13 Αυγούστου 1944 ημέρα που οι Γερμανοί κατακτητές ξεκινούν την ισοπέδωση του χωριού μας λόγω των αγώνων του στην διάρκεια της κατοχής,ένα ολοκληρωτικό ολοκαύτωμα 940 σπιτιών και ένας ξεριζωμός 4.000 Ανωγειανών που θα διαρκέσει μέχρι την 5η Σεπτεμβρίου 1944.Όλες αυτές τις μέρες οι Ναζί έκαψαν,λεηλάτησαν και ρήμαξαν ένα ολόκληρο χωριό εκτελώντας πριν τον αρχηγό της ομάδας Ψηλορείτης Γιάννη Δραμουντάνη ή Στεφανογιάννη και άλλους αντάρτες,  και τον 8χρονο Στεφανή Ξυλούρη του Μπαμπακιό ,ενώ δεν δίστασαν να κάψουν μέσα στα σπίτια τους και ανήμπορους γέροντες που αρνήθηκαν ή δεν μπόρεσαν να εγκαταλείψουν τα πατρογονικά τους εδάφη. Το Ολοκαύτωμα των Ανωγείων, το τρίτο μέσα σε 120 χρόνια καθώς είχαν προηγηθεί δυο από τους Τούρκους κατακτητές αποτελεί πλέον αιώνια σύμβολο αντίστασης και μνημείο ανδρείας και αγώνων για το ιερό δέντρο της Ελευθερίας που ποτίζεται με αίμα ηρώων. Το επιβλητικό άγαλμα των Ανωγειανών Ηρώων που κοσμεί την πλατεία Αρμί είναι εκεί για να μας θυμίζει τους ανθρώπους που έπεσαν για την Ελευθερία και το χρέος μας προς αυτούς και τις επόμενες γενιές.

Σήμερα Τρίτη 13 Αυγούστου 2013 το χωριό μας τίμησε με σεβασμό την μνήμη και το θάρρος των ανθρώπων αυτών με τις εκδηλώσεις μνήμης στην πλατεία Αρμί σε μια ημέρα σύμβολο για όλους μας. Αρχικά η νεολαία του χωριού συγκεντρώθηκε στο Κέντρο Υγείας Ανωγείων και πραγματοποίησε την Αντιφασιστική Πορεία με πανό και συνθήματα διασχίζοντας το χωριό. Δεκάδες νέοι δήλωσαν το παρόν βροντοφωνάζοντας ότι τίποτα ποτέ δεν μπορεί να ξεχαστεί καθώς όλοι μας μεγαλώσαμε με τις ιδέες και τις αξίες που μας μετέδωσαν ξεχωριστά οι δικοί μας άνθρωποι που βίωσαν στο πετσί τους τις μαύρες μέρες της Κατοχής και τον όλεθρο και θάνατο που σκόρπισε ο Φασισμός.

Τα Ανώγεια και την Βιάννο τα ‘κάψαν οι Ναζί,

φασίστες δεν χωράνε σε τούτο το νησί.

Με το σύνθημα αυτό ολοκλήρωσαν οι νέοι μας την πορεία  και εισήλθαν στην πλατεία όπου έγιναν ένα με το πλήθος καθώς σύσσωμο το χωριό βρέθηκε εκεί για να τιμήσει με ταπεινότητα την ιστορία του τόπου μας. Ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ.κ Ευγένιος τέλεσε την δοξολογία προς τιμήν των πεσόντων  μπροστά στο Άγαλμα με τα ονόματα όλων των νεκρών Ανωγειανών σε όλους τους πολέμους που τους χρειάστηκε η Πατρίδα.

Το παρόν έδωσαν και εκπρόσωποι της Πολιτικής ηγεσίας και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ενώ στρατιωτικό άγημα απέδωσε τιμές στους πεσόντες,και στη συνέχεια ακολούθησε κατάθεση στεφάνων στο μνημείο από όλους τους φορείς του τόπου.

Εκπληκτική ερμηνεία από το Γιάγκο Χαιρέτη του τραγουδιού “Ω! Παναγιά μου Ανωγειανή…” της Ειρήνης Αναγνωστάκη για το Ολοκαύτωμα του χωριού

Μεταξύ άλλων στα Ανώγεια βρέθηκαν σήμερα η Υπουργός Τουρισμού κ.Όλγα Κεφαλογιάννη, ο Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. Χρήστος Μαρκογιαννάκης, ο Περιφερειάρχης Κρήτης  κ.Σταύρος Αρναουτάκης, οι Βουλευτές Ρεθύμνου κ.Ανδρέας Ξάνθος και Γιάννης Κεφαλογιάννης, ο Βουλευτής Ηρακλείου κ.Νότης Μαριάς ,η Αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου κ.Μαρία Λιονή, ο Δήμαρχος Ανωγείων κ.Σωκράτης Κεφαλογιάννης, ο Δήμαρχος Μυλοποτάμου κ.Δημήτρης Κόκκινος και ο Αστυνομικός Διευθυντής Ρεθύμνου κ.Μανόλης Πετράκης.

Ο Γιάγκος Χαιρέτης με το λαούτο του στη συνέχεια είπε ένα τραγούδι και συγκίνησε με την ερμηνεία του,ένα κομμάτι  που αποτελεί επίσης σύμβολο και προκαλεί ανατριχίλα σε όλους τους Ανωγειανούς,το οποίο έγραψε η Ειρήνη Αναγνωστάκη μετά την ισοπέδωση του χωριού όταν αντίκρισε για πρώτη φορά το χωριό να έχει γίνει ερείπια:

Μια Κυριακή ένα πρωί ώρα που λειτουργούσαν,

μπήκαν στα Ανώγεια Γερμανοί και Αντάρτες εζητούσαν.

———————————————————————-

Αντάρτες δεν εβρήκανε και εκάμανε το κόμμα,

γέρους και γυναικόπαιδα τότες τα πήραν όλα.

——————————————————————–

Λουλούδια μην ανθίσετε,πουλιά μην κελαηδείτε,

τα Ανώγεια καίνε οι Γερμανοί και να τα λυπηθείτε.

——————————————————————

Ήρθαν πουλιά απ’ την έρημο για να παραθερίσουν,

στα Ανώγεια δεν εβρήκανε τοίχους,φωλιές να χτίσουν.

——————————————————————-

Ω! Παναγιά μου Ανωγειανή που ‘σουν αυτή την ώρα,

όντεν εβάναν τη φωτιά στα ξακουσμένα Ανώγεια.

Ο Γιάγκος ολοκλήρωσε με μια μαντινάδα:

 Λαός που για τη Λευτεριά το αίμα του έχει δώσει,

χίλιοι να ‘ρθουν κατακτητές κεφάλι θα σηκώσει.

Στην συνέχεια της εκδήλωσης η εκπαιδευτικός κ .Ζαχαρένια Κεφαλογιάννη ανέλυσε στους παρευρισκόμενους όλο το χρονικό του Ολοκαυτώματος και τα μηνύματα που περνάει αυτό μέχρι τις μέρες μας, καθώς και για τους κινδύνους που γεννιούνται  από ανθρώπους που ασπάζονται φασιστικές και ρατσιστικές ιδεολογίες.

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την τήρηση ενός λεπτού σιγής και την ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου. Ένα λεπτό σιγής αλλά όλα τα υπόλοιπα λεπτά όλοι οφείλουμε να υψώνουμε φωνή και ανάστημα και μέσα από τους αγώνες των προγόνων μας για Ελευθερία να δίνουμε τους δικούς μας αγώνες στις δύσκολες εποχές που διανύουμε.

Το Ολοκαύτωμα των Ανωγείων αποτελεί Φάρο για όλους μας που μας δείχνει ποια είναι η σωστή πορεία που οδηγεί σε Ελευθερία και Ανεξαρτησία ανεξαρτήτου προσωπικού κόστους και μόχθου για το κοινό καλό.

Τιμή και Δόξα σε όλους τους Ήρωες του πολύπαθου τόπου μας..