Του Βασίλη Χαρωνίτη στα “Χανιώτικα Νέα”

Η ζωή είναι ένας ανήφορος. Ανήφορος επίµονος, συνεχής, ασταµάτητος, που αρχίζει από τη στιγμή της γέννησης και τελειώνει µε την αναχώρηση από τούτη τη γη και ο οποίος σηµατοδοτείται από πολλές κορυφές, τις οποίες προσπαθεί κάθε ζωντανός οργανισµός και ιδιαιτέρως κάθε άνθρωπος να κατακτήσει στη διάρκεια της επίγειας παρουσίας του.

Και επειδή κάθε άνθρωπος είναι µοναδικός, δεν γνωρίζω αν είναι και ανεπανάληπτος µε το δικό του µοναδικό τρόπο ανεβαίνει και κατακτά (ή δεν κατακτά) τις µικρές ή µεγάλες κορυφές που συναντά στο ανέβασµά του. Αυτή είναι και η οµορφιά, αλλά και το ενδιαφέρον που προκαλούν οι βιογραφίες, δηλαδή η εξιστόρηση του τρόπου της υπέρβασης των µικρών ή µεγάλων εµποδίων που συναντά το συγκεκριµένο άτοµο στη ζωή του.

Τις βιωµατικές εµπειρίες από τις κορυφές που ανέβηκε, περιγράφει σ’ έναν ωραίο πολυσέλιδο τόµο 300 σελίδων, µε ερµηνευτικά σχόλια και φωτογραφική παρουσίαση, ο Γεώργιος Σµπώκος, δάσκαλος, συγγραφέας και τέως ∆ήµαρχος Ανωγείων.

Είναι γνωστό ότι ό Γεώργιος Σµπώκος είναι ένας « πολυγραφότατος, συστηµατικός αναζητητής και αφοσιωμένος ερευνητής» του λαϊκού πολιτισµού του χωριού µας, αλλά κι ένας άνθρωπος που χωρίς να το φωνάζει έκαµε πράξη το ψαλµικό «ου δώσω ύπνον τοις οφθαλµοίς µου και τοις βλεφάροις µου νυσταγµόν και ανάπαυσιν τοις κροτάφοις µου» ίσαµε να προσφέρω και την τελευταία ικµάδα των δυνατοτήτων µου, στο ηρωικό χωριό που µε γέννησε…

Τώρα κάνοντας µιαν εξιστόρηση του δρόµου που ακολούθησε, των εµποδίων που συνάντησε , τον τρόπο που τα ξεπέρασε και το κέρδος που αποκόµισε, ξεδιπλώνει τις αναµνήσεις του, προσφέροντας ένα ακόµη µάθηµα …

Κι όπως «κατέχει και µιλεί µε γνώση και µε τρόπο», οι «Αναµνήσεις» διαβάζονται ευχάριστα, ευαισθητοποιούν και διδάσκουν…

Ίσως ο αναγνώστης αναρωτηθεί: Πού βρήκε τόση δύναµη και επιµονή ο συγγραφέας να δηµιουργήσει τα όσα εξιστορεί;

Νοµίζω ότι η απάντηση βρίσκεται πρώτα στους ανθρώπους και ύστερα στον τραχύ τόπο! Οι άνθρωποι του περίγυρού του, και ξεχωριστά η οικογένειά του ασταµάτητα πάλευαν και υπερνικούσαν τα λογής- λογής εµπόδια. Υπήρχε καλλίτερο παράδειγµα απ’αυτό; Ο Ψηλορείτης εξ άλλου, το ιερό βουνό στην αγκαλιά του οποίου γεννήθηκε, ζει και αναπνέει τα περισσότερά του χρόνια είναι όλο επάλληλες κορυφές τις οποίες πρέπει να ανεβοκατεβαίνει όποιος θέλει όχι απλά να επιβιώσει αλλά και να διακριθεί σ’ αυτόν τον δύσκολο, µα ιδιαίτερα ευλογηµένο τόπο. Ζώντας λοιπόν κοντά στους χαρισµατικούς ανθρώπους του χωριού και στον Ψηλορείτη, ο Σµπώκος έµαθε ν’ αγωνίζεται να ξεπερνά τα όποια εµπόδια, να κατακτά τη µια κορυφή µετά την άλλη και χωρίς ν’ απογοητεύεται να συνεχίζει τον αγώνα για την κατάκτηση και άλλων κορυφών.

«Η ζωή µας ήταν ένας συνεχής αγώνας επιβίωσης και πολλές φορές κάτω από τα άγρια στοιχειά της φύσης που λυσσασµένα ορµούσαν να µας καταπιούν και να µας εξουδετερώσουν…» γράφει για τα παιδικά του χρόνια.

Αργότερα έζησε τη φρίκη του πολέµου, την κατοχή και κυρίως το ολοκαύτωµα του χωριού. ∆εκάχρονο παιδί έφτασε στο κατεστραµµένο χωριό και αναθυµάται: «όλα ήταν ένας ατέλειωτος σωρός από χαλάσµατα και µαυρισµένους, µισογκρεµισµένους τοίχους. Ούτε σπίτια, ούτε δρόµοι, ούτε άνθρωποι, ούτε ζώα, ούτε πουλιά και µια απαίσια νεκρική όψη βασίλευε παντού…» Στη συνέχεια, οι πολλές δυσκολίες της µόρφωσης, από την αρχή-το ∆ηµοτικό- ίσαµε το τέλος- την απόκτηση του πτυχίου του ∆ασκάλου-, η στράτευση, ο διορισµός του ως δασκάλου, η προσφορά του στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και ο αγώνας για την ανασυγκρότηση και αναδηµιουργία των Ανωγείων και µέσα σ’ όλα αυτά η συγγραφή 23 πολυσέλιδων βιβλίων,περιγράφονται µε τρόπο που προκαλεί έντονο ενδιαφέρον, πραγµατική συγκίνηση, θαυµασµό!

Τις «Αναµνήσεις» από όλα τα παραπάνω, αφιέρωσε «στη µνήµη των γονέων (του) Ιωάννη Κ. Σµπώκου (Κωστακογιάννη) και Ειρήνης Αρ.Πασπαράκη(Αλµπατορινάκη) και στην αείµνηστη σύζυγό (του) Αµαλία, το γένος παπα –Μιχάλη Μανουρά και τις δώρισε στα παιδιά (του) Ιωάννη, Ειρήνη και Πάρη».

Έχει ειπωθεί πως «ο Γεώργιος Σµπώκος υπήρξε ένας από εκείνους τους ανθρώπους που κατανόησαν από νωρίς πως η µνήµη δεν είναι απλώς παρελθόν, αλλά ένας ζωντανός µηχανισµός κατανόησης και συνέχειας». Μ’ αυτή τη σηµασία τα όσα αναφέρονται στα βιώµατα και τις εικόνες που ξεδιπλώνονται στις σελίδες του βιβλίου «Αναµνήσεις µιας ζωής» δεν είναι µόνο η µνήµη της δικής του ζωής αλλά και η πολύµορφη µνήµη όλης της Ανωγειανής κοινότητας.

Το ερώτηµα «Πη παρέβην; Τι δ’ έρεξα; Τι δε µοι δέον ουκ ετελέσθη;» νοµίζω ότι δεν απασχόλησε µόνο µια συγκεκριµένη οµάδα ανθρώπων…

Θερµά συγχαρητήρια!…