Την πανάρχαια τέχνη της υφαντικής είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν οι μαθητές της  Γ΄ τάξης μέσα από το πολιτιστικό πρόγραμμα «Αχ! αυτός ο αργαλειός σου…» που υλοποίησαν  φέτος στα πλαίσια των Προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων με την καθοδήγηση των δασκάλων τους  Σαλούστρου Ελένης και Αεράκη Μαρίνας.

Την μακραίωνη ιστορία του αργαλειού και τη σπουδαιότητά του στη ζωή του ανθρώπου ανακάλυψαν οι μαθητές  μέσα από το μάθημα της Ιστορίας. Ξεκινώντας  από τη Μυθολογία, τον μύθο της Αράχνης και το υφαντό της Πηνελόπης, πέρασαν στην κατασκευή των πρώτων  υφασμάτων στα  Προϊστορικά χρόνια  όπου παρατηρώντας τα αγγεία και τις τοιχογραφίες των πρώτων πολιτισμών είδαν τη σταδιακή ανάπτυξη της υφαντικής. Γνώρισαν τους πρώτους αργαλειούς και έμαθαν για την πρώτη ύλη του υφαντού, το μαλλί, από πού προέρχεται και πώς γίνεται κλωστή.

Σε συνεργασία με το ΚΠΕ Ανωγείων παρακολούθησαν στον «Τόπο του Βοσκού» σχετικό πρόγραμμα με τίτλο «Πώς το φυσικό περιβάλλον γεννά πολιτισμό-Η περίπτωση της υφαντικής». Η υπεύθυνη του προγράμματος, κ.  Ζαχαρένια Κεφαλογιάννη, τους εξήγησε πώς το φυσικό περιβάλλον επηρεάζει την πολιτισμική έκφραση των ανθρώπων. Τους ξενάγησε  στο μητάτο, τους έδειξε τον αργαλειό  και  τα εξαρτήματά του,  τους μίλησε  για το μαλλί, το κούρεμα των προβάτων, τα σύνεργα του γνεσίματος  και τον τρόπο βαφής του νήματος τα παλιά χρόνια.  Είδαν τον γαμπά (πανωφόρι του βοσκού) φτιαγμένο στον αργαλειό από μαλλί κατσίκας που τον καθιστά αδιάβροχο και τη βούργια (σακίδιο του βοσκού). Ακολούθησε βιωματικό εργαστήριο όπου έφτιαξαν το δικό τους υφαντό σε εναλλακτικό αργαλειό από ανακυκλώσιμα υλικά. 

Στη συνέχεια του προγράμματος γνώρισαν, άγγιξαν και παρατήρησαν, τα ανωγειανά υφαντά, μέσα από το μπαούλο της γιαγιάς, από μαλλί, βαμβάκι και μετάξι, πραγματικά έργα τέχνης, θησαυροί ανεκτίμητης συναισθηματικής αξίας. Ενημερώθηκαν για τη χρησιμότητά τους και πληροφορήθηκαν τον σημαντικό ρόλο που έπαιξε για πολλές δεκαετίες η υφαντική στην οικονομία του χωριού καθώς και το ότι  αποτελούσε βασική  ασχολία των γυναικών.

Επισκέφτηκαν  δύο  υφάντρες, από τις λίγες που έχουν απομείνει στο χωριό, που ασχολούνται με τον αργαλειό πάνω από εβδομήντα χρόνια, την κ. Ερμιόνη Καλομοίρη και την κ. Αριστέα  Ξυλούρη, οι οποίες  υποδέχτηκαν  τα παιδιά με μεγάλη χαρά και συγκίνηση. Η κ. Ερμιόνη, από τις πιο παλιές υφάντρες και διάστρες (τοποθετούσε το στημόνι στο αντί του αργαλειού),  τα μύησε στα μυστικά της υφαντικής ενώ τους έδωσε τη δυνατότητα να υφάνουν σε κανονικό αργαλειό και πρότεινε στα παιδιά που ενδιαφέρονται να πηγαίνουν, όποτε έχουν χρόνο, να τους μάθει την τέχνη. Η κ. Αριστέα, υφάντρα και ιδιοκτήτρια σύγχρονου εργοστασίου κλωστοϋφαντουργίας στα χρόνια ακμής της υφαντικής στο χωριό, τους μίλησε για την επεξεργασία του μαλλιού τα χρόνια που όπως είπε έκαναν ουρά οι υφάντρες για να αγοράσουν και τους δώρισε  έντυπο που είχαν εκδώσει με τα  σχέδια και τις ονομασίες των υφαντών της περιοχής.  Μέσα από τη συζήτηση και τις αναφορές στα βιώματά τους πήραν πολλές πληροφορίες για την υφαντική παλιά και σήμερα. Εντυπωσιάστηκαν όταν άκουσαν ότι κάθε οικογένεια είχε τόσους αργαλειούς όσα ήταν τα κορίτσια της οι οποίες μάθαιναν να υφαίνουν από μικρές. Έμαθαν για την καθημερινότητα της υφάντρας, τον κόπο που χρειάζεται για να γίνει ένα υφαντό, τα υφαντά που υφαίνουν σήμερα … κυρίως όμως  για  τη βοήθεια που προσέφερε η υφαντική στις οικογένειες στα μεταπολεμικά χρόνια. Τα παιδιά θαύμασαν τα περίτεχνα σχέδια, τα μοτίβα, τα χρώματα κυρίως όμως θαύμασαν την αγάπη τους για  την τέχνη αυτή. Αφού τις ευχαρίστησαν για τις πολύτιμες  πληροφορίες, τις όμορφες συμβουλές και τα κεράσματα,  τους πρόσφεραν λουλούδια τιμώντας τες με αυτό το μικρό δώρο  για τη μεγάλη τους  προσφορά  στην παράδοση και τον πολιτισμό του χωριού. Τιμώντας, συγχρόνως, στο πρόσωπό τους  και  όλες εκείνες  τις γυναίκες του χωριού που ασχολήθηκαν και ανέδειξαν την «ανωγειανή» υφαντική τέχνη!

Οι μαθητές στη συνέχεια του προγράμματος είδαν τις  σύγχρονες μηχανές ύφανσης και έμαθαν τους λόγους που αντικατέστησαν τους παραδοσιακούς αργαλειούς τους οποίους συναντάμε πια σε ελάχιστα σπίτια αγροτικών περιοχών και σε λαογραφικά μουσεία.

Παράλληλα  στον χώρο του σχολείου οι μαθητές παρακολουθούσαν βιωματικό εργαστήριο υφαντικής. Ύφαιναν το δικό τους υφαντό σε επιτραπέζιους αργαλειούς τους οποίους προμηθεύτηκε το σχολείο για την πραγματοποίηση του προγράμματος. Με μεγάλο ενθουσιασμό αγόρια και κορίτσια πήγαιναν στο εργαστήριο, διάλεγαν χρώματα και ύφαιναν αυτό που είχαν φανταστεί ακούγοντας και τραγουδώντας τον  «Αργαλειό». Η αγωνία μεγάλη μέχρι να το τελειώσουν,  πολλές και πρωτότυπες οι ιδέες για τη χρησιμότητά τους  (π.χ. mouse pad)!!

Αξίζει επίσης να αναφερθεί η επιθυμία αρκετών παιδιών να παρακολουθήσουν μαθήματα υφαντικής, όταν πληροφορήθηκαν την ίδρυση  Σχολής Υφαντικής Τέχνης  στα Ανώγεια!!!

Ευχαριστούμε πολύ όλους όσους βοήθησαν στην υλοποίηση αυτού του προγράμματος και στην επίτευξη του σκοπού του,  να έρθουν τα παιδιά σε επαφή με την υφαντική τέχνη η οποία είναι συν-υφασμένη με την Ιστορία και την παράδοσή μας!!! 

Επιμέλεια κειμένου: Σαλούστρου Ελένη