Archive for Δεκεμβρίου 2018
Στη μνήμη του «Μαυρομάτη»
27/12/2018
Η οικογένεια της Ειρήνης Δημάρατου Κουνάλη στη μνήμη του Βασίλη Κουνάλη ή Μαυρομάτη προσέφερε το ποσό των 100 ευρώ για την ΑΝΩΓΗ και τις ανάγκες του ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΓΝΩΣΗΣ.
Δημοσιεύθηκε σε:
Εγκαινιάζετε την Παρασκευή 28 Δεκεμβρίου, το νέο “κόσμημα” των Ανωγείων, η Δημοτική Βιβλιοθήκη
26/12/2018
Τα εγκαίνια της Δημοτικής Βιβλιοθήκης θα γίνουν την Παρασκευή 28 Δεκεμβρίου 2018 και ώρα 12:00 το μεσημέρι. Στην εκδήλωση θα τιμηθεί η οικογένεια του Ευαγγέλου Β. Κεφαλογιάννη ‘Κουντοβαγγέλη’ στην μνήμη του οποίου έγινε η δωρεά χρημάτων για την αγορά του εξοπλισμού της βιβλιοθήκης.
Η κ. Άννα Ξυλούρη –Σκουλά (Καραβανά) δώρισε στο Δήμο τρία υφαντά εις μνήμη της αδερφής της Μαριώρας , τα οποία θα στολίσουν το χώρο της Δημοτικής Βιβλιοθήκης , και ο Δήμαρχος της απέστειλε την παρακάτω επιστολή.
« Ο Δήμαρχος Ανωγείων κ. Καλλέργης Μανόλης και το Δημοτικό Συμβούλιο σας ευχαριστούν θερμά για τα μοναδικά και πανέμορφα υφαντά που δωρίσατε στο Δήμο μας, εις μνήμη της αειμνήστου αδερφή σας Ξυλούρη Μαριώρας.
Η χειρονομία σας αυτή μας συγκινεί , και να είστε σίγουρη ότι θα τύχουν ιδιαίτερης προσοχής.
Τα υφαντά αυτά θα κοσμήσουν την Δημοτική μας Βιβλιοθήκη που βρίσκεται στο ισόγειο του Δημαρχείου.
Σας ευχαριστούμε πολύ και ευχόμαστε αιωνία η μνήμη στην αγαπημένη σας αδελφή Ξυλούρη Μαριώρα (Καραβανά)..”
Φωτογραφίες:Αγγέλα Σκουλά
Ο Μιχάλης Ακουμιανάκης στις χειρόγραφες σημειώσεις του περιγράφει πως έζησε τα Χριστούγεννα του 1943 στα Ανωγειανά μητάτα
Του Γιώργου Καλογεράκη*
Tα τελευταία χρόνια, ήλθαν στα χέρια μας οι χειρόγραφες σημειώσεις ενός σημαντικού ανθρώπου, που την περίοδο της Κατοχής ανέλαβε έναν σπουδαίο ρόλο στην Αντίσταση της Κρήτης. Πρόκειται για τον Μιχάλη Ακουμιανάκη, Αρχηγό της Εθνικής Οργάνωσης Δολιοφθοράς Πληροφοριών ΕΟΔΠ Ηρακλείου Λασιθίου, από την Άνοιξη του 1943 ως το τέλος της γερμανικής Κατοχής, αντικαθιστώντας τον Αρχηγό της ΕΟΔΠ Γεώργιο Δουνδουλάκη, που είχε φυγαδευτεί στη Μέση Ανατολή.
Οι χειρόγραφες σημειώσεις του Μιχάλη Ακουμιανάκη, στάλθηκαν το 2006 από τον Γεώργιο Δουνδουλάκη, (τότε μόνιμο κάτοικο ΗΠΑ) στην κ. Ειρήνη Ταχατάκη. Μεταξύ άλλων στο συνοδευτικό σημείωμα του Γιώργου Δουνδουλάκη υπήρχε η φράση: «βγάζω ένα μεγάλο βάρος από πάνω μου».
Ο Μιχάλης Ακουμιανάκης ήταν ένα από τα μέλη της ομάδας των απαγωγέων του Γερμανού Στρατηγού Χάινριχ Κράιπε, οργάνωσε τα σαμποτάζ των αεροδρομίων του νομού Ηρακλείου το καλοκαίρι του 1943, το σαμποτάζ στις αποθήκες καυσίμων Πεζών το ίδιο καλοκαίρι, τα σαμποτάζ του Ιουλίου 1944 που έγιναν σε όλη την Κρήτη, ήταν το έμπιστο πρόσωπο και το μάτι του Συμμαχικού Στρατηγείου και των Βρετανών αξιωματικών συνδέσμων την περίοδο της Κατοχής.
Πολλές φορές επισκέφτηκε τα Ανώγεια και τον Ψηλορείτη, έλαβε μέρος σε συσκέψεις ηγετικών στελεχών της Αντίστασης στα μητάτα της Νίδας, συνόδευσε τους Τομ Ταμπάμπιν και Πάτρικ Λη Φέρμορ σε αποστολές, γενικά ήταν ένα δραστήριο στέλεχος της Αντίστασης.
Οι χειρόγραφες σημειώσεις του Μιχάλη Ακουμιανάκη γράφτηκαν, όπως ο ίδιος τονίζει στην πρώτη σελίδα, στις 5 Νοεμβρίου 1990. Αποτελούνται από 320 σελίδες διαστάσεων 26Χ18 εκατοστών.
Ο Μιχάλης Ακουμιανάκης στα γραπτά του μιλά συχνά για τα Ανώγεια.
Το απόσπασμα που ακολουθεί, αφορά τα Χριστούγεννα του 1943 και ότι ακολούθησε την επίσκεψή του μαζί με τους άνδρες της Αγγλικής Αποστολής, στα φιλόξενα μητάτα του Ψηλορείτη και στη συνέχεια στα σπίτια των Ανωγειανών.
“…κατά το διάστημα από Σεπτέμβριον μέχρι Δεκέμβριον συνήθιζα να επισκέπτομαι δια συνεργασίαν τις Αγγλικές αποστολές στον Ψηλορείτην κατά την διάρκειαν του καλοκαιριού ή ακόμη μέχρι Δεκέμβριον όταν δεν υπήρχε μεγάλη κακοκαιρία ή χιονοπτώσεις.
Στον Ψηλορείτη εχρησιμοποιούντο δια παραμονήν των αποστολών διάφορες μάντρες των προβάτων ή όπως λέγονται συνήθως «μιτάτα». Εχρησιμοποιήθησαν πολλά μιτάτα δια την παραμονή των αποστολών μετά των ασυρμάτων των και των βοηθών των. Στη Μύθια, στο Κορίτσι,…
Τα στρογγυλά λιθόκτιστα θολωτά οικήματα με μίαν μόνο μικρή είσοδο αποτελούσαν την διαμονήν των βοσκών και πολλές φορές αποθήκη των τυριών. Τα οικήματα μου θύμιζαν τους θολωτούς Μινωϊκούς τάφους που έχουν βρεθεί στην περιοχήν της Κνωσσού και είναι ακριβώς όμοιοι με αυτούς. Δεν αποκλείεται οι Μινωϊκοί τεχνίτες να χρησιμοποιήθηκαν δια την κατασκευήν των οικημάτων αυτών στον Ψηλορείτη.
Η διαμονή μας στα οικήματα αυτά δεν ήτο άνετη καθόλου. Τυλίγαμε το σώμα μας με το μάλλινο καπότο και μία πέτρα αποτελούσε το μαξιλάρι μας. Στη μέση της μάντρας άναβαν φωτιά την νύκτα για την θέρμανσί μας από το κρύο που έπιπτε εκεί τους καλοκαιρινούς μήνες. Στην ίδια φωτιά επαρασκευάζετο το φαγητό. Σκεπτόμουν πολλές φορές πώς ήτο δυνατόν οι Άγγλοι να ζουν σε τέτοιες σκληρές συνθήκες ζωής. Έκανα σύγκριση με την ζωή των στη Βίλλα Αριάδνη, με όλες τις ανέσεις και δεν μπορούσα να εξηγήσω την ανοχήν των στις συνθήκες του βουνού και της πράγματι σκληρής ζωής. Θυμούμαι ένα μεσημέρι που ο P.L.F. (Πάτρικ Λη Φέρμορ), έπαιρνε το μεσημεριανό του.
“Έφυγε” από τη ζωή ο Βασίλης Κουνάλης ή “Μαυρομάτης” σε ηλικία 75 ετών. Η νεκρώσιμος ακολουθία θα ψαλεί σήμερα Τετάρτη 26 Δεκεμβρίου, στις 3 μ.μ από τον Ιερό Ναό του Αγίου Ιωάννου στο Αρμί. Η σορός του θα βρίσκεται στην οικία του στα Ξύπετρα Μαλεβιζίου, μέχρι τις 1.30 μ.μ όπου και θα αναχωρήσει για τα Ανώγεια για την νεκρώσιμη ακολουθία και την ταφή.
Από τους πλέον αγαπητούς και σεμνούς Ανωγειανούς ο Βασίλης Κουνάλης, αφιέρωσε όλη του τη ζωή στην κτηνοτροφία και δημιούργησε μια όμορφη και μεγάλη οικογένεια με τρία κορίτσια και ένα αγόρι. Γνωστός σε όλους μας ως “Μαυρομάτης” ξεχώρισε για το πηγαίο χιούμορ, την απλότητα και την στάση ζωής του που ήταν πάντα στο ίδιο μονοπάτι με τις αξίες, τα ήθη και τα έθιμα των Ανωγείων. Αυθεντικός και ντόμπρος ως άνθρωπος και ως κτηνοτρόφος, αφήνει πίσω του ένα μεγάλο κενό για την μικρή κοινωνία των Ανωγείων, στην οποία το θλιβερό νέο του θανάτου του σκόρπισε θλίψη και συγκίνηση.
Ας είναι ελαφρύ το χώμα των Ανωγείων που θα τον σκεπάσει. Καλοστραθιά “Μαυρομάτη”..
H ΑΝΩΓΗ, εκφράζει τα θερμά συλλυπητήρια στους οικείους του.
Φωτογραφίες και Βίντεο:Μανόλης Σαμόλης
Εμείς τιμούμε τσι θεσμούς και την Δημοκρατία,
μα πιο πολύ τον άνθρωπο, που τόνε δίνει αξία..
—————————————————————–
Ποτέ στα Ανώγεια η σκλαβιά δεν έχει κατοικήσει,
γιατί ‘χει κάστρο η λευτεριά χιλιάδες χρόνια χτίσει..
Με αυτές τις μαντινάδες του Λευτέρη Μπέρκη χαιρέτησαν οι Ανωγειανοί για δεύτερη χρονιά τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας με την 15μελή αποστολή του Πολιτιστικού συλλόγου που ξεχώρισε σήμερα στο Προεδρικό Μέγαρο ενώπιον του αξιότιμου Προέδρου Προκόπη Παυλόπουλου, στον οποίο έψαλαν τα κάλαντα των Χριστουγέννων, αφού πρώτα του προσέφεραν δώρα από την Κρήτη. Στη συνέχεια χόρεψαν Ανωγειανό πηδηχτό, Χανιώτη και Μαλεβιζιώτη υπό τη συνοδεία της λύρας του Γιώργου Κοντογιάννη και του λαούτου του Βαγγέλη Μαμαλάκη.
Ο πρόεδρος του Πολιτιστικού συλλόγου Ανωγείων Νίκος Βρέντζος προσέφερε δώρα στον Προκόπη Παυλόπουλο από μια βούργια με κρητικά προϊόντα αλλά και ένα σετ μπουκάλι και ποτήρια ρακής δημιουργία από φυσητό γυαλί στα Ανώγεια του Μάριου Χαλκιαδάκη. Μάλιστα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέφερε ότι κάθε μεσημέρι στο γεύμα πίνει από μια ρακί και το δώρο αυτό θα το χρησιμοποιήσει άμεσα και με καλή παρέα!
Η παρουσία των Ανωγειανών στο Προεδρικό Μέγαρο απέσπασε τα θετικότερα σχόλια και φέτος, από τον ίδιο τον Πρόεδρο, τους συνεργάτες του και τον δημοσιογραφικό κόσμο που βρέθηκε εκεί, με όλους να δηλώνουν ενθουσιασμένοι από τον παραδοσιακό χορό , τις μαντινάδες και την στάση τους.
Στην προσφώνηση του ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Νίκος Βρέντζος ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «είμαστε βέβαιοι κύριε πρόεδρε, ότι ο ρόλος σας θα είναι και πάλι καθοριστικός σε ότι αφορά την προάσπιση των εθνικών μας δικαιωμάτων, γιατί πολλές είναι και πάλι οι απειλές που εκτοξεύονται κυρίως εξ ανατολών. Όμως καλό θα είναι να γνωρίζουν όσοι απειλούν, ότι η Ελλάδα και οι Ελληνες έχουν ένα μεγάλο πλεονέκτημα, τις κρίσιμες ώρες συσπειρώνονται και δίνουν την απάντηση που πρέπει» Και πρόσθεσε: «Κύριε Πρόεδρε, όλα τα μέλη του Πολιτιστικού Συλλόγου Ανωγείων, αλλά και όλοι οι συγχωριανοί μας ανόργανοι, ευχόμαστε μέσα από τα βάθη της καρδιάς μας ,να έχετε μακροημέρευση στην προεδρία της Δημοκρατίας, για να στηρίζεται και να διαφυλάττεται τις αρχές της δημοκρατίας, την αξιοπρέπεια και την κοινωνική δικαιοσύνη, να είστε υγιής, δυνατός και πάντοτε η χαρά του γεννηθέντος Χριστού να φωτίζει μέσα σας! Ο Κύριος και Θεός μας ,να σας χαρίζει αγάπη και κάθε καλό κατά το νέο έτος που ανατέλλει”.
Στις δηλώσεις του ο Προκόπης Παυλόπουλος τόνισε μεταξύ άλλων τα εξής: “Η ψυχή των Ανωγείων, όπως εσείς εδώ σήμερα την καταθέσατε, μου δίνει δύναμη να συνεχίζω και το δικό μου έργο εδώ στην Προεδρία της Δημοκρατίας! Ενός χωριού όπως τα Ανώγεια με μακραίωνη ιστορία και ένδοξους αγώνες σε όλη την Ελληνική ιστορία. Αποτελεί μεγάλη μου επιθυμία να έρθω στα Ανώγεια σε ιδιωτική επίσκεψη αυτή τη φορά, να χαλαρώσω και να νιώσω την αύρα του χωριού και των ανθρώπων του, Σας ευχαριστώ θερμά, σας εύχομαι καλές γιορτές. Και του χρόνου!” τόνισε με εμφανή συγκίνηση ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Παρακολουθήστε στο παρακάτω βίντεο του Μανόλη Σαμόλη τον χορό των Ανωγειανών στο Προεδρικό Μέγαρο:
Με ένα συγκινητικό σημείωμα της στην Ανωγή, η μικρή 13χρόνη μαθήτρια Φρόσω Ξυλούρη, αποχαιρετάει τον παππού της Χαράλαμπο Ξυλούρη ή “Πλαστήρα”, μια εμβληματική και παραδοσιακή φυσιογνωμία του Περαχωριού, ενός ανθρώπου με αρχές και αξίες που τίμησε τα Ανώγεια και “έφυγε” στις 30 Αυγούστου 2018, με όλο το χωριό να τον αποχαιρετάει στον Ιερό Ναό της Παναγίας.Η μικρή Φρόσω, αποχαιρετά τον “Πλαστήρα”, με όλα τα αγνά αισθήματα και τις αναμνήσεις που πηγάζουν από το ιερό δέσιμο της σχέσης παππού με εγγονής σε ένα χωριό όπως τα Ανώγεια. Αναλυτικά αναφέρει τα εξής:
“Ο Χαράλαμπος Ξυλούρης ή “Πλαστήρας”, γεννήθηκε και μεγάλωσε στα Ανώγεια. Μαζί με τα αδέρφια του έζησαν τον μεγάλο πόλεμο και το Ολοκαύτωμα του 1944, όπου ήταν μόλις 14 ετών. Ήταν το τρίτο παιδί του Κουκουβογιάννη… Το 1966 παντρεύτηκε την αγαπημένη του Ευφροσύνη, κόρη του Γιάννη Σκουλά ή “Πιτοπούλιου”. Μαζί απέκτησαν τρία παιδιά και έχουν μέχρι σήμερα και έντεκα εγγόνια. Μεγάλωσε με αξία, ηθική και γενναιοδωρία. Παρόλο που ήταν δύσκολες εποχές κατάφεραν όλοι μαζί να ανταπεξέλθουν. Με τα αδέλφια του ήταν πολύ δεμένος, αν και δεν βλεπόντουσαν πολύ συχνά , διότι παντρεύτηκαν και έφυγαν από το χωριό.
Οι φίλοι σου σε αναζητούν παππού, μα πιο πολύ εμείς! Σε θυμάμαι πολύ έντονα να παίζεις χαρτιά και να μου λες: “Πήγαινε μέσα, είναι το χαρτί και το μολύβι να μου το φέρεις!”. Κι εγώ έτρεχα αμέσως να στο φέρω για να μη σου χαλάσω χατίρι. Κι αν όντως κάποιες φορές στο χαλούσα το χατίρι, λέγοντας σου “όχι δεν πάω!”, πάντα είχες τον τρόπο να με φέρνεις με τα νερά σου, δίνοντας μου καραμέλες και σοκολάτες που έφερνε η θεία Ρένα, κάθε φορά που ερχόταν να μας δει. Όταν ερχόταν η ώρα να σε φωνάξει η γιαγιά, είτε για να φας είτε για να πάρεις τα φάρμακα σου, της έλεγα “Γιαγιά εγώ θα πάω, κάτσε εσύ εδώ!” και στη συνέχεια ερχόμουν τρέχοντας λέγοντας σου “Η Γιαγιά σε θέλει!”.
Πριν από μερικές εβδομάδες, καθώς γυρνούσα από το σχολείο, έβλεπα από μακριά ένα ηλικιωμένο άνθρωπο να πίνει καφέ.Νόμιζα πως ήσουν εσύ, αλλά όχι! Ήταν ο φίλος σου ο Καργομιχάλης, με την ίδια στάση που καθόσουν εσύ και έπινες τον καφέ σου, στο πρώτο πρώτο τραπέζι, κάτω ακριβώς από το μπαλκόνι του γιου σου Γιάννη. Έτσι καθόσουν!
Ήταν 30 Αυγούστου 2018 και ώρα 3 μ.μ , όταν ο γιατρός μας ανακοίνωσε ότι δεν τα κατάφερες, ότι δεν θα σε ξαναδούμε ποτέ μπροστά μας γερό και δυνατό, με την κατσούνα σου να κόβεις βόλτες στην εκκλησία ή να πηγαίνεις στο μαγαζί. Παππού! Έφυγες νωρίς και πηγαίνεις αυτό το μακρινό ταξίδι του Παραδείσου, εκεί που είναι οι γονείς σου και μερικά από τα αδέρφια σου! Καλό ταξίδι παππού! Θα σε θυμόμαστε πάντα! Σε αγαπάμε..
Η εγγονή σου Φρόσω..”