Ο Βασίλης Γ.Χαρωνίτης είναι λογοτέχνης και εκπαιδευτικός με καταγωγή από τα Σίσαρχα και έγραψε ένα πολύ όμορφο άρθρο για την πρόσφατη έκδοση των τριών νέων βιβλίων του πρώην Δημάρχου Ανωγείων κ. Γιώργη Σμπώκου.

”Οποιος εγκύψει σ’ αυτούς τους τόμους που η  φιλέρευνη καρδιά του συγγραφέα αποτύπωσε στο χαρτί θα μείνει έκπληκτος όχι μόνο από το πλήθος των στοιχείων που έχει αποθησαυρίσει από τη συγκεκριμένη περιοχή της Κρήτης, αλλά και από τον τρόπο που παρουσιάζονται” αναφέρει χαρακτηριστικά.

Το άρθρο του που δημοσιεύεται και στα Χανιώτικα Νέα μας εστάλη στην ΑνωΓη και αναφέρει τα εξής:
«Ο Γεώργιος Σμπώκος ένας υπεύθυνος ενεργός πολίτης, γεννημένος στην ιστορική αετοφωλιά του Ψηλορείτη, τα Ανώγεια, έχει κάμει βίωμά του το γραφικό «ο ζήλος του οίκου σου κατέφαγέ  με».
Εζησε τις φωτεινές και τις σκοτεινές ιστορικές στιγμές του τόπου του, από τη δεκαετία του 1930 και εξής και αξιώθηκε να τον υπηρετήσει ως δάσκαλος και ως δήμαρχος. Στάθηκε με σεβασμό στους ανθρώπους και στο ιερό βουνό που τους τρέφει, υλικά και πνευματικά, κάνοντάς τους υπερήφανους και δημιουργικούς.
Ο Ψηλορείτης και τα Ανώγεια… Τα Ανώγεια και ο Ψηλορείτης… Δύο τόποι αξεδιάλυτα ενωμένοι που για αιώνες συμπορεύονται, συνομιλούν και δημιουργούν πολιτισμό, παράδοση και ιστορία. Αυτά τα πολύτιμα στοιχεία (την ιστορία, την παράδοση και τον πολιτισμό) έζησε από τα παιδικά του χρόνια ο Γεώργιος Σμπώκος τα μελέτησε σε βάθος, κατανόησε τη δύναμη και την αξία και κάποιες φορές τη μοναδικότητά τους και αποφάσισε να τα καταγράψει και να τα διασώσει από τη λήθη και την φθοροποιό δύναμη του χρόνου. Αν και είναι φυσικό ν’ αγαπά κανείς τον τόπο του δεν συνηθίζεται, ιδιαίτερα στην εποχή μας, να καταδαπανάται για τη διάσωση του προσώπου αυτού του τόπου, να το κωδικοποιεί και να το παραδίδει για χρήση και αξιοποίηση από τις επόμενες γενιές. Ομως όταν έχεις καθημερινά μπροστά σου την έντονη πρόκληση του συγκεκριμένου βουνού και των ανθρώπων του και όταν έχεις χρηματίσει δάσκαλός τους -μια ιδιότητα που δεν αποβάλλεται ποτέ – δεν γίνεται να μην δώσεις τον καλύτερο εαυτό σου και να μη διαθέσεις κάθε σωματική και πνευματική σου δύναμη να διασώσεις και να προβάλλεις το ήθος και τη μορφή του. Αυτό έκαμε και ο Γιώργης ο Σμπώκος.
Αγωνίστηκε και μας έδωσε την εικόνα ενός λαού και ενός τόπου και αξιώθηκε να καταλάβει διακεκριμένη θέση μεταξύ των σκαπανέων του πολιτισμού και της ιστορίας και του Ψηλορείτη και των Ανωγείων.
Το 1992 δημοσίευσε έναν πυκνογραμμένο τόμο με τίτλο  “Ανώγεια: Η ιστορία μέσα από τα τραγούδια τους” και στη συνέχεια έδωσε στη δημοσιότητα άλλους 5 τόμους με το γενικό τίτλο “Τα Ανωγειανά”. Σ’ αυτούς τους τόμους  έχει αποθησαυρίσει το ήθος, το χαρακτήρα, τη σπιρτάδα, τη γλώσσα, τις παραδόσεις και μέρος από την πολυαίωνη και πολυκύμαντη ζωή του χωριού του.
Παραθέτω τους τίτλους τους:
1. Ο Ανωγειανός, απόγονος των Κουρητών και Ιδαίων Δακτύλων.
2. Η Ανωγειανή Μαντινάδα.
3. Το Γλωσσικό Ιδίωμα των Ανωγείων.
4. Στοιχεία από την υλική και πνευματική ζωή των Ανωγειανών.
5. Η Γέννηση, οι “Χαρές” και ο Θάνατος του Ανωγειανού.
Πριν από λίγες ημέρες έλαβα τρεις ακόμη πολυσέλιδους τόμους από την πολύχρονη εργασία του με τους τίτλους:
Α) Πρωταγωνιστές της Λευτεριάς- Χαΐνηδες του Ψηλορείτη, Ανώγεια 2010.
Β) Πολύτιμα πετράδια του Ανωγειανού γλωσσικού ιδιώματος, Ανώγεια 2013 και
Γ) Μια φορά ένας Ανωγειανός (Ανωγειανές Αθιβολές- Ανέκδοτα) Ανώγεια 2013.
Οποιος εγκύψει σ’ αυτούς τους τόμους που η  φιλέρευνη καρδιά του συγγραφέα αποτύπωσε στο χαρτί θα μείνει έκπληκτος όχι μόνο από το πλήθος των στοιχείων που έχει αποθησαυρίσει από τη συγκεκριμένη περιοχή της Κρήτης, αλλά και από τον τρόπο που παρουσιάζονται.
Το συγγραφικό έργο του Σμπώκου είναι σημαντικό τόσο στον πλούτο των πληροφοριών, όσο και στις τοποθετήσεις και αξιολογήσεις προσώπων και πραγμάτων, μόχθος βαρύτατος και προσφορά πραγματική, όχι μόνο στο γενέθλιο τόπο του, αλλά και στην Κρήτη και τα γράμματα γενικότερα. Δίκαια το Ανώτατο Πνευματικό Ιδρυμα της χώρας, η Ακαδημία Αθηνών τον βράβευσε.
Είχα την εξαιρετική τιμή να γίνω αποδέκτης των χειρογράφων του 1ου από τους τρεις τόμους δηλαδή τους «Πρωταγωνιστές της Λευτεριάς…» και είχα διαπιστώσει ότι είναι ένα ζωντανό κείμενο, με θαυμάσιες, συγκλονιστικές κάποτε, περιγραφές και πάρα πολλά άγνωστα στοιχεία που ίσως για πρώτη φορά παρουσιάζονται.
Ο τόμος με το γλωσσικό ιδίωμα των Ανωγείων αποτελεί το αναγκαίο συμπλήρωμα του πρώτου ομότιτλου τόμου. Ετσι μ’ αυτή την καταγραφή διασώζονται τα πολύτιμα γλωσσικά πετράδια, «τα περισσότερα πανάρχαια και ακατάλυτα στο πέρασμα των αιώνων», όπως έχει δηλώσει ο ίδιος.
Τέλος ο τόμος «Μια φορά ένας Ανωγειανός -Ανωγειανές Αθιβολές» με τα πασίγνωστα ανωγειανά ανέκδοτα μας παρουσιάζει τον αληθινό Ανωγειανό στην καθημερινότητά του με την ετοιμολογία, τη σπιρτάδα και το φιλοσοφημένο πνεύμα του.
Παραθέτω δύο απ’ αυτά, που φανερώνουν την ευστροφία μικρών και μεγάλων:
Α) Κάποτε μια Ανωγειανή έστελνε το παιδί της στην εκκλησία:
– Άμε, παιδί μου, στην εκκλησά!
– Δε μπάω, μάνα!
– Άμε, παιδί μου!
– Δε μπάω, μάνα, γιατί οι Αγίοι είναι ξυπόλυτοι και θα μου πάρουνε τα στιβάνια μου!
Β) Ενας Ανωγειανός βρίσκεται στο δικαστήριο κι ο δικαστής αμφιβάλλοντας για την ειλικρίνειά του, του λέει:
– Ξέρεις τι παθαίνει όποιος παίρνει ψεύτικο όρκο;
Κι ο Ανωγειανός:
– Κι αμέ δε γατέχω; Τη δίκη ντου κερδίζει!!!