Εκδήλωση τιμής και μνήμης, αφιερωμένη στη ζωή τους αγώνες και τη δράση του πρωτοπόρου κοινωνικού αγωνιστή και ηγέτη Σταύρου Καλλέργη, οργανωτή της 1ης Εργατικής Πρωτομαγιάς στη χώρα, θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 5 Μαΐου στις 11 π.μ.Η εκδήλωση θα γίνει στο σπίτι του τιμώμενου στο Μπραχίμο, έξω από το Πέραμα του Δήμου Μυλοποτάμου, στην διακλάδωση Χουμερίου επί της επαρχιακής οδού Ρεθύμνου – Ηρακλείου. Οργανωτές είναι η Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνου, ο δήμος Μυλοποτάμου και το ΕΚ Ρεθύμνου.

Σταύρος Καλλέργης 1865-1926

Γεννήθηκε στο Χουμέρι με καταγωγή από παλιά αρχοντική οικογένεια, ενώ ο πατέρας του Γ.Καλλέργης ήταν οπλαρχηγός και διοικητής της επαρχίας Μυλοποτάμου.

Σε μικρή ηλικία μετανάστευσε στην Αθήνα (καθώς ο πατέρας του διωκόταν από την τούρκικη εξουσία στην Κρήτη) όπου ο μικρός Καλλέργης μεγάλωσε στο ανακτορικό περιβάλλον και ανατράφηκε με συντηρητικές αρχές. Από μικρός όμως έδειξε ενδιαφέρον για το σοσιαλισμό. Σπούδασε αρχιτεκτονική και είχε έντονη ανάμιξη στο φοιτητικό κίνημα.

Τον Μάιο του 1890 ίδρυσε στην Αθήνα τον πρώτο σοσιαλιστικό πυρήνα στην Ελλάδα , τον Κεντρικό Σοσιαλιστικό Σύλλογο, ο οποίος ήταν μια οργάνωση ουτοπικού σοσιαλιστικού προσανατολισμού, με παραρτήματα και σε άλλες πόλεις. Επίσης ξεκίνησε, περίπου τον ίδιο καιρό, να εκδίδει την εφημερίδα “Σοσιαλιστής” στην οποία ανέπτυξε ένα επαναστατικό και σοσιαλιστικό πρόγραμμα. Η πραγματοποίηση των σοσιαλιστικών στόχων κατά τον Καλλέργη μπορούσε να πραγματοποιηθεί κυρίως μέσω των συνδικαλιστικών αγώνων και της κατάκτησης της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας από ένα σοσιαλιστικό κόμμα.

Το 1893 οργάνωσε την πρώτη Εργατική Πρωτομαγιά στην Ελλάδα όπου εκφώνησε ομιλία:

Ο σκοπός της συναθροίσεώς μας ενταύθα είναι να υπογράψωμεν ψήφισμα διά να δοθή εν καιρώ εις την Βουλήν. Το ψήφισμα δε έχει ως εξής:

“Συνελθόντες σήμερον την 2 Μαΐου ημέραν Κυριακήν και ώραν 5μ.μ. εν τω Αρχαίω Σταδίω οι κάτωθι υπογεγραμμένοι μέλη του Κεντρικού Σοσιαλιστικού Συλλόγου και υπό μισθόν πάσχοντες εψηφίσαμεν:

Α) Την Κυριακήν να κλείωσι τα καταστήματα, καθ’όλην την ημέραν, και οι πολίται ν’αναπαύωνται.

Β) Οι εργάται να εργάζωνται 8 ώρας την ημέραν.

Γ) Ν’απονέμηται σύνταξις εις τους εκ της εργασίας παθόντας και καταστάντας ανικάνους προς διατήρησιν εαυτών και της οικογενείας των.

Δ) Το συμβούλιον του Κεντρικού Σοσιαλιστικού Συλλόγου να επιδώση το ψήφισμα εις την Βουλήν”.

Ύστερα από την ομιλία που εκφώνησε, κατευθύνθηκε στη Βουλή για να παραδώσει ψήφισμα, το οποίο όμως ο Πρόεδρος της Βουλής αρνήθηκε να δεχθεί . Αν και συνελήφθη για την πράξη του αυτή και καταδικάστηκε σε φυλάκιση, ο πρώτος εορτασμός της Εργατικής Πρωτομαγιάς στην Ελλάδα αποτελεί σταθμό στην ιστορία του ελληνικού εργατικού κινήματος. Ο προσανατολισμός εκείνης της εκδήλωσης ήταν σαφώς ταξικός και αφορούσε στην ανάπτυξη της εργατικής πάλης και τη διάδοση των σοσιαλιστικών ιδεών . Ο εορτασμός επαναλήφθηκε την επόμενη χρονιά . Τότε όμως η κυβέρνηση έδειξε τα δόντια της, καθώς έγιναν πολλές συλλήψεις (μεταξύ των συλληφθέντων ήταν και ο Καλλέργης) ,ενώ ο εορτασμός της Εργατικής Πρωτομαγιάς απαγορεύτηκε στο εξής.

Στη συνέχεια ο Καλλέργης, αφού δικάστηκε και αθωώθηκε, κατέφυγε στο Παρίσι. Εκεί γνωρίστηκε με μυθικές μορφές της εποχής όπως τον σοσιαλιστή ειρηνιστή Ζαν Ζωρές (δολοφονήθηκε στις παραμονές του πρώτου παγκοσμίου πολέμου από έναν εθνικιστή λόγω της αντίθεσής του στον πόλεμο), τον διάσημο συγγραφέα Εμίλ Ζολά, τον αναρχοκουμουνιστή Πιοτρ Κροπότκιν κ.α. Στη συνέχεια επέστρεψε στην Αθήνα και κατόπιν στην Κρήτη, όπου εξελέγη πληρεξούσιος της Κρητικής Πολιτείας και έθεσε υποψηφιότητα για βουλευτής Ρεθύμνου. Ύστερα όμως από τρεις απόπειρες κατά της ζωής του επιστρέφει στην Aθήνα και εκδίδει ξανά τον “Σοσιαλιστή”. Η νέα αυτή προσπάθειά του όμως απέτυχε. Πέθανε το 1926 στην Κρήτη, όπου ζούσε από το 1905 και όπου είχε παντρευτεί και αποκτήσει οικογένεια, πάμπτωχος καθώς είχε ξοδέψει τη μεγάλη περιουσία που είχε κληρονομήσει από τον πατέρα του για τις ανάγκες του σοσιαλιστικού κινήματος. Γιος του ήταν ο γνωστός ηθοποιός Λυκούργος Καλλέργης ο οποίος διετέλεσε και βουλευτής του ΚΚΕ