5 – 1/6

 1η ημέρα: ΑΝΩΓΕΙΑ –ΗΡΑΚΛΕΙΟ

Συγκέντρωση 18.30 στο σχολείο μας και αναχώρηση με πούλμαν για το λιμάνι Ηρακλείου. Επιβίβαση στο πλοίο, τακτοποίηση στις καμπίνες και αναχώρηση για τον Πειραιά.

2η ημέρα: ΑΘΗΝΑ – ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ – ΒΟΥΛΗ – ΜΟΥΣΕΙΟ ΛΑΪΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ – ΔΙΣΚΟΠΩΛΕΙΟ ΝΙΚΟΥ ΞΥΛΟΥΡΗ – ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ

Άφιξη στο λιμάνι του Πειραιά. Πρωινό στο πλοίο προαιρετικά και αναχώρηση για το βράχο της Ακρόπολης στις 8.00. Στη συνέχεια, στις 9.30 θα επισκεφθούμε το Μουσείο της Ακρόπολης και να παρακολουθήσουμε ξενάγηση από επαγγελματία ξεναγό. Έπειτα, μετάβαση στη Βουλή των Ελλήνων στην Πλατεία Συντάγματος για το προγραμματισμένο μας ραντεβού στις 11.00. Κατόπιν το πούλμαν θα μας μεταφέρει στο Μουσειο Λαϊκών Οργάνων γύρω στις 12.30 όπου θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε τη λύρα του αξέχαστου Νίκου Ξυλούρη καθώς και πλήθος άλλων μουσικών οργάνων. Κατά την επιστροφή μας στο ξενοδοχείο θα κάνουμε μία σύντομη στάση στο δισκοπωλείο Νίκος Ξυλούρης. Άφιξη στο ξενοδοχείο για φαγητό στις 15.00 και ξεκούραση έως τις 18.00, οπότε θα αναχωρήσουμε για το πλανητάριο, όπου θα παρακολουθήσουμε την προβολή «Κρυμμένο Σύμπαν» στις 18.30. Επιστροφή στο ξενοδοχείο γύρω στις 20.00.

3η ημέρα: ΑΘΗΝΑ – ΙΣΘΜΟΣ ΚΟΡΙΝΘΟΥ – ΜΥΚΗΝΕΣ – ΕΠΙΔΑΥΡΟ – ΠΑΛΑΜΗΔΙ  – ΑΘΗΝΑ

Πρωινό στο ξενοδοχείο και αναχώρηση στις 08.30 για το Ναύπλιο με ενδιάμεσες στάσεις στον Ισθμό της Κορίνθου και το αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου  γύρω στις 11.00, όπου θα μας περιμένει ξεναγός, και θα έχουμε την ευκαιρία να διαπιστώσουμε την εκπληκτική ακουστική του.Στη συνέχεια πηγαίνουμε στο Ναύπλιο, την πρώτη πρωτεύουσα της Ελλάδας για να επισκεφθούμε κατά τις 13.00 το ενετικό φρούριο του Παλαμηδίου, όπου είχε φυλακιστεί ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και θα παραμείνουμε εκεί για περίπου μία ώρα. Κατόπιν θα υπάρχει ελεύθερος χρόνος στην πόλη του Ναυπλίου για περιήγηση, καφέ ή φαφητό προαιρετικά. Στις 17.30 θα επισκεφτούμε τις Πολύχρυσες Μυκήνες. Εκεί έμπειρος ξεναγός θα μας ξεναγήσει στο βασίλειο του Μυθικού Αγαμέμνονα. Αργά το απόγευμα, κατά τις 19.00 θα αναχωρήσουμε για το ξενοδοχείο μας. Δείπνο στις 21.00 και διανυκτέρευση.

4η ημέρα: ΑΤΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ – THE MALL ATHENS – ΠΛΑΚΑ – ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ –  ΛΙΜΑΝΙ ΠΕΙΡΑΙΑ

Πρωινό στο ξενοδοχείο. Αναχωρούμε μαζί με τις αποσκευές μας στις 9.30 για το Αττικό Ζωολογικό Πάρκο. Στις 11.00 θα παρακολουθήσουμε μία εντυπωσιακή παράσταση με δελφίνια και στη συνέχεια θα περιηγηθούμε μέσα στο πάρκο με τα πολυάριθμα είδη ζώων. Γύρω στις 13.30 αναχωρούμε για το «The Mall Athens» όπου θα υπάρχει ελεύθερος χρόνος για βόλτα και ψώνια στα μοναδικά καταστήματα ή φαγητό προαιρετικά. Νωρίς το απόγευμα γύρω στις 16.30 φεύγουμε για να περιπλανηθούμε στα στενά σοκάκια της Πλάκας αλλά και στο Μοναστηράκι, καθώς και στον πιο πολυσυζητημένο εμπορικό δρόμο, την οδό Ερμού. Στις 19.00 ξεκινάμε για το λιμάνι όπου θα επιβιβαστούμε στο πλοίο για την επιστροφή μας στην Κρήτη.

5η ημέρα: ΗΡΑΚΛΕΙΟ – ΑΝΩΓΕΙΑ

Άφιξη στο λιμάνι του Ηρακλείου και επιβίβαση στο πούλμαν στις 06.30 για τη μεταφορά μας στα Ανώγεια.

Ιδιαίτερη επιτυχία  είχε η εκδήλωση -ημερίδα που διοργάνωσε η Κοινωνική Υπηρεσία του  Δήμου Ανωγείων σε συνεργασία με το Κέντρο Συμβουλευτικής    Γυναικών  Θυμάτων Βίας Δήμου Ρεθύμνης  που ήταν αφιερωμένη στη γυναίκα με τίτλο  «γνωρίζω εκφράζομαι –διεκδικώ» …είμαι γυναίκα .

Η εκδήλωση ξεκίνησε  με το καλωσόρισμα του  Δημάρχου Ανωγείων κ. Μανόλη  Καλλέργη   o   οποίος συνεχάρη τους  διοργανωτές για την πολύ σημαντική εκδήλωση  ενώ χαιρετισμό  απέστειλε  ο Δήμαρχος Ρεθύμνης  κ. Μαρινάκης Γιώργης.

Και οι δυο πλευρές αναφέρθηκαν στην αναγκαιότητα ύπαρξης δομών όπως είναι  το  Κέντρο Συμβουλευτικής Γυναικών θυμάτων Βίας και  οι Κοινωνικές Υπηρεσίες που λειτουργούν στους Δήμους ,πόσο αποτελεσματικό  έργο  παράγουν και πόσο σημαντική είναι η συνεργασία που εγκαινιάζουν  οι  δύο Δήμοι  σε αυτό το επίπεδο  αφού μέσα από την ανταλλαγή γνώσης και εμπειριών,  ενδυναμώνονται οι υπηρεσίες  και η παρέμβαση γίνεται  αποτελεσματικότερη.

Χαιρετισμό απεύθυνε  και  η πρόεδρος της Επιτροπής Ισότητας του Δήμου και Δημοτική Σύμβουλος κ. Μαίρη Μπαγκέρη που αναφέρθηκε στον πολύπλευρο και καθοριστικό ρόλο της Ανωγειανής γυναίκας και τόνισε ότι ο Δήμος και η Επιτροπή Ισότητας στηρίζουν  δράσεις που συμβάλουν στην ανάδειξη και καταξίωση του ρόλου της γυναίκας και ότι  χρέος του Δήμου είναι να δημιουργήσει υποδομές που θα βοηθήσουν τη γυναίκα.

Στη συνέχεια η προϊσταμένη της Κοινωνικής Υπηρεσίας κ. Ρίτα Σουλτάτου  αφού ευχαρίστησε την Προϊσταμένη του  Κέντρο Συμβουλευτικής    Γυναικών  Θυμάτων Βίας Δήμου Ρεθύμνης  κ. Αλεξία Βαονάκη και τα στελέχη του Κέντρου για την άμεση ανταπόκριση στην πρόσκληση  και την άψογη   συνεργασία στην όλη  διοργάνωση, μίλησε για το σημαντικό ρόλο της γυναίκας  διαχρονικά, τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει και πως η κοινωνική  υπηρεσία   έρχεται  να σταθεί δίπλα στη γυναίκα με την ημερίδα αυτή  και όχι μόνο.

Έδωσε έμφαση  στο πόσο σημαντικό κομμάτι  είναι η γνώση, η πληροφόρηση και η πρόληψη και πόσο  η ευαισθητοποίηση και ο προβληματισμός είναι το πρώτο βήμα  ώστε να γνωρίσουν οι γυναίκες θέματα που τους αφορούν για τις δυνάμεις και τις δυνατότητες που έχουν ,και  να εκφράσουν τις ανησυχίες τους  για να μπορέσουν να διεκδικήσουν με θετικό και δημιουργικό τρόπο.

Αναφέρθηκε  στο έργο της   Κοινωνικής  Υπηρεσίας  μιας  υπηρεσίας  πολυδιάστατης παρέμβασης,  που έχει ενσωματώσει το ΚΑΠΗ, τον Παιδικό Σταθμό και την Κοινωνική Μέριμνα .

Μίλησε για την   πληθώρα νέων αρμοδιοτήτων της υπηρεσίας  , που περιλαμβάνει  και το σχεδιασμό και την εφαρμογή  των πολιτικών ισότητας των φύλων  που μέσα σ αυτά τα πλαίσια έγινε και η συγκεκριμένη εκδήλωση.

Ενημέρωσε  για δράσεις  που έχουν γίνει από το ΚΑΠΗ για τις ηλικιωμένες  γυναίκες και πόσο  βοηθήθηκαν μέσα από αυτή την υπηρεσία και βελτιώθηκε η ποιότητα της ζωής τους αλλά και τις δράσεις που σήμερα γίνονται για τις γυναίκες όλων των ηλικιών με στόχο τη βελτίωση της θέσης της γυναίκας , στην σημερινή κοινωνία και οικογένεια.

Κλείνοντας τόνισε την ανάγκη για αλλαγή αποβάλλοντας   νοοτροπίες προκαταλήψεις και στερεότυπα και αφήνοντας πίσω τα βαρίδια που μας καθηλώνουν  και μας καταδικάζουν σε οπισθοδρόμηση και στασιμότητα ώστε τα ανδροκρατούμενα κατάλοιπα που είναι βαθιά ριζωμένα να σταματήσουν να καθορίζουν να προσδιορίζουν και να χειραγωγούν τις γυναίκες σήμερα .

Με τη γνώση του παρελθόντος και του παρόντος κρατώντας και αναδεικνύοντας τα ωφέλιμα και θετικά στοιχεία να προσδιορίσουμε τις προοπτικές του μέλλοντος και να διασφαλίσουμε καλύτερες συνθήκες για όλους μας.

Ακολούθησε η Προϊσταμένη της Κοινωνικής Υπηρεσίας και του  Κέντρου Συμβουλευτικής    Γυναικών  Θυμάτων Βίας Δήμου Ρεθύμνης  κ. Αλεξία Βαονάκηπου εξέφρασε τη χαρά και την ικανοποίηση της  αφενός για την επίσκεψη σ ένα τόπο ξεχωριστό του οποίου οι κάτοικοι είναι γνωστοί για το σεβασμό και την αγάπη που αποδίδουν στην πολιτιστική κληρονομιά, στα ήθη και στα έθιμά  και αφετέρου για την έναρξη της συνεργασίας  με την Κοινωνική Υπηρεσία του Δήμου Ανωγείων  με στόχο την ανάπτυξη κοινών δράσεων στον τομέα της Ισότητας των δυο φύλων  και της Κοινωνικής Πολιτικής .

Στη συνέχεια περιέγραψε τις αρμοδιότητες και τον τρόπο λειτουργίας του Κέντρου και επικεντρώθηκε στην αθέατη πλευρά της βίας δηλαδή την ψυχολογική και συναισθηματική βία και την επίδρασή της στον ψυχικό κόσμο της γυναίκας .

Μια ομιλία που << άγγιξε  >> και προβλημάτισε  όλους τους παρευρισκόμενους.

Ακολούθησαν   οι ομιλίες των στελεχών του κέντρου

Η Βασιλάκη  Εύα  η  κοινωνιολόγος του Κέντρου  που δουλειά της είναι ο συντονισμός των δράσεων ευαισθητοποίησης και παρέμβασης στην κοινότητα, η ανάπτυξη συνεργασίας και δικτύωσης με τους θεσμικούς φορείς και την κοινωνία των πολιτών και η υποδοχή των γυναικών κατά την πρώτη τους επαφή με το Συμβουλευτικό Κέντρο μίλησε για την  ισότητα των  φύλων και κατά πόσο αυτή έχει επιτευχθεί.

Η  Ζουγκουρλή   Φωτεινή η  Νομική  Σύμβουλος του Κέντρου  που παρέχει νομικές συμβουλές στις γυναίκες θύματα βίας ώστε να ενημερώνονται πλήρως για τα δικαιώματά τους και εφόσον το θελήσουν οι ίδιες να προβαίνουν στη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους μέσω της νομικής οδού μίλησε για την  νομική αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας.

Στη συνέχεια το λόγο πήρε  η  Αεράκη  Έλια  η  Κοινωνική Λειτουργός του  Κέντρου  που  παρέχει συμβουλευτική και υπηρεσίες κοινωνικής στήριξης

Ενημέρωσε  για τις βασικές οδηγίες αντιμετώπισης μετά από ένα βίαιο περιστατικό, αφού πρώτα μας αφηγήθηκε  την αληθινή ιστορία μιας γυναίκας, η οποία της την κατέθεσε με σκοπό να αφυπνίσει όλες  τις γυναίκες  με εμπειρίες βίας να αποδεσμευτούν από το φόβο και τη σιωπή τους η οποία ήταν πραγματικά συγκλονιστική .

Για ένα πολύ σημαντικό θέμα τις  συγκρούσεις στο ζευγάρι και τον  αντίκτυπο που έχουν  στα παιδιά μίλησε η  Αχυροπούλου Ιωάννα  η   Ψυχολόγος του Κέντρου που έχει πολύ σημαντικό ρόλο στην ψυχολογική στήριξη των  γυναικών και  βοηθά τις συμβουλευόμενες γυναίκες να  κατανοήσουν την κατάσταση στην οποία βρίσκονται , να αναγνωρίσουν τα θετικά τους σημεία και τις εσωτερική τους δύναμη ώστε να κινητοποιηθούν και να αρχίζουν να τροποποιούν συμπεριφορές και συναισθήματα που κάνουν την κακοποιητική σχέση να διατηρείται. Μέσα από τη ματιά ενός ευαίσθητου και ενεργού πολίτη του νέου Ανωγειανού επιστήμονα Νίκου Σκουλά, ο κόσμος είχε την  ευκαιρία να  δεί τον  ιδιαίτερο ρόλο της Ανωγειανής γυναίκας ,στο χθες ,στο σήμερα  ,στο αύριο μέσα από μια διαφορετική εύστοχη προσέγγιση που έδωσε μια άλλη οπτική στη μορφή  της Ανωγειανής  γυναίκας που σήκωσε ένα μεγάλο μέρος από  το φορτίο της ιστορίας του τόπου  και το μετέφερε ως τις μέρες μας αντάξια στο βάρος του.

Με το δικό του ιδιαίτερο τρόπο  και ο Αριστείδης  Χαιρέτης ή  Γιαλαύτης  έδωσε το στίγμα του στην εκδήλωση με τις παρακάτω μαντινάδες

Tι άλλο πιο πολύτιμο
η σ΄τση ζωής τσι τόπους

΄που τη γυναίκα που γεννά

και μεγαλώνει αθρώπους.

——————————————-

Η γυναίκα είναι αμυγδαλιά

που όλο το χρόνο ανθίζει

κι΄αν πέσουν και τα άνθη τση

ο κλώνος τση μυρίζει.

————————————-

Για με η γυναίκα στη ζωή

είναι ακριβό ραέτι

γιατί κρατεί στα χέρια τση

τον κόσμο και δεν πέφτει.

————————————-

Ο άντρας που δεν έκλαψε

για γυναικεία κάλλη

οι πόνοι που γεννήθηκε

δεν πήγανε χαλάλι.

———————————

Ευχαριστώ τη μάνα μου

που μ’ έφερε να ζήσω

γιατί αν δε με γέννανε

πώς ΄θελα σε γνωρίσω.

Ακολούθησε βίντεο με μαρτυρίες κακοποιημένων γυναικών με τίτλο  <<ΤΩΡΑ ΜΙΛΑΩ>>

Επίσης όλη τη διάρκεια της εκδήλωσης λειτουργούσε   έκθεση  με τίτλο <<τα παιδιά ζωγραφίζουν και γράφουν για τη μητέρα >> όπου τα παιδιά κατάφεραν να  συγκινήσουν τον κόσμο αφού μέσα από ζωγραφιές και μικρές σκέψεις διατύπωσαν με απλότητα και αυθορμητισμό το μεγαλείο της γυναικείας ύπαρξης που αγαπάει απόλυτα, αυτοθυσιάζεται, φροντίζει για όλα, προσφέρει τα πάντα και ξέρει πάντα το σωστό.

Ακόμη κι όταν χάνει τον έλεγχο και την ψυχραιμία της τα παιδιά κατανοούν και συγχωρούν γιατί πιστεύουν ότι οι προθέσεις της είναι πάντα καλές. Θεωρούν ότι το παράδειγμα της είναι προς μίμηση και η προσφορά της χρήζει ανταπόδοσης.”

Η τόσο ενδιαφέρουσα και σημαντική αυτή εκδήλωση έκλεισε με τον καλύτερο τρόπο αφού οι καλλιτέχνιδες  Νίκη Ξυλούρη, Μαρία Σκουλά και Ελευθερία Κοκοτσάκη έδωσαν το δικό τους όμορφο χρώμα  ενθουσιάζοντας τον κόσμο  και βοηθώντας να αποφορτιστεί  το κλίμα

. Η Κοινωνική Υπηρεσία Δήμου Ανωγείων   νοιώθει υποχρέωση να ευχαριστήσει θερμά όλους όσοι βοήθησαν στην οργάνωση και επιτυχία της εκδήλωσης και συγκεκριμένα:

• Την  Προϊσταμένη της Κοινωνικής Υπηρεσίας και του  Κέντρο Συμβουλευτικής    Γυναικών  Θυμάτων Βίας Δήμου Ρεθύμνης  κ. Αλεξία Βαονάκη και τα στελέχη του Κέντρου Βασιλάκη  Έυα, Ζουγκουρλή  Φωτεινή, Αεράκη  Έλια, Αχυροπούλου Ιωάννα για την άμεση ανταπόκριση και την άψογη συνεργασία
• την Επιτροπή Ισότητας του Δήμου για την υποστήριξη και τη συνεργασία σε όλη την εκδήλωση.
• το Γιάννη τον Οικονομάκη  που αφιλοκερδώς έκανε την επιμέλεια της αφίσας και των προσκλήσεων
• τις καλλιτέχνιδες  Νίκη Ξυλούρη, Μαρία Σκουλά και Ελευθερία Κοκοτσάκη καθώς και τους : Γιάννη Παξιμαδάκη,  Κώστα Σκουλά και Δημήτρη Μπέρκη που τις συνόδεψαν και τη μικρή Νίκη Ξυλούρη  που ανταποκρίθηκαν με προθυμία και βοήθησαν να κλείσει όμορφα η εκδήλωση
• τις διευθύντριες του Γυμνασίου και Λυκείου Ανωγείων Δήμητρα Στασινού και Δέσποινα Πρίμπου  καθώς και τις καθηγήτριες Ελευθερία Κοκοτσάκη και Ηλιάδου Χρυσούλα για τη συνεργασία στο ερωτηματολόγιο των παιδιών του Γυμνασίου και Λυκείουγια τη διερεύνηση απόψεων σχετικά με τη θέση της γυναίκας στην οικογένεια /κοινωνία
• Τις δασκάλες του δημοτικού   που βοήθησαν δίνοντας στα παιδιά να ζωγραφίσουν και να γράψουν για την γυναίκα μέσα από την μορφή της μητέρας τους με αφορμή τη γιορτή της μητέρας
• Τη  γυναίκες του  ΚΑΠΗ και της Επιτροπής Ισότητας Τους υπαλλήλους της κοινωνικής υπηρεσίας για τη συμβολή τους στη διοργάνωση και ιδιαίτερα τη Ρένα τη Θεοφανάκη , καθώς και τη Μαρίκα τη Σφακιανάκη την Κούλα τη Συκιώτη  τη Βαγγελιώ την Ξυλούρη τη  Δέσποινα τη Πρίμπου τη Ρίτα τη Σκουλά που  βοήθησαν με την προσφορά παραδοσιακών εδεσμάτων για το  κέρασμα που  ακολούθησε
• Τους εργαζόμενους   Της Εστίας
• Την Αγγέλα τη Σκουλά και τη Ρένα τη Μπαγκέρη για τις φωτογραφίες και τη βιντεοσκόπηση της εκδήλωσης

Φυσικά όλο τον κόσμο που με την  παρουσία του  δείχνει ότι άξιζε τον κόπο να γίνει η συγκεκριμένη  εκδήλωση και  δίνει το έναυσμα  και για άλλες τέτοιες εκδηλώσεις.

Οι Ομιλίες

Ισότητα των φύλων

Μια από τις αρμοδιότητες της Κοινωνικής Υπηρεσίας Δήμου Ανωγείων

Ρίτα  Σουλτάτου :Προϊσταμένη της Κοινωνικής Υπηρεσίας

Με ιδιαίτερη χαρά σας καλωσορίζουμε στην σημερινή μας εκδήλωση που είναι αφιερωμενη στη γυναίκα. Γυναίκα μάνα, γυναίκα αδελφή , γυναίκα  σύζυγος, γυναίκα κέντρο και στήριγμα της οικογένειας, γυναίκα νοικοκυρά   , γυναίκα εργαζόμενη , γυναίκα αγωνίστρια γυναίκα πηγή έμπνευσης.

Ο κατάλογος δεν τελειώνει γιατί η γυναίκα είναι παντού παρούσα, σε κάθε έκφανση της κοινωνικής ζωής και   η προσφορά της  είναι διαχρονική .

Η συμβολή της  στον δημόσιο και ιδιωτικό βίο από την αρχαιότητα    μέχρι σήμερα υπήρξε εξαιρετικά σημαντική και  οι πολλαπλοί  ρόλοι της   ιδιαίτερα δύσκολοι  και απαιτητικοί.

Η σύγχρονη γυναίκα καλείται να ανταποκριθεί σε όλους τους ρόλους,που  γίνονται όλο και πιο σύνθετοι ,όλο και πιο πολύπλοκοι και που  την αναγκάζουν να μάχεται καθημερινά, για να καταφέρει να ανταπεξέρχεται προσπαθώντας να τους συνδυάζει επιτυχώς και να είναι «σωστή», όπως προστάζει η κοινωνία.

Στην προσπάθειά της αυτή  συχνά πιέζεται, αγχώνεται και εξαντλείται  καλούμενη καθημερινά να επιλύει μικρές και μεγάλες κρίσεις και να φτάνει πολλές φορές στα όρια της αντοχής της

Η Κοινωνική Υπηρεσία του Δήμου έρχεται σήμερα να σταθεί δίπλα στη γυναίκα με τη διοργάνωση της σημερινής εκδήλωσης και όχι μόνο.

Μια καινούρια  υπηρεσία  που  δημιουργήθηκε με το  πρόγραμμα «Καλλικράτης» όπου πολλές αρμοδιότητες των Υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας μεταφέρθηκαν στους Δήμους     με την ενσωμάτωση των  δράσεων  του  ΚΑΠΗ  της Κοινωνικής Μέριμνας και του Παιδικου  Σταθμού

Ακόμα και σήμερα βέβαια οι περισσότεροι  μας ξέρετε  σαν  ΚΑΠΗ, μια υπηρεσία  που απευθυνόταν κατά προτεραιότητα στην Τρίτη ηλικία. ΚΑΙ   που κατάφερε να γίνει ένας φορέας πολιτισμού με δυναμική παρουσία στο κοινωνικό γίγνεσθαι  δίνοντας ταυτόχρονα μια διαφορετική ποιότητα ζωής στους ηλικιωμένους.

Οι δράσεις μας με τις ηλικιωμένες γυναίκες τους άνοιξαν νέους δρόμους αφού τους δώσαμε διεξόδους μέσα απο  τις ομάδες που συμμετείχαν  και  μπόρεσαν να  πάρουν καινούρια  γνώση, να εκφραστούν και να   διοχετεύσουν   τη ζωντάνια και τη δημιουργικότητά τους σε πάρα πολλές δραστηριότητες όπως: Ανθοδετική  ,κατασκευές αγιογραφία  , ομάδες  γέλιου   , κόσμημα , γυμναστική , ενδυνάμωση μνήμης   και πολλά άλλα

Η επαφή με τις άλλες ηλικίες και ειδικά με τα παιδιά για  την καταγραφή και διατήρηση στοιχείων της παράδοσής μας όπως τα παραμύθια  τα  παιχνίδια ,τα προυκιά ,η ζύμη  τα παραδοσιακά επαγγέλματα oi παραδοσιακές στολές  τα  φαγητά  και τόσα άλλα σε μια προσπάθεια ανάδειξης της κουλτούρας και των ιδιαίτερων στοιχείων του τόπου μας  έδωσε σ όλους αξέχαστες εμπειρίες .

Η ψυχαγωγία  με εκδηλώσεις και εκδρομές που τους έδωσαν την ευκαιρία να γνωρίσουν κι άλλα μέρη του  τόπου μας και όχι μόνο ήταν πολύ σημαντικό  γι αυτές γιατί από μόνες τους  δεν θα το έκαναν,

είτε γιατί το θεωρούσαν πολυτέλεια γιατί πάντα έβαζαν τον εαυτό τους σε δεύτερη μοίρα,

είτε γιατί δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να το κάνουν

Όμως σήμερα με την  Κοινωνική Υπηρεσία του Δήμου  μια υπηρεσία  πολυδιάστατης παρέμβασης μέσα από μία πληθώρα νέων αρμοδιοτήτων , σκοπός μας  είναι η παροχή υπηρεσιών :

Ø  προς όλες τις ηλικίες και προς όλους τους δημότες

Ø   σ όλους όσους αντιμετωπίζουν καταστάσεις που απαιτείται άμεσα κοινωνική παρέμβαση

Ø      σ όλους όσους απαιτείται παραπομπή σε αρμόδιους φορείς

Πέρα λοιπόν από τις αρμοδιότητες που είχαμε μέχρι σήμερα και που όπως ανέφερα εξακολουθούν να ισχύουν είμαστε πλέον  αρμόδιοι για το σχεδιασμό και την εφαρμογή :

• της κοινωνικής πολιτικής,
• των πολιτικών ισότητας των φύλων
• την προστασία και προαγωγή της δημόσιας υγείας
• την προώθηση και ρύθμιση ζητημάτων αγωγής σε παιδιά προσχολικής ηλικίας, της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης,
• την προώθηση της Δια Βίου Μάθησης,
• το σχεδιασμό και την εφαρμογή προγραμμάτων Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νέας Γενιάς.

Ανασταλτικός παράγοντας για την υλοποίηση των παραπάνω είναι ότι όλες αυτές οι αρμοδιότητες ήρθαν χωρίς το ανάλογο ανθρώπινο δυναμικό

Στόχος μας όμως  και προτεραιότητα μας παραμένει ο άνθρωπος,

Η αξιοπρεπής   διαβίωση και η βελτίωση της ποιότητας ζωής   μέσα από συντονισμένες δράσεις και προγράμματα , τηρώντας πάντα το απόρρητο και σεβόμενοι την προσωπικότητα του κάθε ατόμου.

Ενδεικτικά αναφέρω   τη λειτουργία του Κοινωνικού μαγειρείου, του κοινωνικού Παντοπωλείου, της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης όπου υπάρχει σχετική ανάγκη, της χορήγησης βιβλιαρίων ανασφαλίστων ,

Και βέβαια παρέχουμε ψυχολογική και κοινωνική υποστήριξη σε άτομα η οικογένειες  που αντιμετωπίζουν δυσκολίες,  ενημερώνοντάς τους για τις αντίστοιχες κοινωνικές παροχές η κάνοντας  διασύνδεση με ιατρο κοινωνικές υπηρεσίες

Όσον αφορά τις γυναίκες.

Έχουμε καταφέρει έως ένα βαθμό ,να είμαστε μία υπηρεσία στην οποία μπορεί εύκολα να απευθυνθεί η γυναίκα , για οποιοδήποτε θέμα την απασχολεί    προσωπικό ,   επαγγελματικό,   οικογενειακό ,ώστε είτε να λάβει την απαραίτητη υποστηρικτική βοήθεια, πληροφόρηση ,καθοδήγηση είτε να παραπεμφθεί σε κάποια άλλη αρμόδια για το θέμα της υπηρεσία.

Ήδη από την υπηρεσία μας έχουν εξυπηρετηθεί  αρκετές γυναίκες για θέματα που αφορούν οικογενειακές    σχέσεις ενδοοικογενειακή βία –σωματική ή /και ψυχολογική κακοποίηση    αλλά και οικονομικό αδιέξοδο ,αναζήτηση εργασίας , ψυχαγωγία

Είμαστε λοιπόν εδώ να  αφουγκραστούμε τις ανάγκες της γυναίκας, να σχεδιάσουμε μαζί της  και να υλοποιήσουμε προγράμματα και δράσεις με στόχο τη βελτίωση της θέσης της, στην σημερινή κοινωνία και οικογένεια

Σχεδιάζουμε και προωθούμε προγράμματα επιμορφωτικού χαρακτήρα μέσω του ΚΔΒΜ  με σκοπό την προώθηση τους στην αγορά εργασίας ή την υποβοήθηση της οικιακής οικονομίας.

Υποστηρίζουμε το ρόλο της μητέρας, συζύγου μέσα από την προώθηση υλοποίησης προγραμμάτων όπως Σχολές Γονέων και διαπροσωπικών σχέσεων.

Υλοποιούμε σε συνεργασία με διάφορους φορείς δράσεις πρόληψης και προαγωγής υγείας.

Διοργανώνουμε ψυχαγωγικές εκδηλώσεις

Πάνω σ αυτά τα πλαίσια η σημερινή εκδήλωση θέλουμε να είναι η αρχή και ελπίζουμε να είναι ουσιαστική και να συμβάλει στη διασφάλιση καλύτερων συνθηκών για τις γυναίκες και επομένως για όλη την κοινωνία.

Εννοείται ότι τα πράγματα δεν αλλάζουν από τη μια στιγμή στην άλλη.

Όμως στους δύσκολους καιρούς που ζούμε δεν επιτρέπεται η ακινησία .

Χρειάζεται δράση Δική μας πρώτα.. Δεν μπορούμε πάντα να περιμένουμε απο τους άλλους την αλλαγή .

Η γνώση η πληροφόρηση και η πρόληψη είναι σημαντικό κομμάτι της δουλειάς μας και αυτο το σκοπό έχει η σημερινή εκδήλωση .Και πιστεύουμε ότι η ευαισθητοποίηση και ο προβληματισμός είναι το πρώτο βήμα  ώστε να γνωρίσουν οι γυναίκες θέματα που τους αφορούν για τις δυνάμεις και τις δυνατότητες που έχουν ,και  να εκφράσουν τις ανησυχίες τους  για να μπορέσουν να διεκδικήσουν με θετικό και δημιουργικό τρόπο .

Πάνω απ όλα να διεκδικήσουν το δικαίωμα του σεβασμού .

Σεβασμός σημαίνει αποδοχή κατανόηση και εκτίμηση για αυτο που είναι και για όσα πρόσφεραν και προσφέρουν.

Έχει σημασία πόσο μας σέβονται οι άλλοι και πόσο εμείς οι ίδιες σεβόμαστε τον εαυτό μας .

Γιατί μόνο όταν δούμε τον εαυτό μας σαν ένα αξιόλογο άτομο που αξίζει να το αγαπούν και να του φαίρονται με εκτίμηση μπορούμε να περιμενουμε σεβασμό απο τους άλλους.

Ευχαριστούμε θερμά την Υπευθυνη Της Κοινωνικης υπηρεσίας του Δήμου Ρεθύμνου κ.Αλεξια Βαονάκη και τα στελεχη του ΚΣ Γ Θ Β Δ Ρ που αποδέχτηκαν την πρότασή μας και ήρθαν κοντά μας να βοηθήσουν σ αυτη την προσπάθεια παρά το φόρτο εργασίας τους.

Το ειδικευμενο και κατάλληλα εκπαιδευμενο προσωπικό του κέντρου θα μας μιλήσει μέσα απο την εμπειρία του για πολύ σημαντικά θέματα που έχουν να κάνουν με την ισότητα, τα δικαιώματα των γυναικών και τη βία εναντίον τουςκαθώς και τις υπηρεσίες που παρέχουν πάνω σ αυτα τα θέματα.

Θα αναφερθούν σε όλες τις μορφές της βίας  πως  τις αντιμετωπίζουμε και τι μπορούμε να κάνουμε για την καταπολέμισή της

Και όσο και να μη μας αρέσει, δυστυχώς η βία σε βαρος των γυναικών είναι ένα φαινόμενο διαδεδομενο σε όλες τις κοινωνίες και σε όλες τις κοινωνικές τάξεις ανεξαρτήτως εκπαιδευτικού, μορφωτικού και οικονομικού επιπέδου .

Στη συνέχεια μέσα απο τη ματια ενός ευαίσθητου και ενεργού πολίτη του νέου Ανωγειανού επιστήμονα Νίκου Σκουλά θα έχουμε την ευκαιρία να    δούμε το ρόλο της Ανωγειανής γυναίκας στο χθες στο σημερα  στο αύριο.

Της γυναίκας που σήκωσε ένα μεγάλο μέρος απο το φορτίο της ιστορίας του τόπου μας και το μετέφερε ως τις μέρες μας αντάξια στο βάρος του. Η δύναμή της μας εμπνέει . Οι αξίες της η μεγαλοσύνη της η αντοχή στις δυσκολίες που εχει ζήσει το χωριό μας μεταφέρονται απο γενιά σε γενιά σε μας και τα παιδιά μας σαν παραδείγματα φωτεινά και παρακαταθήκη για το μέλλον.

Με τη γνώση του παρελθόντος και του παρόντος κρατώντας και αναδυκνείοντας τα ωφέλιμα και θετικά στοιχεία να προσδιορίσουμε τις προοπτικές του μέλλοντος και να διασφαλίσσουμε καλύτερες συνθήκες για όλους μας.

Πρέπει βέβαια  να αλλάξουμε   πολλά, αποβάλλοντας   νοοτροπίες προκαταλήψεις και στερεότυπα και αφήνοντας πίσω τα βαρίδια που μας καθηλώνουν  και μας καταδικάζουν σε οπισθοδρόμηση και στασιμότητα ώστε τα ανδροκρατούμενα κατάλοιπα που είναι βαθιά ριζωμμένα να σταματήσουν να καθορίζουν να προσδιορίζουν και να χειραγωγούν τις γυναίκες σήμερα .

Μέσα απο τη σωστή σχέση αγάπης –κατανόησης αλληλοβοήθειας σεβασμού με ομαλή και σωστη επικοινωνία και δίκαιο καταμερισμό ρόλων και ευθυνών θα μπορέσουμε να πορευτούμε σε καλύτερες συνθήκες για μας και τα παιδιά μας

Νίκος Κ. Σκουλάς-Δικηγόρος

Η ΑΝΩΓΕΙΑΝΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΧΘΕΣ ΣΗΜΕΡΑ ΑΥΡΙΟ

Κυρίες και κύριοι,

Μου ανέθεσαν να μιλήσω για την ανωγειανή γυναίκα διαχρονικά  και δεν μπορώ να πω ότι είμαι σε θέση να παρουσιάσω στα πλαίσια της παρούσας εκδήλωσης  μια κοινωνιολογική, νομική ή άλλη ολοκληρωμένη επιστημονική μελέτη για το τεράστιο ούτως ή άλλως θέμα.

Εμπειρικά μπορώ να σταχυολογήσω βιώματα, σκέψεις και προσδοκίες και να σας καταθέσω εκ των προτέρων τον  θετικό απολογισμό μου, μιας και εγώ …ανωγειανή γυναίκα παντρεύτηκα.

Κάποια στιγμή πριν από 3 περίπου δεκαετίες ήρθε στα Ανώγεια ο καθηγητής του Χάρβαρντ κ. Χέρτσφιλντ ο οποίος ως κοινωνικός ερευνητής στο ορεινό Μυλοπόταμο απευθύνθηκε σε μια ανωγειανή γυναίκα ρωτώντας την για την στάση  του συζύγου της.

Η στιχομυθία έχει περίπου ως ακολούθως:

«- Μαθαίνω ότι ο σύζυγος σου δεν σου συμπεριφέρεται καλά και σε χτυπά.

–Λάθος σου  το είπαν. Ποτέ του δεν μ’ έδειρε.

– Μαθαίνω ότι δεν ενδιαφέρεται να σας φέρνει εισόδημα και ό,τι βγάζει τα παίζει στα ζάρια και τα χαρτιά.

– Λάθος σου το είπανε, δεν υπάρχει καλύτερος νοικοκύρης από τον άντρα μου.

– Νομίζω τέλος πάντων ότι ο άντρας σου δεν χαίρει και σημαντικής κοινωνικής   εκτίμησης.

–Ντα δεν υπάρχει έτσα άντρας σαν τον άντρα μου στο χωριό.»

Το θέατρο του παραλόγου σταμάτησε κάπου εκεί και οι εκατέρωθεν μάσκες  του κοινωνικού ερευνητή και  της ευτυχούς συζύγου έπεσαν.

“-Ωραία, γιατί υπερασπίζεσαι με τόσο πάθος τον άντρα σου αφού γνωρίζω ότι ισχύουν όλα αυτά που παθαίνεις στα χέρια του;”

-“Γιατί αν σου τα  επιβεβαιώσω, είναι σα να σου λέω ότι το σπίτι μου είναι ορθάνοιχτο να μπεις κι εσύ σαν άντρας….”

Δεν θα μπορούσα να βρω πιο αντιπροσωπευτικό παράδειγμα για τον αρχετυπικό ρόλο της ανωγειανής γυναίκας.

Τα Ανώγεια του παρελθόντος, ως κλειστή και πολιτισμικά ιδιότυπη αγροκτηνοτροφική κοινωνία με πατριαρχική δομή και ανδροπρεπή κοινωνικά  πρότυπα είναι ο γεωγραφικός χώρος δράσης.

Η  γυναίκα,   διατήρησε την κοινωνική θέση της ασχολούμενης κατά κύριο λόγω με τα του οίκου και την ανατροφή   των παιδιών. Είχε  ταυτόχρονη συμπληρωματική και βαρύνουσα συνεισφορά στην οικιακή οικονομία με την ιδιότητά της ως υφάντρας, αγρότισσας  μικροκαλλιεργήτριας  και εργάτριας γης στα πεδινά.

Η κοινωνική δομή την απέκλειε κατά βάση από πρωταγωνιστικό  ρόλο στις δημόσιες υποθέσεις της κοινότητας. Ωστόσο, ο χώρος της ιδιωτικής δράσης και της δημόσιας εκδήλωσης των πεπραγμένων της, έχει να επιδείξει  αμίμητο λαϊκό  πολιτισμό και  θαυμάσια  παιδαγωγικά αποτελέσματα.  Αυτή παρακολουθεί και σε μεγάλο βαθμό κατευθύνει την πορεία της οικογένειας. Συντηρεί και διευθύνει το σπίτι κατά την διάρκεια της απουσίας των αντρών στο χειμαδιό κάθε χειμώνα. Διαθέτει το σιωπηρό προνόμιο να συντηρεί και να μεταβιβάζει τις αρχές που χαρακτηρίζουν την κοινωνική φυσιογνωμία και ιεραρχία.  Η φράση «Δώσε μου καλύτερες μητέρες για να σου δώσω καλύτερο κόσμο » ισχύει στην περίπτωσή μας.

Η επιλογή συζύγου καθορίζονταν συχνά ερήμην της από τις εκτιμήσεις και τον λόγο του πατέρα ή του αδελφού. Οι συναισθηματικές προτιμήσεις, που πάντα έβρισκαν τρόπο να υπάρχουν ήταν θέμα αυστηρά ιδιωτικό. Η κατά προτίμηση ενδογαμικότητα στα πλαίσια του χωριού, είναι αυτή που βασικά διατήρησε κλειστή την κοινωνία και αναπαρήγαγε τα ενδογενή πρότυπα. Οι μορφωτικές της προσδοκίες ήταν περιορισμένες στα στοιχειώδη μέχρι τον πόλεμο. Ο προορισμός της γυναίκας περιοριζόταν στο να φτιάξει την προίκα και να συνδράμει στην  τάξη και την οικονομία του σπιτιού.

Οι ιδιαίτερες προσωπικότητες κατάφερναν πάντα να έχουν διακριτό λόγο ως αγωνίστριες και καπετάνισσες ως μαίες και πρακτικές γιατροί ως υπερχειλείς εν τέλει παρουσίες αλλά ο κανόνας είχε  ως άνω.

Η γυναίκα ήταν αναπόφευκτα ο τελικός παθητικός δέκτης της έξωθεν οικονομικής ή κοινωνικής  βίας που εισέπραττε ο σύζυγος ή πατέρας.   Φυσικά υφίστατο λεκτική και σωματική βία.

Οι συζυγικές υποχρεώσεις  ως υπερπολύτεκνη μητέρα, που είχε το βάρος της τάξης του σπιτιού και της συμπληρωματικής οικονομικής συνεισφοράς, καθιστούσε την καθημερινότητα συχνά αφόρητη αν αναλογιστούμε την πλήρη έλλειψη υποδομών ύδρευσης  και αποχέτευσης στο χωριό έως το 1965. Βέβαια και τα υπόλοιπα μέλη της κοινωνίας δεν απολάμβαναν καλύτερες βιοτικές συνθήκες.

Ζώντας ωστόσο σε ιστορικές περιόδους δημογραφικής  δυναμικής , εμφανούς ζωτικότητας  και κοινωνικής αισιοδοξίας , αν και στερούμενη πρακτικά των αστικών της δικαιωμάτων, η ανωγειανή γυναίκα εμφορούνταν κι αυτή από βάσιμη αισιοδοξία για το μέλλον, και διαπίστωνε την διαρκή βελτίωση της θέσης και της ποιότητας της  ζωής της, ιδίως μετά τη δεκαετία του 1950.

Αν και τα πολιτικά δικαιώματα χορηγήθηκαν νωρίς, το δικαίωμα του εκλέγεσθαι υλοποιήθηκε μόλις την δεκαετία του 2000. Η γυναίκα σήκωνε το βάρος της κοινωνίας χωρίς τα αντίστοιχα δικαιώματα που αν και θεσμοθετημένα δεν της ήταν προσιτά. Υπήρχε βέβαια πάντοτε ο τρόπος διοχέτευσης της δράσης της στο θηλυκό περιβάλλον.

Ο λόγος στις περιστάσεις του θανάτου αφορούσε αποκλειστικά την γυναίκα. Τα αμίμητα ανωγειανά μοιρολόγια αποδίδουν την ψυχική της ποιότητα και την ποιητική του χώρου. Το μοιρολόγι εκφράζονταν αυθόρμητα και συμπύκνωνε κορυφώνοντας όσο οτιδήποτε άλλο την συναισθηματική ένταση της απώλειας. Όπως και στις υπόλοιπες εκφράσεις της καθημερινότητας, η υπερηφάνεια είναι ξεκάθαρα διακριτή ακόμα μέσα στον πόνο.

Η αισθητική της ανωγειανής γυναίκας εκφράστηκε και μέσα από το υφαντό. Η δωρικότητα του γούστου εκφράστηκε μέσα από εντελώς τοπικά γεωμετρικά σχήματα διακόσμησης. Ο καλλιτεχνικός παιχνιδισμός επέλεγε αποτυπώσεις παρμένες από το τοπικό περιβάλλον χωρίς να λείπουν οι εξωτερικές επιρροές, τοπικά προσαρμοσμένες σε χρώματα και τεχνοτροπίες που αναγνωρίζονται με την πρώτη ματιά  ως ανωγειανά.

Η ανωγειανή παραδοσιακή φορεσιά, η σάρτζα , η κτηνοτροφική αδιάβροχη κάπα, ο γαμπάς και το σακίδιο της βούργιας, η πληθώρα του ρουχισμού καθημερινής χρήσης από πετσέτες και πατανίες μέχρι και η διακόσμηση του σπιτιού αποτελούνταν από χειροποίητα επιτεύγματα ενιαίας τοπικής αισθητικής.

Το αργαστήρι έδωσε την μεγαλύτερη οικονομική ανάσα και ελευθερία στην ανωγειανή γυναίκα. Από παλιά, έμποροι πουλούσαν το περίσσευμα από τα υφαντά εννιακοσίων περίπου αργαλειών στο χωριό. Μετά την ανάπτυξη του τουρισμού, δόθηκε η δυνατότητα στις ίδιες να εκμεταλλευτούν τα χειροτεχνήματά τους. Τα οικονομικά αποτελέσματα έγιναν αμέσως ορατά και αναβάθμισαν την οικονομική αυτάρκεια των γυναικών αλλά και όλο τον οικιακό εξοπλισμό  των ανωγειανών σπιτιών.

Οι βασικές νομοθετικές τομές της ισότητας με τον ν. 1329/1983 και της προστασίας από την ενδοοικογενειακή βία του 3500/2006 επηρέασαν την θέση της εξ αντανακλάσεως εφόσον τα κοινωνικά ήθη εξελίσσονταν,  οι σχέσεις των φύλων εξισορροπούνταν και τα Ανώγεια έπαυσαν να είναι τόσο κλειστή κοινωνία. Η άμεση προσφυγή στην δικαιοσύνη για ενδοοικογενειακές διαφορές εντός των Ανωγείων είναι μάλλον ανύπαρκτη. Τα διαζύγια λόγω κυρίως της ενδογαμικότητας είναι μετρημένα στα δάκτυλα. Αυτό φυσικά εξηγείται και από την αδυναμία της γυναίκας να είναι οικονομικά αυθύπαρκτη. Ο κοινοτικός τρόπος ζωής κάλυπτε και καλύπτει αρκετές από τις πτυχές για τις οποίες μια πιεσμένη ή διωκόμενη γυναίκα ζητά συνδρομή σε αστικό περιβάλλον.

Τις 2-3 τελευταίες δεκαετίες, η ανεμπόδιστη πρόσβαση στην εκπαίδευση και στην αγορά εργασίας σε συνδυασμό με την γενικότερη άνοδο του βιοτικού επιπέδου εξομάλυνε τις παλαιότερες διακρίσεις.  Τα φαινόμενα βίας περιορίζονται στην φραστική αποδοκιμασία αλλά και στους δομικούς περιορισμούς που θέτει το φάσμα των κοινωνικών ηθών. Η τήρηση εθίμων και διαδικασιών, με την στερεότυπη φράση ότι “αλλιώς πάει άσχημα” εμπεριέχει πέρα από τον αυθορμητισμό, και τον έμμεσο καταναγκασμό.

Η σύγχρονη γυναίκα στα Ανώγεια, τελειόφοιτη βασικής και κυρίως  δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είναι μάλλον αφιερωμένη στην ανατροφή των παιδιών και στην αναζήτηση συμπληρωματικής εργασίας αντίστοιχης του μορφωτικού της επιπέδου. Όπου πήρε  παιδεία ανταπέδωσε επαγγελματική και πνευματική διάκριση, δημιούργησε πρότυπα στον κόσμο που την περιβάλλει.

Οι σχέσεις των φύλων στα Ανώγεια καθορίζονται πια από το ευρύτερο πλαίσιο κοινωνικής ηθικής. Για την νέα γυναίκα η επιλογή συντρόφου είναι ανεμπόδιστη, οι ελεύθερες σχέσεις υπαρκτές και αποδεκτές αν και μη ανακοινώσιμες, και το φλερτ κυρίως της νεολαίας μέσα από μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι ο κανόνας.

Η γυναίκα στα Ανώγεια και σήμερα, όπως πάντα, συνέχει τον κοινωνικό ιστό με την κοινωνικότητα, την συμμετοχικότητα και την αλληλεγγύη σε χαρά και σε λύπη και σε κάθε περιστατικό που ενδιαφέρει το σύνολο.

Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της ανωγειανής γυναίκας είναι ότι υποβάλλεται εκούσια ή ακούσια στα ήθη και τα έθιμα της τοπικής κοινωνίας παράλληλα με τα οικογενειακά βάρη. Και τούτα ταυτόχρονα με την ανελλιπή προσπάθεια να είναι ή να φαίνεται αμέμπτου ηθικής ανεξαρτήτως των συμπεριφορών του συζύγου της.

Το μέλλον της ανωγειανής γυναίκας που διαβιεί σε μία κοινότητα με συρρικνούμενους όρους  ευμάρειας  εξαρτάται από παράγοντες που η ίδια δεν  μπορεί να επηρεάσει πάντα.

Η εύκολη επαφή με τα αστικά κέντρα και η παροχή υπηρεσιών υγείας και εκπαίδευσης στα Ανώγεια καθορίζουν το ευρύτερο πλαίσιο ποιότητας ζωής και κοινωνικού επιπέδου.

Η εργασιακή της θέση, και συνεπώς η ουσιαστική της ανεξαρτησία θα μπορούσε να είναι συνυφασμένη με την επιχειρηματική προσπάθεια. Η δημιουργία επιχειρήσεων εστίασης και παραγωγής εδεσμάτων, η εμπορία υφαντουργικών προϊόντων, η μεταποίηση των πρώτων υλών της τοπικής παραγωγής και η συσκευασία αρωματικών φυτών αποτελούν ενδεικτικές κατευθύνσεις . Η τουριστική επιχειρηματικότητα και η εμπορία τουριστικών ειδών είναι αντάξιοι τομείς  για το παιδευτικό επίπεδο των γυναικών στα Ανώγεια σήμερα. Η αυξανόμενη συμμετοχή  και ποιοτική προσφορά των γυναικών με ευφυΐα και δημιουργικότητα στα τελευταία δημοτικά συμβούλια και τον πολιτιστικό σύλλογο  του Δήμου θα πρέπει επίσης να συνεχιστεί ενισχυόμενη.

Βέβαια την θέση και τον ρόλο της ανωγειανής γυναίκας δεν θα πρέπει να τον βλέπουμε μόνο υπό το ατομοκεντρικό πρίσμα, ούτε μόνο σε μία σχέση αντιπαράθεσης με τον άνδρα , ούτε μόνο υπό το πρίσμα της  χρήσης νομικών ή άλλων σύγχρονων υποστηρικτικών θεσμών για την διεκδίκηση των δικαιωμάτων της. Βεβαίως πρέπει να προτρέπεται να προσφεύγει όπου έδει προκειμένου τα δικαιώματά της να είναι σεβαστά και διευρυνόμενα, όπου εξαντλείται κάθε συναινετικό περιθώριο.

Ο κοινοτικός – παραδοσιακός τρόπος ζωής με τους αυτονόητους περιορισμούς για τα μέλη του έχει και πλεονεκτήματα. Η άοκνη προσπάθεια  της ανωγειανής, τώρα και πάντα, δεν  ήταν άσχετη με την εκτίμηση που απολαμβάνουν η συνεισφορά και η παρουσία της από το συνεκτικό κοινωνικό της περιβάλλον.

Ως νέα άκουσε σκοπούς και μαντινάδες για το πρόσωπό της και άντλησε συγκίνηση που  δεν θα είχε την τύχη ίσως αλλού να αντλήσει. Ως μερακλίνα  έκανε το σοκάκι της στέκι των μερακλήδων.  Ως  μάνα είπε παλαιότερα το “ ή ταν ή επί τας” και απόλαυσε, συχνά ως Καλιπάτειρα, την ευτυχία της ανατροφής και την διαιώνιση της συμπεριφοράς της . Ως υφάντρα επαινέθηκε και χάρηκε τα αποτελέσματα της εργασίας της. Ως μοιρολογίστρα συγκίνησε και έγραψε πολιτισμό. Ως  ατυχής παρηγορήθηκε. Ως ευτυχής μοίρασε και μοιράστηκε χαρά.  Η συμμετοχή της ανταποδόθηκε με συμμετοχή και επικοινωνία.

Κυρίες και κύριοι,

Σίγουρα παρέλειψα την αναφορά σε σημαντικές  πτυχές της προσωπικότητας, της δράσης και της εμπειρίας της θηλυκής ανωγειανότητας. Συγχωρήστε με για αυτό.

Πάντως δεν νομίζω ότι σας άφησα με την εντύπωση ότι η γυναίκα αποτελεί κάτι λιγότερο από το μισό του Ανωγειανού ουρανού.

Έντονο ενδιαφέρον έχει προκαλέσει το πρόγραμμα Leader με τίτλο ο ”Ψηλορείτης- Ο Μύθος εμπνέει την ζωή ”με την προκήρυξη (την τρίτη στη σειρά) να είναι έτοιμη να εγκριθεί από την αρμόδια διαχειριστική αρχή. Το πρόγραμμα που λήγει μέχρι το τέλος του έτους αν δεν δοθεί ενδιάμεσα παράταση, έχει προκαλέσει έντονο το ενδιαφέρον ανθρώπων που θέλουν να συμμετέχουν σε αυτό, μετά και την επιτυχία της επιπλέον έγκρισης 1,4 εκατομμυρίων ευρώ από τη διοίκηση του ΑΚΟΜΜ-Ψηλορείτης Α.Ε

Η Ανωγή έλαβε αρκετά μηνύματα από ανθρώπους που επιθυμούν να μάθουν για το ποιες δράσεις αφορά η τρίτη προκήρυξη και την διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσουν.

Για την καλύτερη ενημέρωση του κόσμου η ”Α” συνομίλησε με τον καθ’ ύλην αρμόδιο τον Πρόεδρο του ΑΚΟΜΜ-Ψηλορείτης Α.Ε και πρώην Δήμαρχο Ανωγείων κ.Σωκράτη Κεφαλογιάννη ο οποίος ανέφερε μεταξύ άλλων τα προγράμματα που θα αφορά η νέα προκήρυξη  αλλά και τα χρονοδιαγράμματα που έχουν.

Αρχικά ανέφερε ο κ.Κεφαλογιάννης: ”Με μεγάλη ικανοποίηση βλέπουμε το έντονο ενδιαφέρον για την επικείμενη 3η πρόσκληση του τοπικού προγράμματος Leader με τίτλο «Ψηλορείτης, ο Μύθος εμπνέει τη ζωή», που με μεγάλη επιτυχία χειρίζεται το ΑΚΟΜΜ – Ψηλορείτης, μετά την εξασφάλιση από μέρους μας 1.400.000 € από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης. Αυτό το γεγονός αποτελεί και μία επιβράβευση για την πολύ καλή δουλειά που κάνουν τα στελέχη του ΑΚΟΜΜ και τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει στην περιοχή όλα αυτά τα χρόνια.

Η έγκριση αυτή έρχεται να δώσει μια ακόμα ευκαιρία σε επιχειρήσεις να υλοποιήσουν τον δικό τους αναπτυξιακό σχεδιασμό σε μια εποχή που είναι γεμάτη δυσκολίες.

Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι το σημαντικότερο ίσως κριτήριο για την έγκριση των σχεδίων αποτελεί η ωριμότητα των προτάσεων με δεδομένο ότι τα χρονοδιαγράμματα είναι ασφυκτικά περιορισμένα μιας και, αν δεν δοθεί παράταση, το τρέχον χρηματοδοτικό πρόγραμμα λήγει τέλος του έτους…”.

Ολοκληρώνοντας ο Πρόεδρος του ΑΚΟΜΜ ανέφερε τις δράσεις που θα χρηματοδοτηθούν τονίζοντας:

”Η 3η Προκήρυξη είναι στην διαδικασία της τυπικής έγκρισης από την αρμόδια διαχειριστική αρχή,  αλλά ενδεικτικά μπορούμε να αναφέρουμε ότι οι δράσεις που θα χρηματοδοτηθούν θα αφορούν:

-Την αύξηση της αξίας των γεωργικών προϊόντων

-Ιδρύσεις, επεκτάσεις, εκσυγχρονισμοί επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών για την εξυπηρέτηση του τουρισμού της υπαίθρου

-Ιδρύσεις, επεκτάσεις και εκσυγχρονισμοί βιοτεχνικών μονάδων, επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών, επιχειρήσεων παραγωγής ειδών διατροφής μετά την α΄ μεταποίηση καθώς και χώρων εστίασης και αναψυχής

-Χώροι άσκησης πολιτιστικών, αθλητικών, εκπαιδευτικών, περιβαλλοντικών δραστηριοτήτων, καθώς και δραστηριοτήτων κοινωνικής προστασίας και αλληλεγγύης κ.λπ.

-Διατήρηση, αποκατάσταση και αναβάθμιση περιοχών, καθώς και δράσεις περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης

-Παρεμβάσεις σε υφιστάμενα κτίρια για τη μετατροπή τους σε μουσεία-συλλογές-εκθετήρια και τέλος την ενίσχυση πολιτιστικών εκδηλώσεων και εκδηλώσεων ανάδειξης και διατήρησης της τοπικής κληρονομιάς»κατέληξε ο κ.Κεφαλογιάννης.

Λίγα λόγια για το ΑΚΟΜΜ-Ψηλορείτης Α.Ε

 Αναπτυξιακό Κέντρο Ορεινού Μυλοποτάμου – Μαλεβυζίου Ανώνυμη Εταιρεία (Α.Κ.Ο.Μ.Μ. – ΨΗΛΟΡΕΙΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ Α.Ε. Ο.Τ.Α.)

Το Α.Κ.Ο.Μ.Μ. – ΨΗΛΟΡΕΙΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ Α.Ε.  Ο.Τ.Α. είναι αναπτυξιακή εταιρεία της τοπικής αυτοδιοίκησης που δραστηριοποιείται στην ευρύτερη περιοχή του Ψηλορείτη. Διοικείται από 11μελές συμβούλιο και μέλη του ΔΣ είναι εκλεγμένοι αντιπρόσωποι των ΟΤΑ και των φορέων της περιοχής δράσης του.

Η εταιρεία έχει ως βασικό αντικείμενο την υλοποίηση εθνικών και κοινοτικών προγραμμάτων με στόχο την οικονομικοκοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη της περιοχής παρέμβασής του.

Κύριος στόχος του Α.Κ.Ο.Μ.Μ. – ΨΗΛΟΡΕΙΤΗΣ Α.Ε. είναι να αποτελέσει εργαλείο ανάπτυξης της ευρύτερης περιοχής του Ψηλορείτη. Ο ορεινός όγκος του Ψηλορείτη αποτελούσε ανέκαθεν το ζωτικό χώρο των οικισμών που αναπτύσσονται στην ευρύτερη περιφέρεια του. Αν και φαινομενικά απομακρυσμένοι, οι οικισμοί που τον περιβάλλουν διαπνέονται από κοινά στοιχεία που εκφράζονται, είτε ως κοινωνικές συμπεριφορές, είτε ως παραγωγικές δραστηριότητες.

Το Α.Κ.Ο.Μ.Μ. – ΨΗΛΟΡΕΙΤΗΣ Α.Ε. φιλοδοξεί να βοηθήσει στην κοινή έκφραση όλων των παραμέτρων των κοινωνικοοικονομικών δραστηριοτήτων που διαπνέονται από αυτή την κοινή ταυτότητα (Περιβάλλον, πολιτισμός, αγροτουριστικό προϊόν, παραδοσιακά προϊόντα κ.α.) μέσω:

Του σχεδιασμού αναπτυξιακών στρατηγικών και της υποβολής ανάλογων προτάσεων

Της διαχείρισης προγραμμάτων

Της δημιουργίας μηχανισμών για τη συνεχή ενημέρωση, ευαισθητοποίηση, τεχνική στήριξη των κατοίκων και των φορέων της περιοχής

Της προβολής – προώθησης όλων των δραστηριοτήτων της περιοχής.

Της ανάδειξης και προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος

Στοιχεία Επικοινωνίας:

Αναπτυξιακό Κέντρο Ορεινού Μυλοποτάμου – Μαλεβυζίου Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία

(Α.Κ.Ο.Μ.Μ. – ΨΗΛΟΡΕΙΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ Α.Ε. Ο.Τ.Α.)

Ανώγεια, 74051, Ρέθυμνο Κρήτης,

Τηλ. 2834031402, 2834031793, Fax : 2834031058,

E-mail :  [email protected],