Του Γιώργη Σκουλά του Μιλτιαδαντρέα

-Η μαρτυρία του Νικολαου Γ.Φωτάκη για τα γεγονότα του Αρκαδίου.

-Η μαρτυρία του Στυλιανού Παπαδάκη,διασωθέντα του Αρκαδίου,για την θέση των Ανωγειανών,Σκουλά και Κρασσά,δευτερόλεπτα πριν την έκρηξη στην πυριτιδαποθήκη.

-Η εκτίμηση μου γιά το τι φαίνεται ως πιθανότερο ότι συνέβει στο Αρκάδι.

Ζωγραφικός πίνακας του Ηρακλειώτη ζωγράφου Ανδρέα Ζ. Βλαχάκη του 1867 στη Σύρο.Οπως αναφέρει ο Γ.Εκκεκάκης σε άρθρο του διεσώθηκε απο τον ίδιο τον Βλαχάκη ως φωτογραφία.Παριστάνει εναν νεαρό άνδρα να κρατάει στο ένα χέρι μπιστόλα και το άλλο υψωμένο εν είδει δέησης προς τον Υψιστο να οδηγεί το πλήθος προς την αθανασία.Την περίοδο εκείνη παιζόταν στο θέατρο της Συρου το έργο του Τ.Αμπελά…ΤΑΙΣ ΙΕΡΕΣ ΣΚΙΕΣ….όπου και αναφέρει τον Σκουλά πυρπολητή.

-Μαρτυρία Νικολάου.Γ.Φωτάκη.

Τον Μάρτιο του 1867 εκδόθηκε στην Πάτρα το έργο του Γ.Ανδρικόπουλου…..ΤΑ ΦΛΟΓΙΣΜΕΝΑ ΡΑΣΑ ΤΟΥ ΑΡΚΑΔΙΟΥ.Δεύτερη έκδοση του έργου έγινε στην Αθήνα το 1884.

Την ίδια χρονιά,1884,ο Νικόλαος Γ.Φωτάκης,ο οποίος είχε επισκεφθεί το Αρκάδι μετά την έκρηξη αρθρογραφεί στην εφημερίδα….ΕΒΔΟΜΑΣ….ώστε να διορθώσει όπως γράφει κάποιες ανακρίβειες του Ανδρικόπουλου.Αναφέρει αρχικά τις ετοιμασίες που είχαν κάνει οι πολιορκούμενοι.

……. οι δε εν Αρκαδίω είχον κατασκάψει δύο μεγάλους υπονόμους,την μεν προς την ανατολικήν θύραν,ένθα το τείχος ήτο υψηλότερον,εν η έθεσαν δώδεκα κιβώτια πυρίτιδος,την δε ετέραν προς την δυτικήν θύραν.εν η επτά μόνον κιβώτια πυρίτιδος έρριψαν.

Και λίγο παρακάτω αναφέρει τι ακριβώς έγινε στο Αρκάδι.

…Αμα δε τη προσεγγίσει των εφορμούντων,η πυρίτις ανεφλέχθη,και το μεν τείχος έπεσεν αχώριστον,ως μια πλάξ και εσκέπασεν ες αεί πάντας τους υπο την σκιάν αυτού τεθέντες,εις απόστασιν εξήκοντα βημάτων,αι δε προσκεκολημέναι οικίαι ετινάχθησαν θρύματα πέτρας και ξύλα εις απόστασιν ενός περίπου μιλίου.

Συγχρόνως δε ετέθη πυρ και εις την υπό την δυτικήν θύραν υπονόμου,άνω της οποίας εκείτο η οικία του ηγουμένου και εν η ίστατο τότε μαχόμενος.Ατυχως ένεκα υγρασίας,επειδή ήτο πλησίον δεξαμενή τις,δεν ανεφλέχθη η πυρίτης….

Εχουμε λοιπόν σήμερα την μαρτύρια απο άνθρωπο που επισκέφθηκε το Αρκάδι λιγες μέρες μετά την καταστροφή οτι έγιναν ίσως και ταυτόχρονα δύο εκρήξεις.Μια μεγαλύτερη στην πυριτιδαποθήκη και μια μικρότερη,λογω της υγρασίας που είχε πάρει η πυρίτιδα στο ηγουμενείο.

Ο Τ.Βενέρης τοποθετεί τον Κ.Γιαμπούδακη να μάχετε στο ηγουμενείο και από εκεί τον παρουσιάζει να διασχίζει την αυλή γεμάτη Τούρκους,συνοδευόμενος από γυναικόπαιδα να πηγαίνει στην απέναντη μεριά που βρισκόταν η πυριτιδαποθήκη και να βάζει το πυρ.

Γιατί ομως να πάει στην πυριτιδαποθήκη εφόσον υπήρχαν βαρέλια πυρίτιδος και στο ηγουμενείο;

-Μαρτυρία Στυλιανού Παπαδάκη.

Ενας από τους διασωθέντες του Αρκαδίου ήταν και ο Στυλιανός Παπαδάκης ο οποίος το 1868 έδωσε κατάθεση στην Αθήνα στον Π.Κορωναίο.Η κατάθεση αυτή βρίσκεται σήμερα στο Ι.Α.Κ,στα Χανιά. Μέρος της έχει δημοσιεύσει ο Γ.Κορναράκης στο βιβλίο του….ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ.

…..Ετράβηξαν τας μαχαίρας των οι άπιστοι και κατέσφαξαν πολλά γυναικόπαιδα…….αίφνης βλέπω αριστερά ανδρας και γυναίκας διαφόρου ηλικίας. Εκεί βλέπω ομάδα Κρητών και τινων εθελοντών τρεχόντων εις την αποθήκην των αλεύρων και εκεί αναμένοντες τον θάνατον απο στιγμής εις στιγμήν. Εκεί πάλιν οι ήρωες Ανωγειανοί ανωρθούντας τας κεφαλάς βλέπουν χιλιάδες Τούρκων εις τον αυλόγυρον της Εκκλησίας προς πυρπόλησιν αυτής και δωματίων,ημείς δε ακαταπαύστως κατ αυτών και αυτοί αντιπυροβολούσιν προς ημάς.Μετ ολίγην ώραν σεισμός,ως εφάνη εις ημάς,καθ ην εδόθην πυρ εις την πυρίτιδα……

-Οι Τούρκοι,σύμφωνα με την κατάθεση του Παπαδάκη,εισέρχονται απο την δυτική πύλη όπου βρίσκεται το ηγουμενέίο,και πλημηρίζουν την αυλη.Συγχρόνως δε πυροβολούν προς τους επαναστάτες οι οποίοι αντιπυροβολούν εναντίον τους.Μια ομάδα επαναστατών,μαζί και ο Παπαδάκης τρέχουν να καλυφθούν στην αποθήκη των αλεύρων που βρίσκεται δίπλα ακριβώς απο την πυριτιδαποθήκη. Απο εκεί ο Παπαδάκης βλέπει τους Ανωγειανούς να είναι οχυρωμένοι μέσα στην αυλή της πυριτιδαποθήκης.Ανωρθούντας τας κεφαλάς αναφέρει.Και αυτό διότι το επίπεδο της αυλής της μπαρουταποθήκης είναι 70 περίπου εκατοστά χαμηλότερο απο το επίπεδο την αυλής της Μονής.Μετά απο λίγο γίνεται η έκρηξη στην πυριτιδαποθήκη.

Φιλοι και φίλες.

Βαθειά πεποίθηση μου σήμερα,μετά απο 28 χρόνια έρευνας και ενασχόλησης με το θέμα,ειναι ότι ως πιθανότερο σενάριο φαντάζει ο μεν Σκουλάς να έχει θέσει το πυρ στην πυριτιδαποθήκη ο δε Γιαμπουδακης στο ηγουμενείο.Διότι εφόσον είναι βεβαιωμένο ότι έγιναν δύο εκρήξεις υπάρχουν ταυτόχρονα και δυο πυρπολητές.Την άποψη μου αυτή,περί δύο πυρπολητών,την έχω εκφράσει και στο βιβλίο μου γιά τον Εμμ.Σκουλά.Σελ. 18.

Πράξεις ασφαλώς ισάξιες,που ενέχουν το στοιχείο της εθελοθυσίας και που αυτοδίκαια τους κατατάσουν στους ήρωες του κρητικού λαού για την απόκτηση της ελευθερίας του. Πράξεις ισάξιες που αυτοδίκαια τους δίνουν τον τίτλο του πυρπολητή, ώστε να συν τιμώνται στο Αρκάδι για ότι φανταζει ως πιθανότερο ότι έκαναν.

Γιά το πως φτάσαμε στην σημερινή διαμάχη θα πω τα εξής.

Μετά το τέλος της επανάστασης οι Ανωγειανοί συνέχισαν να αναφέρουν τον Εμμ.Σκουλα ως πυρπολητή.Το ιδιο φαίνεται οτι έπραταν και για τον Κ.Γιαμπουδάκη στο Ρέθυμνο και στα πέριξ χωριά,βασιζόμενοι στην μαρτυρία των διασωθέντων γυναικοπαίδων που τον είδαν να βάνει φωτιά στο ηγουμενείο.

Ακόμα περισότερη σύγχυση τα επόμενα χρόνια προκάλεσε η προσπάθεια των Τούρκων και των ντόπιων συνεργατών τους να επιβάλουν γιά δικούς τους λόγους τον Ηγούμενο Γαβριήλ πυρπολητή.Ολη αυτή η πολυονοματοδοσία ήταν που δημιούργησε την αρχική σύγχυση που αργότερα εξελίχθηκε σε διαμάχη,κυρίως μετά την έκδοση το 1938 του βιβλίου του Τ.Βενέρη, φτάνοντας μέχρι τις μέρες μας.Οι ρεθύμνιοι μεταπολεμικά,με….όχημα…..το βιβλίο του Βενέρη,έχοντας κατά νόμο τον ορισμό του τελετουργικού στο Αρκάδι,με άφθονα μέσα και πόρους στην διάθεση τους για να προπαγανδίζουν την άποψη τους,και έχοντας επίσης μονοπώλιο στην ενημέρωση, προσπάθησαν να επιβάλουν με το έτσι θέλω την άποψη τους στο πανελλήνιο,διαπράτοντας μέχρι σήμερα σωρεία απρεπειών,επιδεικνύοντας απίστευτη αλαζονεία ,του ισχυρού προς τον αδύνατο. Αλαζονεία του να ερωτάτε η Ακαδημία από τις γενέτειρες των δύο ηρώων Ανώγεια και Αδελε,η Ακαδημία να απαντά ότι δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για το ποιός έθεσε το πυρ και εκείνοι με κριτήρια άγνωστα να επιλέγουν να τιμούν μονομερώς τον ηρώα της αρεσκείας τους ωσάν να ηταν παρόντες την στιγμή της έκρηξης.

Πόσο όμως μπορούν να συνεχίσουν να φέρονται αλαζονικά παριστάνοντας υποκριτικά ότι δεν συμβαίνει τίποτα,μετά τις τελευταίες εξελίξεις;Δηλαδή την τωρινή απάντηση της Ακαδημίας;

Πόσο μπορούν να αποκρύβουν την αλήθεια από τον ίδιο τον ρεθεμνιώτικο λαό;Και τι νόημα θα έχει να γνωρίζει όλη η Ελλάδα την πραγματικότητα και εκείνοι να συνεχίζουν να ζούν στον δικό τους μικρόκοσμο;

Είμαι πάντως απόλυτα πεπεισμένος ότι αργά η γρήγορα η ιστορική έρευνα θα με δικαιώσει και η ίδια η κοινωνική κατακραυγή είναι αυτή που θα τους εξαναγκάσει να τιμήσουν και τον Εμμ.Σκουλά στο Αρκάδι.Να αποδώσουν δηλαδή το δίκαιο,να εφαρμόσουν την νομιμότητα.