Archive for Δεκεμβρίου 2017
Ο δημοσιογράφος της ΕΡΤ Γιάννης Φασουλάς, μιλάει στην «ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΑΝΩΓΕΙΩΝ» και τον Μ. Σκανδάλη, σε μια συνέντευξη–ποταμό.
Ο δικός μας Γιάννης, που στηρίζει και υποστηρίζει με το δικό του τρόπο την ΑΝΩΓΗ, ανοίγει την καρδιά του και κάνει μια αναδρομή στην 28χρονη πορεία του στο χώρο των ΜΜΕ. Τονίζει ότι το μυαλό του είναι πάντα στα Ανώγεια, τα οποία ήταν γι΄ αυτόν το καλύτερο και το σπουδαιότερο διαβατήριο που κουβαλούσε μαζί του όπου κι αν βρέθηκε στον πλανήτη. Στη συνέντευξη του αποκαλύπτει ποια συμβουλή του αείμνηστου πατέρα του συνεχίζει να τηρεί μέχρι σήμερα…
[pdf-embedder url=”https://www.anogi.gr/wp-content/uploads/2017/12/FWNH-311-new-004.pdf”]
Δημοσιεύθηκε σε: Τελευταία Νέα
Η ΑΝΩΓΗ, η εφημερίδα των Ανωγειανών όπου γης, εύχεται σε όλο τον κόσμο Χρόνια πολλά και ευτυχισμένη η καινούρια χρονιά. Ας είναι το 2018, ένα έτος με ειρήνη, αγάπη, υγεία και αλληλεγγύη για εσάς και τις οικογένειες σας.Δημοσιεύθηκε σε: Τοπικά
Ανώγεια 1910: Τα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς!
30/12/2017
Παραμονή πρωτοχρονιάς αύριο και τα μικρά παιδιά του χωριού χωρισμένα σε παρέες, θα περάσουν από κάθε σπίτι για να πουν τα κάλαντα, να καλωσορίσουν το νέο χρόνο και να λάβουν χρήματα ως δώρο από τις νοικοκυρές και τους θαμώνες των καφενείων. Άλλωστε οι γιορτές των Χριστουγέννων είναι κυρίως για τα μικρά παιδιά, μια αγαπημένη περίοδος που συνδυάζεται με πολλά δώρα και γλυκά και ένα πιο ζεστό και ευχάριστο οικογενειακό κλίμα. “Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά, ψηλή μου δεντρολιβανιά, κι αρχή καλός μας χρόνος, εκκλησιά με τ’άγιο θρόνος..” θα ακουστεί αύριο από άκρη σε άκρη από χαρούμενες παιδικές φωνές. Οι εποχές άλλαξαν, οι δεκαετίες πέρασαν και μαζί τους πέρασε και μια πιο αγνή εποχή, των παλιών προπολεμικών Ανωγείων όπου τα κάλαντα τότε της Πρωτοχρονιάς ουδεμιά σχέση θα λέγαμε ότι έχουν με αυτά που έχουν επικρατήσει τελευταία σε όλη την Ελλάδα.
Η ΑΝΩΓΗ κάνει ένα “ταξίδι ” στην δεκαετία του 1910 και στα κάλαντα που έλεγαν τότε στα Ανώγεια, όπως αυτά έχουν καταγραφεί στο βιβλίο “Ανώγεια: Η ιστορία μέσα από τα τραγούδια τους”, του εκπαιδευτικού και π.δημάρχου Ανωγείων Γεωργίου Σμπώκου. Την καταγραφή έκανε ο ίδιος το 1970 από την Ζουμπουλιά Β.Χαιρέτη που ήταν τότε 81 ετών. Όπως αναφέρει ο κ.Σμπώκος: “Μαζί με τα παλιά κάλαντα, χάθηκαν και οι χαρούμενες και γραφικές παρέες των καλαντάρηδων, μικρών και μεγάλων, με τα γεμάτα από αυγά χοιρινούς μεζέδες και κουλούρες καλάθια ή και κοφίνια, με τις φουσκωμένες από τα καλοχερίδια βούργιες (σταφίδες, κυδώνια, ντακουλάκια καρύδια, κιοφτέρια κ.τλ), με τα επίσης φουσκωμένα από κρασί και λάδι ασκάκια, με το παραδοσάκουλο γεμάτο δώρα όλων των “αρχόντων” και “αρχοντισσών”, που τόσο παίνεψαν με τα κάλαντα τους.
Τα Κάλαντα της Πρωτοχρονιάς: Ζουμπουλιά Β.Χαιρέτη. Απαγγελία το 1970 ενώ ήταν 81 ετών:
Ταχιά ταχιά ν’ Αρχιμενιά, που ‘ν η αρχή του χρόνου,
απού γεννήθηκε ο Χριστός στη γην επεριπάτει
και βγήκεν και χαιρέτησεν όλους τσι ζευγολάτες
κι ο πρώτος που του ‘πάντηξε ήτον ο Άι Βασίλης.
-Καλά, ‘ντα κάνεις Βασιλιό, καλόν ζευγάρι έχεις;
-Καλό το λεν’ αφέντη μου, καλό κι ευλογημένο.
Η χάρη σου το βλόγησε με το δεξίν τση χέρι,
με το δεξί με το ζερβό με το μαλαματένιο
και με το χρυσοπράσινο και με το βελουδένιο.
-Να σε ρωτήξω Βασιλιό τι σπέρνεις την ημέρα;
-Σπέρνω κριθάρι δώδεκα, σιτάρι δεκαπέντε,
ταγή και ρόβι δεκοχτώ κι από νωρίς σκολάζω.
Το βούγι μου το μελισσί και το λαμπαδοκέρι
επόκαμε τ’απέτρωτα και βγήκε στα λιβάδια
κι έκεια το εμπλεχτήκανε περδίκια και λαγούδια
και στ’ αποπερδικίσματα αετοφωλιά χτισμένη
κι απάνω στην αετοφωλιά χώρα ξετελεμένη.
-Ασήμι να ‘ν το αλέτρι σου, χρυσάφι ο ζυγός σου
τ’απανωζεύλια του ζυγού ασημοκουκλωμένα,
το βουκεντράκι που βαστάς τ’Άι Γιωργιού κοντάρι
κι η χέρα άπου το βαστά σαφή μαργαριτάρι,
να στέκουν να σε προσκυνούν όλοι, μικροί μεγάλοι.
-Απόπαμε του ζευγαριού να πούμε του Βασίλη.
Άης Βασίλης έρχεται απού την Καισαρεία.
Βαστά τον ουρανό χαρτί, τη θάλασσα μελάνι
τον ήλιο τον αστάλαγο χαρτί και καλαμάρι.
Στη στράτα του παντήξανε οι σκύλ’ οι Αγουδαίοι.
-Βασίλη κι από που ‘ρχέσαι, πο πούθε κατεβαίνεις;
-Απού τση μάνας μ’έρχομαι και στο σκολειό πηγαίνω.
-Κάτσε να φας, κάτσε να πιεις, κάτσε να τραγουδήσεις.
-Μα ‘με δε με μαθαίνανε τραγούδια στο σκολειό μας.
Γράμματα με μαθαίνανε, γράμματα σας σε λέω.
-Κι αφού κατέχεις γράμματα, πε,ας την Αλφαβήτα.
Και το ραβδίν του ‘κούμπισε να πει την Αλφαβήτα
και το ραβδί ‘τόνε ξερό, χλωρούς βλαστούς και βγάνει
κι απάνω στους χλωρούς βλαστούς αετοφωλιά χτισμένη
κι απάνω στην αετοφωλιά χώρα ξετελεμένη.
Επόπαμε του Βασιλιό να πούμε και τ’αφέντη.
Μα’πα ‘ρθάμε να παίξομε στ’αφέντη μας την πόρτα,
απού ‘χει αυλές μαρμαρωτές και πόρτες ρουκουνάτες
και παραθυροκάμαρες που στάσουν το λογάρι.
Και στον αθό του λογαριού κοιμάται νιός κι αφέντης
και ποιος θα μπει και ποιος θα βγει να μας τόνε ξυπνήσει.
‘Ποκρίνεται η βάγιαν του, η ογλήγορην του βάγια.
-Δώτε μου κάποια κάστανα και κάποια λεφτοκάρια
κι ένα σταμνί ροδόσταμο να ραίνω τον αφέντη
και εγώ θα μπω και εγώ θα βγω να σας τόνε ξυπνήσω.
Πετάται η βάγια η ογλήγορη, η ογλήγορη του βάγια.
-“Ξύπνησ’ αφέντη, ξύπνησε κι οι εκκλησές σημαίνουν,
οι αρχαγγέλοι λειτρουργούν τη χάρη σ’ανημένουν.
Κι απής ‘πολειτρουγήσουνε θα κάτσεις στο τραπέζι,
να φας απ’ άκρια του λαγού κι απ’αγριμιού τη μέση,
να φας κι απού την πέρδικα την αηδονολαλούσα
που την επάιρναν τα πουλιά σκοπό και κελαηδούσαν.
Εσέν’αφέντη πρέπει σου καθέγκλα να καθίζεις,
το’να σου χέρι να σκορπά και τ’άλλο να χαρίζει
και πάλι ξαναπρέπει σου δαμασκηνό τραπέζι
κι όντε θα ‘ρθει η δαμασκηνιά να ‘ρθει και το τραπέζι”.
Μα ‘πόπαμε τ’αφέντη μας, να πούμε τση κερά μας.
-Κερά, μαρμαροτράχηλη κι αργυροπιγουνάτη
και κρουσταλλίδα του νερού και πάχνη ‘που το χιόνι.
Κερά, το φουστανάκι σου είναι κακοραμμένο
και στείλε μου το στο σκολειό να σου το καλοράψω
να βαλ’αιτούς και παραιτούς, πουλιά και χελιδόνια
να κελαηδούνε τα πουλιά να λεν τα χελιδόνια
“Επά που καλαντίσαμε καλά μας σε πλερώσαν
καλάν να παν τα τέλην τως και τα ‘ποδωματάν των
κι αν έχουν και μικρό παιδί στα περπυρά χωσμένο
κιανεν’ και μεγαλύτερο στη σέλα καθισμένο,
να σει το μανικάκιν του να πέφτει το λογάρι
να το μαζών’ η μάνα του, να ‘χει χαρά μεγάλη”.
Επόπαμενε τση κεράς να πούμε και τση κόρης.
-Επά ‘ναι κόρη ακριβή κι ακριβοναθρεμμένη.
Πέντε μικροί την αγαπούν και δεκοχτώ μεγάλοι
κι απού τσι πέντε τσι μικρούς ένας θα την επάρει.
Μ’απόπαμε τση κόρης μας να πούμε και τση βάγιας.
-Πιάσε βαγίτσα το κερί και άψε το διπλέρι
και κάτσε και ντουσούντισε είντα θα μας σε φέρεις.
Γι’ απάκι για λουκάνικο, γι’ από χοιρινό κομμάτι
κι απού τη μαύρην όρνιθα κιανέναν αυγουλάκι
κι αν εν’κιαπού τη γαλανή σκειάς ένα ζευγαράκι.
Κι απού τσι κοφινάδες σας που ‘χέτε τσι κουλούρες
να μας σε δώσετε και μας να βάλομε στσι βούργιες.
Κι απού το σακουλάκι σας που ‘χετε τα καρύδια
να μας σε δώσετε και μας πολλά καλοχερίδια.
Κι από τον πόρο του βουτσού να πιούμε μια γεμάτη
κι αν εν’ και περισσότερο βαστούμε μεις κι ασκάκι.
Κια ‘πού το σακουλάκι σας, που ‘χετε τσι παράδες
να μας σε δώσετε και μας να παίξομε τσ’αμάδες.
Κι αν εν’ κι απού το θέλημα, άσπρη μου περιστέρα
άνοιξε την πορτέλα σου να πούμε καλησπέρα.
Ένας χρόνος συμπληρώθηκε την περασμένη εβδομάδα, από τον άδικο και ξαφνικό θάνατο, ενός ωραίου ανθρώπου των Ανωγείων, του Βασίλη Ξυλούρη ή Πατατούκο όπως ήταν γνωστός σε όλους μας, που “έφυγε” σε ηλικία μόλις 54 ετών τον Δεκέμβριο του 2016. Με τις εξής μαντινάδες προς την Ανωγή τιμάει την μνήμη του η Βέρα Σουλτάτου-Ξυλούρη.
Με ήντα καρδιά εμίσεψες κι έφηκες το Λιβάδι,
ήντα κοντώ σου τάξανε να κατεβείς στον Άδη
————————————————————
Σαν τα κοπέλια εκλάψανε, οι συγγενείς κι οι φίλοι,
οι χωριανοί σου κι οι γνωστοί, στη φεύγα σου Βασίλη
————————————————————-
Γαμπρό σ’ομορφοντύσανε στη φεύγα σου Βασίλη,
μόνο πως ήταν σκοτεινό και “μαύρο” το μαντήλι
Άθρωπος δεν εμπόρεσε να σ’ αποχαιρετήσει,
η φεύγα σου βουβός καημός και ποιος να σου μιλήσει
——————————————————————-
Μόνο ο Θιός ανέ μπορεί εξήγηση να δώσει,
γιάντα το νήμα τση ζωής σου κόψε πριν τελειώσει
——————————————————————
Έχει κι ο Θιός αμάρτημα, μεγάλο στη ζωή σου,
αφού στο μνήμα έβαλε άδικα το κορμί σου
Προσφορές στην μνήμη της “Μηναδοβασίλενας”-Την Κυριακή στον Άγιο Γεώργιο το μνημόσυνο της
29/12/2017
Την ερχόμενη Κυριακή, παραμονή πρωτοχρονιάς, θα τελεστεί στον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου στα Ανώγεια, το μνημόσυνο για την Μαρίκα Μηναδάκη (Μηναδοβασίλενα). Στην ΑΝΩΓΗ λάβαμε χρηματικές προσφορές στη μνήμη της. Τα ποσά κατατέθηκαν υπέρ της ηλεκτρονικής μας έκδοσης καθώς και για τις ανάγκες του Εργαστηρίου Γνώσης της ενορίας του Αγίου Γεωργίου και τα δωρεάν φροντιστήρια Αγγλικών σε ενήλικες, μαθητές και πρόσφυγες. Τους ευχαριστούμε όλους θερμά.Οι προσφορές είναι οι εξής:
-Οικογένεια Νίκου Αγγελάκη, το ποσό των 50 ευρώ.
-Οικογένεια Θέμη Καλομοίρη, το ποσό των 50 ευρώ.
-Οικογένεια Δόξας Σαμόλη, το ποσό των 50 ευρώ.
Θλίψη επικρατεί και στα Ανώγεια, από την είδηση του θανάτου, του 27 χρόνου Στέργιου Τσικολιδάκη, που άφησε την τελευταία του πνοή στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου το πρωί της Πέμπτης, μετά από άνιση μάχη με τον θάνατο, από τροχαίο δυστύχημα που είχε συμβεί στα μέσα Ιουνίου, στην διακλάδωση του Αγίου Θωμά. Για 6 ολόκληρους μήνες, ο άτυχος Στέργιος πάλευε να κρατηθεί στη ζωή στην εντατική του Νοσοκομείου, αλλά δεν άντεξε και υπέκυψε στα τραύματα του, δυο μόλις μέρες πριν τα γενέθλια του, καθώς ήταν γεννημένος στις 30 Δεκεμβρίου 1990.
Με πολλούς φίλους στα Ανώγεια, ο Στέργιος Τσικολιδάκης είχε φορέσει κατά το παρελθόν και είχε τιμήσει την φανέλα του Αετού για δυο χρόνια στην πρώτη κατηγορία της ΕΠΣΡ Ρεθύμνου. Κατά γενική ομολογία για όλους όσοι τον γνωρίσαμε μέσω της ενασχόλησης του στο ποδόσφαιρο, ο Στέργιος ήταν ένα από τα καλύτερα παιδιά που έπαιξαν ποδόσφαιρο στα Ανώγεια, με ήθος, ευγένεια και σεβασμό προς συμπαίχτες και αντιπάλους, αλλά και με ιδιαίτερη αγάπη για το χωριό μας και τους ανθρώπους του.
Τα τελευταία χρόνια αγωνιζόταν στην ομάδα της Δαμάστας, ενώ εκτός από τον Αετό Ανωγείων είχε φορέσει και τα χρώματα του Ερμή Ζωνιανών. Είχε τελειώσει το Τ.Ε.Ι Νοσηλευτικής Κρήτης. Η ΑΝΩΓΗ και ο Αετός Ανωγείων απευθύνουν τα θερμότερα συλλυπητήρια στην οικογένεια του. Ας είναι ελαφρύ το Krhtik;o χώμα που θα τον σκεπάσει.
Καλό ταξίδι φίλε Στέργιο.
Γ.Μπ