Archive for Ιουνίου 2018
Από το Βασίλη Βουϊδάσκη-
Καθηγητή Κοινωνιολογίας Παν/μίου Κρήτης
Πολλές επίμονες και συνεχείς κοινές προσπάθειες καταβάλαμε κυρίως την τελευταία τριετία με τη Λυκειάρχη και συνάδελφο κ. Μ. Μπαγκέρη, προκειμένου να πείσομε τους μαθητές και τις μαθήτριες του Λυκείου μας, πως έχουν όλα τα φόντα για να ανέβουν στη σκηνή. Εκείνοι, επομένως, που συμμερίζονται αυτή την αγωνία μας, μπορούν να κατανοήσουν και τη σημασία αυτής της θεατρικής παράστασης, που οι ίδιοι μαθητές έδωσαν την περασμένη Τετάρτη, στο αμφιθέατρο του Δημοτικού Σχολείου.
Φαίνεται ότι ο σπόρος αυτής της προεργασίας δεν έπεφτε σε ‘ώτα μην ακουόντων’, αλλά σε πρόσφορο έδαφος. Γι’ αυτό, με τη διαρκή υποκίνηση των συναδέλφων και ιδιαίτερα της κ. Μπαγκέρη, αυτή η ιδέα είχε εμπεδωθεί και ήταν έτοιμη να καρποφορήσει. Ώσπου ήλθε ‘το πλήρωμα του χρόνου’ καιστο πρόσωπο της αξιόλογης συναδέλφου κ. Β. Μοσχούρη βρήκε την πλήρη ενσάρκωση και πραγμάτωσή της.
Φιλόλογος καθηγήτρια της νέας γενιάς με λαμπρές σπουδές στο Πανεπιστήμιό μας και εμφορούμενη από το πνεύμα της θεατρικής παιδείας μετέτρεψε το χόμπι της σε προσφορά για τους μαθητές της και το χωριό μας. Θυσίασε ένα μεγάλο μέρος από την προσωπική και οικογενειακή της ζωή, ανεβάζοντας, μετά από σοβαρή δουλειά και προετοιμασία, με επιτυχία την κωμωδία του Ι. Καμπανέλλη. Μαζί με τα θερμά μου συγχαρητήρια εκφράζω και τις εγκάρδιες ευχές μου για κάθε επιτυχία στην οικογενειακή και την επαγγελματική της ζωή. Να είναι καλά και να συνεχίζει να παίρνει την πρωτόγνωρη χαρά από τη χαρά που ίδια χαρίζει στους άλλους.
Ωστόσο θα πρέπει να εξάρομε και την προσπάθεια των μαθητών και των μαθητριών του Λυκείου, που ενσάρκωσαν τους ρόλους του θεατρικού έργου. Να επαινέσομε τη βιωματική τους έκφραση και την καταπληκτική άνεση στην απόδοση και τη μεταφορά των σημαντικών και σύγχρονων μηνυμάτων του έργου. Απέδειξαν πως μπορούν να κατορθώσουν ακόμα και εκείνα που φαίνονται δύσκολα ή ακόμα και αδιανόητα. Συγχαρητήρια θερμά σε αγόρια και κορίτσια καθώς και στους αφανείς ήρωες, στους γονείς και καθηγητές τους, που ενισχύουν συνεχώς τα πετάγματά τους. Μας απέδειξαν ότι ακόμα υπάρχει… ελπίδα και μεγάλωσαν τις προσδοκίες μας για καινούργιες επιτυχίες. Συνεχίζοντας όμως τους δικαιολογημένους πανηγυρισμούς προσδίδω σε αυτό το γεγονός την πρέπουσα προσοχή και σοβαρότητα. Η 27η Ιουνίου ήταν μια ξεχωριστή μέρα για το χωριό μας. Οι ευκαιριακές επετειακές εκδηλώσεις των μαθητών του Γυμνασίου-Λυκείου Ανωγείων πήραν για πρώτη φορά τις διαστάσεις μιας καλά οργανωμένης και πολλά υποσχόμενης θεατρικής ομάδας, για όσους γνωρίζουν καλά τον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζει πάντα η θεατρική παιδεία στην πορεία των κοινωνιών.
Ελάχιστοι αγνοούν ότι στην Αρχαία Ελλάδα δεν υπήρχαν σχολεία, κι όμως εκεί αναπτύχτηκε ο μοναδικός πολιτισμός όλων των εποχών. Όλοι ωστόσο γνωρίζομε ότι εκεί και τότε τέθηκαν τα θεμέλια της φιλοσοφίας και των επιστημών και η καλλιτεχνική και η αισθητή έξαρση έδωσε στην παγκόσμια κληρονομιά κλασικά έργα απαράμιλλης πολιτισμικής αξίας. Ανάμεσα σε αυτά συγκαταλέγονται εκατοντάδες θέατρα, που είναι διασκορπισμένα παντού και κοσμούν τη χώρα μας, και διεγείρουν δικαιολογημένα το θαυμασμό της ανεξήγητης ακόμα αρχιτεκτονικής, καλλιτεχνικής και ακουστικής τους τελειότητας.
Αυτά τα αριστουργήματα υποκαθιστούσαν όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, όπου οι πολίτες σύχναζαν και συμμετείχαν ανελλιπώς σε όλα τα κοινωνικά δρώμενα, παίρνοντας γνώσεις από τα πιο απλά καθημερινά τους προβλήματα μέχρι τα σοβαρότερα εθνικά θέματα. Μέσα σε αυτά ασκούσαν τα θρησκευτικά και πολιτικά τους καθήκοντα και εκεί μέσα μεγαλούργησε η υψηλή πολιτική και η μοναδική άμεση δημοκρατία.
Τα θέατρα ήταν τα μοναδικά εκπαιδευτήρια, όπου οι κλασικοί τραγικοί και σατιρικοί ποιητές όχι μόνο συνέθεταν τα έργα τους, αλλά τα σκηνοθετούσαν, τα χορογραφούσαν και έπαιζαν οι ίδιοι ως ηθοποιοί. Στην πραγματικότητα μέσα από τη θεατρική παραγωγή της αρχαιοελληνικής δραματουργίας φαίνεται ο παιδευτικός της χαρακτήρας. Άλλωστε, στις επιγραφές που διασώθηκαν, οι θεατρικές παραστάσεις αποδίδονται με το χαρακτηρισμό, ως ‘διδασκαλίαι’. Τόση σημασία απέδιδε η πολιτεία στην παρακολούθηση αυτών των παραστάσεων, ώστε χορηγούσε στους φτωχούς το εισιτήριο, τα λεγόμενα ‘Θεωρικά’ για την είσοδό τους στο θέατρο.
Τελειώνοντας επισημαίνω τη σημαντική αρχή που έγινε από τους μαθητές του Λυκείου, υπό τη συνεχή παρακολούθηση της αξιέπαινης συναδέλφου κ. Β. Μοσχούρη. Εκείνη έθεσε το θεμέλιο λίθο αυτής της πρώτης ‘Θεατρικής Ομάδας του Γενικού Λυκείου Ανωγείων’ και διεκδικεί επάξια την ‘πατρότητα’. Άφησε όμως σε όλους μας τη βαριά παρακαταθήκη να συνεχίσομε το έργο της, αν εκείνη για τους δικούς της ευνόητους λόγους δεν μπορεί να συνεχίσει.
Αυτή την ομάδα οφείλομε να τη διευρύνομε με όλες μας τις δυνάμεις, προσθέτοντας ένα ακόμα σημαντικό στοιχείο στην πολιτιστική μας παράδοση, επιστρέφοντας, μέσα από αξιόλογες θεατρικές παραστάσεις, στις αιώνιες και πανανθρώπινες άξιες, που θα μας βγάλουν από το αδιέξοδο. Προσωπικά είμαι έτοιμος να συνεισφέρω όσο μπορώ, φτάνει να βρω εθελοντές που θα συνεργαστούμε αρμονικά γι αυτόν το σκοπό.
Μια εξαιρετική εκδήλωση θα λάβει χώρα την Τετάρτη 27 Ιουνίου στις 8 μ.μ, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Δημοτικού σχολείου, όπου η Θεατρική Ομάδα του Γενικού Λυκείου Ανωγείων, θα παρουσιάσει την παράσταση “Μια Κωμωδία” του Ιάκωβου Καμπανέλλη! Πρόκειται για μια εξαιρετική προσπάθεια της καθηγήτριας κας Βάσως Μοσχούρη, που υπό την καθοδήγηση της 10 μαθητές του Λυκείου θα έχουν τον ρόλο του ηθοποιού σε μια επίκαιρη θεατρική παράσταση. Η είσοδος θα είναι ελεύθερη ενώ οι μαθητές που θα συμμετέχουν είναι οι:Σωκράτης Βρέντζος, Λευκή Δραμουντάνη, Καλλιόπη Κουτάντου, Μαρίνα Στρατήγη, Δήμητρα Ξυλούρη, Μαρία Πασπαράκη, Κατερίνα Σπιθούρη, Λεωνίδας Σταυρακάκης, Μαίρη Χαιρέτη και Μανόλης Χαιρέτης.
Στην πρόσκληση τους οι διοργανωτές αναλύουν την παράσταση τονίζοντας:O Κάτω Κόσμος είναι ένα ειδυλλιακό μέρος, δίπλα στην Αχερουσία λίμνη, όπου οι νεκροί αναπαύονται και απολαμβάνουν την απόλυτη γαλήνη και ηρεμία, δίχως ανταγωνισμούς και καταναλωτικές υστερίες. Όλα αυτά, ως τη στιγμή που οι κυβερνήτες του τόπου αυτού, με πρόεδρό τον Πλούτωνα, διαπιστώνουν ότι έχουν σοβαρό δημογραφικό πρόβλημα!
Τι γίνεται, λοιπόν, όταν ο Πλούτωνας, για να το αντιμετωπίσει, αποφασίζει να ανοίξει τις πύλες του Άδη στη λεγόμενη «καλή κοινωνία» του πάνω κόσμου; Τι συμβαίνει, όταν οι μέχρι τώρα αδιαμφισβήτητες ισορροπίες… κλυδωνίζονται; Τι γίνεται, όταν οι «νεκροί» ξυπνούν από έναν χρόνιο λήθαργο, ζητούν δικαιώματα σε ένα απολυταρχικό καθεστώς και επαναστατούν εναντίον του; Γίνεται… «Μία Κωμωδία»!
H νέα πολιτική τάξη θα επιβάλει το δικό της ρυθμό και ο Άδης θα «αναμορφωθεί», σύμφωνα με τις επιταγές μιας ξέφρενα αναπτυσσόμενης οικονομίας. Τι θα κάνει ο Πλούτωνας για να αντιμετωπίσει το χάος; Θα τα καταφέρει ή όχι να επαναφέρει την τάξη;
Το κύκνειο άσμα του Ιάκωβου Καμπανέλλη, γραμμένο το 1995, που φαντάζει πιο επίκαιρο από ποτέ… Ένα έργο που με όπλα τη σάτιρα και το χιούμορ ξεγυμνώνει την σήψη και την παρακμή. Mια Κωμωδία που σατιρίζει την κοινωνική και πολιτική εξαθλίωση της χώρας του… Κάτω Κόσμου. Σας θυμίζει κάτι;
Σας περιμένουμε την Τετάρτη, 27 Ιουνίου 2018 και ώρα 20:00 μ.μ. στην αίθουσα εκδηλώσεων του Δημοτικού Σχολείου Ανωγείων. Είσοδος ελεύθερη!
Του Γιώργη Μπαγκέρη
Την Δευτέρα 2 Ιουλίου θα ξεκινήσουν και φέτος στα Ανώγεια οι εργασίες για την ανασκαφή στην Ζώμινθο από την αρχαιολόγο και επίτιμο δημότη Ανωγείων κα Έφη Σαπουνά-Σακελλαράκη στην κορυφαία πράξη πολιτισμού και ιστορίας που γίνεται στον τόπο εδώ και δεκαετίες. Το κτίριο της Ζωμίνθου χτισμένο περίπου στα 1900 π.χ αποτέλεσε εκείνη την εποχή ένα από τα σημαντικότερα οικονομικά, θρησκευτικά και παραγωγικά κέντρα και η σπουδαία δουλειά της Έφης Σαπουνά που συνεχίζει με τον ίδιο ζήλο έχοντας πάντοτε στη σκέψη τον αείμνηστο σύντροφο της ζωής της Γιάννη Σακελλαράκη, φέρνει στο φως έναν πολιτισμό αιώνων, καθώς και τα Ανώγεια κάθε χρονιά στο επίκεντρο του αρχαιολογικού ενδιαφέροντος της Ελλάδας.
Η ΑΝΩΓΗ επικοινώνησε τηλεφωνικά με την κα Έφη Σαπουνά, λίγες μέρες πριν την κάθοδο της στην Κρήτη και εν μέσω των προετοιμασιών της για την όσο πιο δυνατή ομαλή πορεία και της φετινής ανασκαφής. Άλλωστε η ίδια δεν σταματάει να εργάζεται ούτε τον χειμώνα, που από την Αθήνα συγκεντρώνει και καταγράφει κομμάτι κομμάτι όλων των ανακαλύψεων και της σημασίας που είχαν για την Ζώμινθο. Θετική πάντα σε καλέσματα από τα Ανώγεια μας μίλησε τόσο για την φετινή ανασκαφή, που θα διαρκέσει μέχρι τα μέσα Αυγούστου και που θα ξεκινήσει φέτος από την Ανατολική πλευρά, όπου πέρσι εντοπίστηκε μια μεγαλειώδης είσοδος, αλλά και για την σπουδαία τιμή που της έγινε πριν μερικές εβδομάδες με μια μεγάλη εκδήλωση που διοργάνωσε η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας και οι Δήμοι της Εύβοιας για την 15ετή προσφορά της στις ανασκαφές της περιοχής που την ανέδειξαν και την εξύψωσαν στον αρχαιολογικό κόσμο.
Αναλυτικά η κα Έφη Σακελλαράκη-Σαπουνά που θα βρίσκεται στα Ανώγεια στις 29 Ιουνίου, τόνισε για την φετινή ανασκαφή στην Ζώμινθο: «Στην Κρήτη, πρώτα ο Θεός θα βρίσκομαι στις 29 Ιουνίου, με όλα τα βιβλία μου και έτοιμη για την νέα ανασκαφή την οποία θα ξεκινήσουμε στις 2 Ιουλίου. Θα έχω μαζί μου έξι αρχαιολόγους και όλη την υπόλοιπη ομάδα. Όπως ξέρετε για ολόκληρο σχεδόν τον χρόνο έχουμε μια μόνιμη συντηρήτρια αλλά και ένα αρχαιολόγο εκεί που μου στέλνει συνεχώς τα στοιχεία. Ευτυχώς βοηθάει και ο Δήμος Ανωγείων που τον έχει και διαμένει στην Εστία και σιτίζεται εκεί, είναι σημαντικό για την ανασκαφή μας αυτό. Αυτό το κατόρθωμα στην Ζώμινθο δεν ξέρω αν θα γινόταν χωρίς τον Δήμο Ανωγείων, με έχει βοηθήσει πάρα πολύ σε πολλούς τομείς και πρέπει να το τονίσω αυτό!
Φέτος στην ανασκαφή μας θα ξεκινήσουμε από την Ανατολική πλευρά που έχουν βρεθεί κάποιοι τοίχοι, ενώ όπως ξέρετε πέρσι στην ανατολική πλευρά βρήκαμε μια μεγαλειώδη είσοδο, κάτι πολύ σημαντικό για εμάς.Θα ξεκινήσουμε λοιπόν φέτος από εκεί. Μετά θα κάνουμε εργασίες και στο βορειοδυτικό τμήμα διότι εκεί βρήκαμε πολλά παλαιότερα τμήματα. Το κτίριο όπως ξέρετε κατοικήθηκε το 1900 π.χ και από κάτω βρίσκουμε παλαιότερα τμήματα. Πέρσι μάλιστα βρήκαμε τμήμα ειδωλίων τα οποία είναι συνήθη σε ιερά κορυφή περίπου στο 1800 π.χ. Από τις μελέτες που κάναμε τον χειμώνα στην Αθήνα από τα κομματάκια συνθέσαμε τμήμα ειδωλίων με ένα ρητό στο τελετουργικό αγγείο, ταύρου, το οποίο δείχνει ότι εκεί ήταν ένα ιερό. Ουσιαστικά αυτό υποκαθιστούσε τότε το Ιδαίον Άντρο στην εποχή του χειμώνα όπου δεν ήταν προσβάσιμο τότε.Η Ζώμινθος ήταν τότε το τελευταίο σημείο που μπορούσε να έχει κανείς πρόσβαση! Οι ιερείς λοιπόν του Ιδαίου είχαν εγκατασταθεί στην Ζώμινθο και παραλάμβαναν τα αντικείμενα που ερχόντουσαν από έξω από τους λάτρεις και άλλους.
Η ομάδα μου και φέτος θα είναι οι έξι αρχαιολόγοι, ένας αρχιτέκτονας, ένας σχεδιαστής, μια συντηρήτρια, τρεις τεχνίτες για τους τοίχους σε ένα τομέα που και εδώ θα βοηθήσει ο Δήμος με κάποια χρήματα για την συντήρηση των τοίχων, και περίπου 60 εργάτες από τα Ανώγεια φυσικά. Ελπίζω και πιστεύω ότι ούτε φέτος θα έχουμε πρόβλημα με τα χρήματα της ανασκαφής και όλα θα κυλήσουν ομαλά. Ανυπομονώ να έρθω στα Ανώγεια, σας ευχαριστώ θερμά!»
Για την μεγάλη εκδήλωση προς τιμήν της στην Κύμη η ίδια δηλώνει συγκινημένη και ευγνώμων προς τον απλό κόσμο που παρευρέθηκε αλλά και σε αυτούς που μίλησαν για το έργο της εκεί. Αναλυτικά ανέφερε τα εξής:
«Ήταν κάτι που δεν το περίμενα γιατί από την Κύμη έχω λείψει 20 ολόκληρα χρόνια και μου έκανε εξαιρετική εντύπωση η μνήμη που έχουν και πόσο ήθελαν να πραγματοποιήσουν αυτή την εκδήλωση. Ήταν μια μεγαλειώδης γιορτή πραγματικά με πλήθος κόσμου που διοργανώθηκε από την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, τους Δήμους της Εύβοιας και την UNESCO. Μίλησαν όλοι υπέροχα και συγκινητικά, είχαν και ένα φιλμ που παρουσίασαν από την ανασκαφή μου στην Κύμη, από την Βόρεια Εύβοια που βρήκα ένα από τα μεγαλύτερα αγάλματα των τελευταίων 50 ετών με επιγραφή Ηρακλή με λέοντα, αλλά παρουσίασαν και τη δουλειά μου από τη Σκύρο όπου με τις ανασκαφές μου αποδείχτηκε ότι ήταν μια πολύ ανεπτυγμένη κοινωνία με σχέσεις με το εσωτερικό της χώρας με τα νησιά, αλλά και το εξωτερικό. Ήταν σπουδαία εκδήλωση και ευχαριστώ όσους μίλησαν για μένα, την κυρία Βελισσαρίου της οργανωτικής επιτροπής, ο συνεργάτης μου Κώστας Μπουκάρας. Ευχαριστώ και τον καθηγητή του Πολυτεχνείου Θεοδόση Τάσιο που έστειλε ένα υμνητικό για μένα αρχαίο επίγραμμα και την αρχαιολόγο Κατερίνα Γλυκού που βρίσκεται πλέον καθηγήτρια στην Στοκχόλμη για την ομιλία της. Μίλησαν όλοι για μια εμπνευσμένη δουλειά με οργάνωση σε όλα και στις δημοσιεύσεις, καθώς στα 15 χρόνια που έμεινα στην Εύβοια δημοσίευσα πραγματικά ότι αν έσκαψα, τα πάντα!
Ήταν μια μεγάλη τιμή για μένα αυτή η εκδήλωση. Ξέρετε όταν φεύγεις από μια Περιφέρεια και πηγαίνεις σε κάποια άλλη, συνήθως μετά δεν σε θυμούνται! Αλλά οι άνθρωποι εκεί το ανέτρεψαν αυτό. Ήρθαν οι τότε εργάτες μου που τώρα είναι επιστήμονες στην Αθήνα και μου φιλούσαν το χέρι, ήταν πραγματικά κάτι μοναδικό για μένα και ιδιαίτερα συγκινητικό..”
Κλείνοντας και χαριτολογώντας η κα Έφη Σακελλαράκη, τόνισε για την πρόταση που της έγινε από τους ανθρώπους της Εύβοιας να επιστρέψει εκεί και να συνεχίσει την ανασκαφή, και την απάντηση της για την σημασία της Ζωμίνθου την οποία δε γίνεται να εγκαταλείψει ποτέ. Τονίζει η ίδια: «Βέβαια στην Εύβοια με διεκδικούν τώρα καθώς θέλουν να συνεχίσω την ανασκαφή και στην Κύμη, αλλά τους εξήγησα ότι αυτό που γίνεται στην Ζώμινθο είναι πολύ σημαντικό και δεν γίνεται να το σταματήσω. Θα μπορούσα μελλοντικά μόνο με την βοήθεια κάποιου βοηθού αρχαιολόγου να κάνω κάποιες τομές εκεί, αν βρεθούν χρήματα από την Περιφέρεια ή από άλλους πόρους..”
Η ΑΝΩΓΗ, εύχεται στην Ανωγειανή Έφη Σακελλαράκη Σαπουνά, να έχει υγεία και δύναμη για τον δύσκολο Ιούλιο που θα έχει μπροστά της να επιβλέψει μια τεράστια ανασκαφή και πάνω από 80 άτομα που θα συμμετέχουν σε αυτήν ενεργά. Την ευχαριστούμε θερμά που πάντα ανταποκρίνεται στο κάλεσμα μας για κάποιες δηλώσεις ακόμα και όταν έχει ιδιαίτερο φόρτο εργασίας, καθώς όπως αναφέρει “Όταν βλέπω κλήση από Ανώγεια, λέω εντάξει τώρα σταματάμε πρέπει να μιλήσουμε στους χωριανούς..” Καλή δύναμη σε όλους!
“Είναι τόσο δύσκολο να είναι κανείς Ποιητής όσο δύσκολο και απαιτητικό είναι να κρατηθεί σ’ όλη του τη ζωή άνθρωπος” -Με δυο λέξεις και ένα βλέμμα για τον Μιχάλη Σταυρακάκη ή Νιδιώτη
“Ένα τρυφερό βλέμμα μέσα στο πέτρινο δάσος του προσώπου του. Ένας αληθινός ποιητής που κάθισε ακούραστος και κουρασμένος να φυλάει
Θερμοπύλες”.
Χέρια που δεν αρπάξανε ξένο ψωμί να φάνε..
Αυτά κρατούνε την τιμή όσο βαριά και να ‘ναι..
Ήταν ένας άντρας που ο καθένας θα ήθελε να έχει φίλο. Πορεύθηκε ως οφείλει κάθε καθαρός και ευαίσθητος άνθρωπος με τον “πολιτισμό της δικαιοσύνης” σε όλο του το βίο. Ένας ιδεολόγος αγωνιστής της αριστεράς, παλιάς κοπής. Έβαλε όλη του την ψυχή σε ό,τι αγάπησε.Τα ποιήματά του σε οδηγούν συχνά στα δάκρυα και σε επαναπροσδιορίζουν σαν άνθρωπο..
“Προσκυνώ τη χάρη σου λαέ μου. Σκύβω το κεφάλι στα μαρτυρία σου.
Και δοξάζω λαέ μου τα έργα σου..”
Ήταν Ο πρώτος γιος μιας οκταμελούς οικογένειας. Πατέρας του ο Πανιάς, ένας Βοσκός του Ψηλορείτη με αγέρωχη όψη και παράστημα χορευτή. Η μάνα του μια γυναίκα άλλων εποχών! Έλεγε ο πατέρας του: “Έστελνα ένα παιδί και της έλεγε πως θα πάμε κόσμο στο σπίτι και άναφτε τα φώτα τα μέσα και τα όξω και έβαζε μια πετσέτα άσπρη στο ώμο ,Έστεκε στην πόρτα και υποδεχότανε! Καλωσορίσατε καλωσορίσατε..”
Τα πρόβατα του τα είχε στον κάμπο της Νιδας. Και τα πέντε αγόρια της οικογένειας έγιναν βοσκοί. Ο Μανόλης, ο Μιχάλης, ο Χαραλάμπης, ο Γιάννης και ο Στελής. Ο Μιχάλης το Μιτάτο το είχε μετατρέψει σε βιβλιοθήκη. Βιβλία φιλοσοφικά, Ιστορικά ποιητικά σε ράφια πρόχειρα. Κάποτε τον ρώτησαν αν είναι εύκολο να γράφεις ποίηση. “Είναι τόσο δύσκολο να είναι κανείς Ποιητής όσο δύσκολο και απαιτητικό είναι να κρατηθεί σ’ όλη του τη ζωή άνθρωπος” είπε.
Η ποιητική ψυχή του Μιχάλη κόσμησε την έννοια άνθρωπος. Η καταγωγή του τα Ανώγεια αισθάνονται περηφάνια για την πολύτιμη προσφορά του στον πολιτισμό και την κοινωνία. Ερωτικός με τη φύση και τους ανθρώπους..
“Φεγγάρι μου αν τηνέ θεωρείς στους τόπους που γυρίζει..
Ποιος της τα λούζει τα μαλλιά και ποιος της τα χτενίζει.. “
——————————————————————–
Γιάντα Είσαι νύχτα σκοτεινή και μαυροφορεμένη..
Μήπως αγάπησες κι εσύ και σ´έχουν ξεχασμένη.. ;
———————————————————————
Νιδιώτικη μου πέρδικα του Ψηλορείτη αφέντρα..
Από του Ρωμάνου το νερό πιάνεις τσ’αυγής κουβέντα..
———————————————————————-
Ανάθεμά σε κυνηγέ που σκότωσες το αηδόνι..
Και μαυροντύθηκε η Αυγή και αργεί να ξημερώνει..
Ήμουν εννιά χρονών όταν είδα την πιο όμορφη Αυγή της ζωής μου στο περιβόλι μας που πήγα να ποτίσω νύχτα. Στην άκρη του περιβολιού μας υπήρχε πάνω σε ένα σπάρτο μια φωλιά ενός πουλιού .Πέρασαν τα χρόνια και πάντα είχα την ανάγκη εκείνης της αυγής. 54 χρονών είπα θα πάω να δω την “αυγή” των εννιά μου χρόνων. Ξύπνησα νύχτα και Βρέθηκα σε αυτό το μέρος.Η καρδιά μου φτερούγιζε πλησιάζοντας..
Αυγή ξανανταμώσαμε στης φτέρης το μασκάλι..
Και ένα κοπέλι εννιά χρονών θαρρώ πως είμαι πάλι..
Δεν ήταν όμως ίδια η εικόνα. Σαν ξημέρωσε πήγα στο αμπέλι για να δω τη φωλιά του πουλιού πάνω στο σπάρτο..
Ούτε φωλιά, ούτε πουλί και το κλαδί ξερό ‘ναι..
Ό τι κι αν χτίζεις το Χαλάς ανάθεμα σε χρόνε..
“Ένας αϊτός στη θύελλα παλεύει μη πλαντάξει..
Και καρτερεί την ξαστεριά στον ήλιο να πετάξει..”
Έγραψε μέσα στην δικτατορία αυτή τη μαντινάδα που την τραγούδησε ο Νίκος Ξυλούρης και έγινε το σύνθημα της Ελευθερίας και της καρτερικότητας.Αριστερός με Εκείνο τον ρομαντισμό που προσδίδει ομορφιά στις ιδέες. Τιμημένος με πολλές διακρίσεις στους αγώνες του. Οργανωμένος στο ΚΚΕ στρατευμένος προσκυνητής για τη χάρη του λαού.
Ένα ποίημα του, “Η Χαιμαλίνα” δείχνει την παγκοσμιότητα της σκέψης του και την αλληλεγγύη για όλους τους ανθρώπους που υποφέρουν από το άδικο ..
Γράμμα σε μια Αφρικάνα τη Χαιμαλίνα..
“Τώρα που σου γράφω Χαιμαλίνα από το πιο ψηλό βουνό της Κρήτης ροβολώ τα πρόβατα μου στον ίσκιο ενός ασφένδαμου.
Έχω πρόβατα λευκά σαν το λευκό μου χρώμα έχω πρόβατα μαύρα σαν το μαύρο χρώμα σου Χαιμαλινα.
Το αίμα τους είναι ίδιο κόκκινο σαν το δικό μας αίμα Χαιμαλινα.
Ρωτάω τα πρόβατα μου πως μοιράζονται στα ίσα τον ίσκιο του ασφεντάμου.
Και έχουν λευκά και μαύρα τα ίδια δικαιώματα ενώ οι άνθρωποι σκοτώνονται μοιράζοντας μια πήχη γης.
Αρμέγω τα πρόβατα μου και φτιάχνω το γάλα τους τυρί.
Μια φορά το χρόνο κουρεύω τα πρόβατα κι η γυναίκα μου στο τελάρο Ολημερίς φτιάχνει ρούχα μαύρα και λευκά.
Εσύ Χαιμαλινα δε γνωρίζεις εμάς τους λευκούς που φτιάχνουμε το τυρί.
Τις γυναίκες μας που φτιάχνουν τα ρούχα στο τελάρο ολημερίς.
Εσύ γνωρίζεις τους άγριους λευκούς που ήρθαν στην πατρίδα σου και σκοτώνουν τα αδέρφια σου και κλέβουν το βιός σου.
Αυτοί που κλέβουν το βιός σου Χαιμαλινα κλέβουν και το δικό μου τυρί…’
Έγραψε αρκετά βιβλία παρότι δεν μπόρεσε να τελειώσει το δημοτικό σχολείο. Η φωνή του ήταν βαθιά, σπηλαιώδης, μιλούσε αργά και είχε ένα ηχόχρωμα που σε μάγευε όταν μιλούσε! Οι λέξεις που χρησιμοποιούσε, ήταν καθημερινές, ταπεινές, εύστοχες, διαυγείς..
Ο έρωτας ήταν ,ηθελημένα η όχι, στο κέντρο των ποιημάτων του. Ένας έρωτας σε όλες του τις μορφές. Άλλοτε ήταν γυναίκα, άλλοτε ήταν ιδέα και πάντοτε το δίκαιο.Η γυναίκα του η Μαρία με την αριστοκρατική σιωπή της έμοιαζε με αρχαίο κομμάτι μάρμαρο που διηγείται σιωπηλά. Καλή σύντροφος.Παντρεύτηκαν και έκαναν ένα γιο το Γιώργη γνωστό μουσικό στην Κρήτη. Ο ίδιος ο Νιδιώτης, έλεγε για τη Μαρία:
Μελαχρινή μου κοπελιά απλή καλοσυνάτη..
ποιος θιός σε όμορφόπλασε κι είσαι αρετές γεμάτη..
———————————————————–
Μελαχρινή μου κοπελιά σαν δέσεις τα μαλλιά σου..
Στεφανωτά στην κεφαλή πληθαίνει η αρχοντιά σου..
Εδώ θα διηγηθώ μια ιστορία που μου είχε πει παλαιότερα: “Το 1954 με κατηγόρησαν ότι έγραψα συνθήματα στους τοίχους του σχολείου και με έκαναν εξορία δυο χρόνια στο Γύθειο .Η Φαίδρα ήταν μια όμορφη κοπέλα συντρόφισσα. Εγώ δούλευα στα περιβόλια του πατέρα της .Μια μέρα πήγαμε να κόψουμε τα πορτοκάλια Όμως εγώ δεν ήξερα και τα τραβούσα ! Μου λέει “Μιχάλη δεν τα κόβουμε έτσι τα πορτοκάλια έλα να σου δείξω -πιάσε αυτό το πορτοκάλι..”. Το πιάνω εγώ, βάζει το χέρι της από κάτω και πιάνει το δικό μου χέρι,και το κράτησε παραπάνω απ’ όσο έπρεπε!
Έτσι κατάλαβα πως είχε αισθήματα για μένα !Μετά την έστειλαν και εκείνη εξορία. Όταν έφευγε πήγα να την αποχαιρετήσω στο λεωφορείο και της είπα κοιτάζοντας την από το παράθυρο:
Φεύγεις μου μήλο κόκκινο κι εμένα που μ’ αφήνεις;
Πάρε με δροσερό νερό στο δρόμο να με πίνεις…
Τη Φαίδρα δεν την ξανάδα…”
Αγαπούσε όλους τους ανθρώπους. Και πολεμούσε τις ιδέες που ταπεινώνουν και αδικούν. Έφυγε στα 72 του χρόνια. Ο ποιητής με το διαυγές βλέμμα και την καθαρή καρδιά
που τίμησε την έννοια άνθρωπος..
“Αυτός που ξέρει να αγαπά και να ελπίζει ξέρει..
Μέσα στη νύχτα πολεμά ξημέρωμα να φέρει..”
—Από την στήλη του Λουδοβίκου των Ανωγείων με τίτλο “Με δυο λέξεις και ένα βλέμμα” της εφημερίδας “Έθνος της Κυριακής”