Σημαντική στιγμή για τον Πολιτιστικό σύλλογο Ανωγείων θα είναι η παρουσία του την Τρίτη 2 Ιουνίου στις εκδηλώσεις μνήμης και τιμής για το Ολοκαύτωμα της Κανδάνου, μια από τις μεγαλύτερες θηριωδίες των Ναζί κατά την διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο σύλλογος μας θα συμμετέχει εκεί με 15 μελή αποστολή ,στο αμφιθέατρο της Κανδάνου την Τρίτη 2 Ιουνίου στις 7.30 μ.μ και θα παρουσιάσει ένα χορευτικό ημίωρο πρόγραμμα ,ενώ σημαντική αναφορά πρέπει να γίνει στο γεγονός ότι για πρώτη φορά θα βρεθούν μαζί οι συλλόγοι Ανωγείων, Κανδάνου και Βιάννου για να τιμήσουν τους ήρωες των Ολοκαυτωμάτων.
Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων που θα είναι τριήμερες και διοργανώνει ο Δήμος Κανδάνου-Σελίνου έχει ως εξής:
Εκδηλώσεις μνήμης για την 74η επέτειο του ολοκαυτώματος της Καντάνου διοργανώνουν την 1η, 2 και 3 Ιουνίου ο Δήμος Καντάνου – Σελίνου και η Περιφέρεια Κρήτης σε συνδιοργάνωση με τον Πολιτιστικό Σύλλογο “Καντανία”, τον Α.Ο.Σ. “Υρτακίνα” και τον Σύλλογο Γυναικών “ΤΑΒΙΘΑ”.
Σύμφωνα με το πρόγραμμα, τη Δευτέρα 1 Ιουνίου στις 11 π.μ. θα γίνει ο 2ος Αγώνας Δρόμου “Μάχη Φαραγγιού Καντάνου”, στις 12.30 μ. διέλευση οχημάτων Β’ Παγκοσμίου Πολέμου από το Φαράγγι Καντάνου και στις 2 – 8 μ.μ έναρξη έκθεσης αντικειμένων από τη Μάχη της Κρήτης και ολοκαυτώματος και ακυκλοφόρητων φωτογραφιών (αρχείο Σκαρτσιλάκη Δημ. και Μανούσακα Μαν)
Την Τρίτη 2 Ιουνίου το πρόγραμμα έχει ως εξής:
• 10 π.μ. – 8 μ.μ. Εκθεση αντικειμένων από τη Μάχη της Κρήτης και Ολοκαυτώματος και ακυκλοφόρητων φωτογραφιών.
• 7.30μ.μ.: Αμφιθέατρο Καντάνου: Εκδήλωση με θέμα: “Η διεκδίκηση των Γερμανικών οφειλών σε κρίσιμη καμπή:τεκμηρίωση των Ελληνικών απαιτήσεων, προτάσεις για την κλιμάκωση του αγώνα και προοπτικές δικαίωσης”. Εισηγητής: Μάρκος Μαρινάκης, δικηγόρος μέλος του Δ.Σ. της Πανελλήνιας Ενωσης Δικηγόρων για τις γερμανικές αποζημιώσεις
Οι νομικές διαστάσεις της διεκδίκησης: Αριστομένης Συγγελάκης διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλος της Σ.Ε. του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών τη Γερμανίας προς την Ελλάδα. “Οι ιστορικές και πολιτικές διαστάσεις της διεκδίκησης”. Θα ακολουθήσει συζήτηση.
Παρουσίαση τοπικών χορών από την “Καντανία”, τον Πολιτιστικό Σύλλογο Ανωγείων, τον Πολιτιστικό Σύλλογο Ανω Βιάννου και τον Λαογραφικό όμιλο Χανίων.
Τέλος την Τετάρτη 3 Ιουνίου (ημέρα ολοκαυτώματος) στις 10.30 π.μ. θα τελεστεί αρχιερατική δοξολογία στον Ι.Ν. Αναλήψεως Καντάνου. Στις 11 π.μ. στην κεντρική πλατεία Καντάνου θα ψαλεί επιμνημόσυνη δέηση και θα ακολουθήσουν χαιρετισμός δημάρχου ομιλία του Αριστομένη Συγγελάκη διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλους της Σ.Ε. του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των οφειλών τη Γερμανίας προς την Ελλάδα με τίτλο: “74 χρόνια από το Ολοκαύτωμα της Καντάνου: Μνήμης και χρέος, δικαιοσύνη και αποζημίωση”, ριζίτικο από τον Σύλλογο “Καντανία”, κατάθεση στεφάνων, παραδοσιακό κέρασμα.
Στις 12.30μ. θα γίνει παρουσίαση του βιβλίου του Νικολάου Βαβουλέ “Εις Μνημόσυνο Αιώνιο Θύματα Μάχης Κρήτης και Κατοχής από και στο Νομό Χανίων”. Αμφιθέατρο του Πολιτιστικού Κέντρου Καντάνου “Μελίνα Μερκούρη” και εγκαίνια Δημοτικής Βιβλιοθήκης Καντάνου “Δημητρίου Κρομμυδάκη”.
Το ολοκαύτωμα της Καντάνου 3 Ιουνίου 1941
Κάντανος, ένα μικρό χωριό της Κρήτης, στο Νομό Χανίων, έμελλε να γίνει ένα από τα μνημεία της ναζιστικής θηριωδίας κατά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο.
Οι κάτοικοί της, των γύρω χωριών, αλλά και πολλοί από την επαρχία Σελίνου, αν και ήξεραν ποιο θα ήταν το τίμημα που θα πλήρωναν, αποφάσισαν ν΄ αντισταθούν και να θυσιαστούν στην επέλαση των ναζί.
Με λίγα και ακατάλληλα όπλα, αμύνονται μαχόμενοι στις 23 Μαΐου 1941 στα Φλώρια και στις 24 και 25 Μαΐου 1941 πιο οργανωμένα και με περισσότερες δυνάμεις στο φαράγγι της Καντάνου, όπου μετά από σφοδρή μάχη, σκοτώνονται πολλοί Γερμανοί. Τη Δευτέρα 2 Ιουνίου αρχίζει ο ανελέητος βομβαρδισμός του χωριού, ενώ στη συνέχεια τα τμήματα που μπήκαν στο χωριό, έκαψαν και ισοπέδωσαν όλα τα σπίτια. Ολοκαύτωμα. Οι ναζί συγκεντρώνουν τους κατοίκους και αρχίζουν τις εκτελέσεις. Στις 3 Ιουνίου 1941, οι ναζί είχαν κάψει και ισοπεδώσει την Κάντανο, εκδικούμενοι για την αντίσταση που συνάντησαν από τους κατοίκους της έξω από το Δημοτικό Σχολείο.
Τρείς επιγραφές άφησαν οι ναζί στην Κάντανο, μοναδικά ιστορικά μνημεία σε όλη την Ευρώπη, καθώς οπουδήποτε κι αν κατέστρεψαν, δεν άφησαν γραπτά την απόδειξη του εγκλήματός τους, αλλά και δεν τόνισαν τόσο πολύ την αντίσταση που συνάντησαν.
Στις δύο πινακίδες – επιγραφές που τοποθέτησαν οι ναζί στις εισόδους της Καντάνου από Χανιά και από Παλαιόχωρα, η πρώτη αναφέρει «Δια την κτηνώδη δολοφονίαν Γερμανών αλεξιπτωτιστών, αλπινιστών και του μηχανικού από άνδρας, γυναίκας και παιδιά και παπάδες μαζύ και διότι ετόλμησαν να αντισταθούν κατά του μεγάλου Ράιχ κατεστράφη την 3-6-1941 κ Κάνδανος εκ θεμελίων, δια να μην επαναοικοδομηθεί πλέον ποτέ» ενώ η δεύτερη αναφέρει «ως αντίποινων των από οπλισμένων ανδρών και γυναικών εκ των όπισθεν δολοφονηθέντων Γερμανών στρατιοτόν κατεστράφη η Κάνδανος».
Τέλος, το περιεχόμενο στην τρίτη μαρμάρινη πλάκα που έφεραν οι κατακτητές το 1943 προοριζόμενη προφανώς για το μνημείο που θα κατασκεύαζαν αναφέρει «Εδώ υπήρχε η κάνδανος κατεστράφη προς εξιλασμόν της δολοφονίας 25 Γερμανών στρατιωτικών»