Το βιβλίο «ΝΙΚΗ» ΣΤΗ ΝΕΚΡΗ ΖΩΝΗ- Η Αντίσταση της Α΄Μοίρας Καταδρομών απέναντι στον “Αττίλα” και την Προδοσία» (εκδόσεις ΑΓΑΘΟΣ ΛΟΓΟΣ) των δημοσιογράφων της ΝΕΤ Γιάννη Φασουλά και Γιάννη Σκάλκου, που συνοδεύεται από το ντοκιμαντέρ -ντοκουμέντο  «Ήρωες χωρίς παράσημα…» με σπάνιο κινηματογραφικό υλικό από την δράση της Α΄ΜΚ στην Κύπρο το 1974 και νέα ντοκουμέντα για την κυπριακή τραγωδία θα παρουσιαστεί στα Ανώγεια τη 1^η Αυγούστου, ημέρα Δευτέρα, στις 9 μ.μ. στην Πλατεία Αρμί, στο πλαίσιο των πολιτιστικών εκδηλώσεων του Δήμου.

Στο ντοκιμαντέρ προβάλλονται για πρώτη φορά, από το 1974, κινηματογραφικές εικόνες  που καταγράφουν τις προετοιμασίες των καταδρομέων λίγο πριν την αναχώρηση τους  από τη Σούδα, καθώς επίσης και εικόνες  κατά την διάρκεια της παρουσίας τους στην Κύπρο το ματωμένο Ιούλη της τουρκικής εισβολής.

Στην εκδήλωση, όπου κρύβει πολλές εκπλήξεις, πέρα από τους συγγραφείς, για τα γεγονότα θα μιλήσουν οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές ( ο τότε έφεδρος ανθυπολοχαγός Χαράλαμπος Αποστολάκης και ο ηρωϊκός  πιλότος του «ΝΙΚΗ 15» Ευάγγελος Πετρουλάκη,) της αεροαποβατικής επιχείρησης,  της μοναδικής στα χρονικά των ενόπλων δυνάμεων με τη κωδική ονομασία «ΝΙΚΗ».

Θα χαιρετίσουν ο πρέσβης της Κυπριακής Δημοκρατίας Ιωσήφ Ιωσήφ ως εκπρόσωπος του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Δημήτρη Χριστόφια, ο πρόεδρος του Συλλόγου «Κομάντος ΄74» Παναγιώτης Αφάλης, ο γενικός διευθυντής της CYTA Μιχάλης Αχιλλέως που στηρίζει την εκδήλωση για την παρουσίαση του βιβλίου και ο π. Ανδρέας. Παρεμβάσεις θα γίνουν από τους συγγραφείς και τον εκδότη του ΑΓΑΘΟΥ ΛΟΓΟΥ Διονύση Μακρή. Χαιρετισμό θα απευθύνει και ο π. Ανδρέας Κεφαλογιάννης. Τη συζήτηση θα συντονίσει ο διευθυντής της Νέας Τηλεόρασης Γιώργος Παπακωνσταντής.

Της εκδήλωσης θα προηγηθεί επιμνημόσυνη δέηση για τους πεσόντες του 1974. Χορηγός επικοινωνίας είναι η ηλεκτρονική εφημερίδα ΑΝΩΓΗ (www.anogi.gr).

– ΝΕΑ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΩΝ « 300» ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΛΕΜΕ ΣΤΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑ

Το βιβλίο «Νίκη» στη Νεκρή Ζώνη»  που συνοδεύεται από το ντοκιμαντέρ «Ήρωες χωρίς παράσημα…» (τη μουσική έχει γράψει ο Βασίλης Σκουλάς) επιχειρεί να ρίξει φως, σε άγνωστους δρόμους και διαδρόμους, της νεότερης εθνικής καταστροφής που εξελίχθηκε στην Κύπρο, πριν από 37 χρόνια, μέσα από την έρευνα για την αποστολή της Α΄ Μοίρας Καταδρομών από την Κρήτη στην Κύπρο.

Η έρευνα απαντάει σε κρίσιμα ερωτήματα, όπως: Ποιες ήταν οι επιδιώξεις του ελληνικού Πενταγώνου εκείνα τα κρίσιμα 24ωρα; Γιατί τελικά επιλέχθηκε να πάει στην Κύπρο η Α΄Μοίρα Καταδρομών και όχι η Β΄ΜΚ από τη Θεσσαλονίκη, όπως ήταν προγραμματισμένο;

Ποιοι και γιατί χτύπησαν τα ελληνικά αεροσκάφη με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 29 καταδρομείς και τέσσερις αεροπόροι; Τι αποκαλύπτουν για πρώτη φορά Κύπριοι χειριστές των αντιαεροπορικών; Είχε ή όχι ενημερωθεί η Λευκωσία; Ποιοι ευθύνονται για την κατάρριψη;

Τι αποκαλύπτουν οι καταθέσεις αξιωματικών που περιλαμβάνονται στον φάκελο της Κύπρου και βγαίνουν για πρώτη φορά στο φως της δημοσιότητας;  Ποιοι και γιατί διέταξαν Α΄ΜΚ να προστατεύσει την αμερικανική πρεσβεία στη Λευκωσία; Ποια σχέδια του «Αττίλα 2» ματαίωσε η μάχη στο ύψωμα Κολοκασίδη;

(Απόσπασμα από το βιβλίο….)

«Στην Κύπρο με προφορική διαταγή…»

«…Στο Μάλεμε η αγωνία για το ποια θα είναι η τύχη των «300 της Α΄ΜΚ» είχε κορυφωθεί.  Με την προφορική διαταγή του Γιάννακα-γραπτή ήρθε αρκετές μέρες αργότερα και μετά από πιέσεις του Παπαμελετίου-η Α’ ΜΚ ετοιμάστηκε για την μοναδική στα χρονικά των ενόπλων δυνάμεων αεροαποβατική επιχείρηση.

«Οι φήμες μεταξύ των καταδρομέων για το που θα πάμε έδιναν και έπαιρναν. Άλλοι έλεγαν ότι θα μπούμε σε κάποια αποβατικά για να πάμε στα νησιά κι άλλοι ότι θα φύγουμε από το αεροδρόμιο, κανείς ωστόσο δεν γνώριζε ότι θα πάμε Κύπρο», θυμάται ο λοχίας Αργύρης Μαλακωνάκης, από το Κολυμπάρι Χανίων.

Ο διοικητής στη συγκέντρωση της Μοίρας στο προαύλιο του στρατοπέδου, δίνει εντολές αναπροσαρμογής των φόρτων. Πριν ξεκινήσουν για την 115 Πτέρυγα Μάχης στη Σούδα, ο διοικητής Γιώργος Παπαμελετίου, πέρασε από τα λεωφορεία και ενημέρωσε καθαρά και ξάστερα τους κομάντος: «Παιδιά θα πάμε στην Κύπρο, δεν ξέρουμε τι προβλήματα θα αντιμετωπίσουμε, πάντως η αποστολή θα είναι σύντομη και το πρόβλημα μέχρι αύριο θα έχει λυθεί. Ζητάω από εσάς απόλυτη πειθαρχία» Και τους εξήγησα τι πειθαρχία θέλω. «Και δυο στρατιώτες να είναι, ο ένας τους είπα, θα ακούει τον αρχαιότερο…»

«Ήταν ψυλλιασμένοι…»

«Οι στρατιώτες, με την απόβαση των Τούρκων στην Κύπρο, από τις 20 Ιουλίου, ήταν ψυλλιασμένοι και γνώριζαν ότι η Μοίρα έτσι κι αλλιώς θα έπαιρνε κάποια στιγμή μέρος σε πολεμική επιχείρηση, είτε στα νησιά, είτε στην Κύπρο» επισημαίνει ο τότε ταγματάρχης Βασίλης Μανουράς, μιλώντας πρώτη φορά, μετά από 38 χρόνια για τα ιστορικά γεγονότα εκείνων των ημερών: «Ξεκινήσαμε γρήγορα για την αναπροσαρμογή των φόρτων, στόχος μας ήταν να ελαφρύνουμε τους φόρτους , να πάρουμε μόνο τα όπλα μας και τα πυρομαχικά. Μαζί με τους βοηθούς μου, τον Χαράλαμπο Αποστολάκη, και τον Γιώργο Γιατίλη, συμπληρώσαμε τις καταστάσεις επιβίβασης στα αεροσκάφη. Από τις 5.30 έως τις 7.30 το απόγευμα έγινε η συγκρότηση των τμημάτων».

«Ο διοικητής ζήτησε να εμψυχώσουμε τους καταδρομείς, να αλλάξουν τις φαιοπράσινες φόρμες που φορούσαν και να φορέσουν φόρμες παραλλαγής, να πάρουμε τον ελαφρύ οπλισμό της Μοίρας, χειροβομβίδες και έναν ορισμένο αριθμό αντιαρματικών όπλων και πυρομαχικών», αναφέρει ο έφεδρος ανθυπολοχαγός Χ. Αποστολάκης και προσθέτει: «Μετά την σύσκεψη των αξιωματικών κλήθηκα από τον ταγματάρχη Βασίλη Μανουρά Διευθυντή του 3ου Γραφείου και με διέταξε να αναλάβω εξ ολοκλήρου καθήκοντα ως βοηθός του, αφήνοντας τα καθήκοντα του διμοιρίτη στον 43ο  Λόχο.

Οι καταδρομείς με υψηλό το ηθικό ήταν ετοιμοπόλεμοι, όπως φάνηκε στη αναφορά Μοίρας. Στις 20.30 περίπου άρχισε η επιβίβαση σε επιταγμένα λεωφορεία που είχαν φθάσει λίγο νωρίτερα στη Μοίρα».

«Πότε θα κάνει ξαστεριά…»

Η αντίδραση των καταδρομέων ήταν αυτή που έπρεπε «πειθαρχημένη και σωστή, χωρίς ωστόσο να λείπει η αγωνία, μια αγωνία βέβαια που την είχαμε όλοι μας, γιατί κανείς δεν ήξερε τι μας ξημέρωνε…» τονίζει ο Γιώργος Παπαμελετίου.

Τα λεωφορεία «για την αλλοδαπή» όπως γράφει και η ημερήσια διαταγή, ξεκίνησαν από το Μάλεμε της ιστορίας για το αεροδρόμιο της Σούδας.

Ο διοικητής ζήτησε από τους «300» επειδή βράδιαζε και υπήρχε μεγάλη κίνηση μέσα στα Χανιά -από όπου θα περνούσαν- να μη θορυβούν και να μην τραγουδούν γιατί θα ανησυχήσει ο κόσμος.

Ο υποδιοικητής Άγγελος Αβραμίδης, ένας αξιωματικός με ξεχωριστές ικανότητες που σήμερα δεν είναι ανάμεσα μας, ήταν τύπος ενθουσιώδης και τραγούδησε μαζί με τους στρατιώτες το  συμβολικό ριζίτικο «Πότε θα κάνει ξαστεριά…».

« Όταν περνούσαμε από το χωριό Πλατανιάς οι στρατιώτες τραγουδούσαν πότε θα κάνει ξαστεριά» θυμάται με συγκίνηση, ο τότε υπολοχαγός Δημοσθένης Ρούκας και αναφέρεται στο τραγικό παιγνίδι που έπαιξε η μοίρα σε έναν καταδρομέα: «Στο διπλανό  κάθισμα ήταν ο Λοχίας Νίκος Καβροχωριανός από το χωριό Μονή Ηρακλείου, ο οποίος είχε τοποθετηθεί στο λόχο πριν από μια εβδομάδα, με απελθόντα τον Αντώνη το Λιακό από την Περαχώρα Κορινθίας. Ήταν φαίνεται της μοίρας γραφτό, να σκοτωθεί ο Καβροχωριανός με την κατάρριψη του αεροσκάφους «ΝΙΚΗ 4» και να σωθεί ο Λιάκος, ο οποίος πριν μια βδομάδα είχε πάρει μετάθεση, για το ΚΕΜΚ, στο Μεγάλο Πεύκο. Ο Καβροχωριανός, ένας πραγματικός λεβέντης, μόλις παρουσιάστηκε στο λόχο μου στο Ηράκλειο, στην πρώτη έξοδο του μου γνώρισε τον πατέρα του, που διατηρούσε κατάστημα με είδη κρητικών δώρων στην Πλατεία «Λιοντάρια» και στον οποίο ο ΔΕΑ Τσαμκιράνης είχε παραγγείλει να του βρει ένα γερμανικό κράνος της Κατοχής.»

«Ο κόσμος είχε σταματήσει δεξιά και αριστερά του κεντρικού δρόμου και μας καλοστράτιζε, λέγοντας μας καλό βόλι. Οδεύοντας για το αεροδρόμιο εμείς εξακολουθούσαμε να τραγουδάμε, κάποια στιγμή βλέπω μια μαυροφορεμένη γυναίκα να βγάζει το κεφάλι της από το παράθυρο και να τραβάει τα μαλλιά της, ίσως να είχε κάποιο γιο στρατιώτη…» σημειώνει ο Αργύρης Μαλακωνάκης.

«Οι δρόμοι είχαν πλημμυρήσει από κόσμο. Μας επευφημούσαν. Τραγουδούσαμε με ενθουσιασμό και το «Μακεδονία ξακουστή…» Κάποια στιγμή ο Παναγιώτης ο Αφάλης έβγαλε το κεφάλι του στο παράθυρο και φωνάζει: «Πάλι θα γυρίσουμε να πιούμε καφέ»,  σύμφωνα με την μαρτυρία του καταδρομέα Σωτήρη Λεμόνη.

Οι Χανιώτες αντιλαμβάνονται αμέσως ότι τα παιδιά αυτά πάνε σε πόλεμο. Άρχισαν άλλοι να χειροκροτούν, άλλοι να κλαίνε, άλλοι να επευφημούν, άλλοι να προσπαθούν να τους σφίξουν το χέρι. Η κεντρική αγορά των Χανίων ζει σκηνές από ένα άλλο ‘40. …»