Archive for Αυγούστου 2015
Τα πολιτιστικά Ανώγεια, το 2013 και το 2014 μέσα από τα πετυχημένα ανταμώματα των Κρητικών από όλες τις γωνιές της Μεγαλονήσου, όπου ανέδειξαν την μυριάκριβη παράδοση μας στο χορό, το τραγούδι και την καντάδα παραδίδουν την σκυτάλη στη γενέθλια γη του Καζαντζάκη, το Κάστρο, για να συνεχιστεί το όμορφο αυτό ταξίδι, τη γεμάτη αυτή μελωδίες και τραγούδια πορεία σε όλη την Κρήτη.
Η Παγκρήτια Καντάδα και το Παγκρήτιο Φεστιβάλ χορού που πραγματοποιήθηκαν στα Ανώγεια τα δυο περασμένα χρόνια, με πρωτοβουλία του Πολιτιστικού Συλλόγου Ανωγείων, αποτελούν πλέον θεσμό στα πολιτιστικά δρώμενα της Κρήτης. Και ως θεσμός θα πρέπει να προφυλαχθεί και να διαδοθεί από τη μια άκρη του νησιού ως την άλλη.
Σε αυτή τη μεγάλη πολιτιστική προσπάθεια που είχε αφετηρία τη Ανω-γη του Ψαρονίκου, του Σκουλά, του Ψαραντώνη, του τυφλού λυράρη και πρωτομάστορα της κρητικής μουσικής Μανώλη Πασπαράκη, του Γ. Καλομοίρη, του Μ. Μανουρά, του Λουδοβίκου των Ανωγείων και δεκάδων άλλων καλλιτεχνών που γέννησε ο ψηλορείτικος αέρας θα πρέπει πλέον να δοθεί ώθηση και νέα πνοή. Σύσσωμοι οι κρητικοί φορείς του πολιτισμού, της αυτοδιοίκησης, των πανεπιστημίων, της Εκκλησίας θα πρέπει να στηρίξουν με όλες τους τις δυνάμεις αυτό το πετυχημένο πολιτιστικό θεσμό, ο οποίος κάθε χρόνο θα είναι σημαία των εκδηλώσεων για όλη την Κρήτη.
Στο δρόμο για να κρατηθεί ζωντανός ο πολιτισμός μας θα πρέπει να κινητοποιηθούν και οι αστείρευτες κρητικές δυνάμεις της Ομογένειας, οι Κρήτες που έζησαν και ζουν στην ξενιτιά, κρατώντας ψηλά την σημαία της παράδοσης, στηρίζοντας ταυτόχρονα την οικονομία της Κρήτης.
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ανωγείων που πριν από δυο χρόνια πήρε την πρωτοβουλία για το μεγάλο σμίξιμο των γενιών στη γη του Δία, θα σταθεί αρωγός και θα συνδράμει με όλες του τις δυνάμεις και τη συσσωρευμένη εμπειρία του, ώστε τα επόμενα βήματα του θεσμού να πατάνε το ίδιο γερά και στέρεα πάνω στην τιμημένη κρητική γη.
Με εκτίμηση
Ο πρόεδρος και το Δ.Σ. του Πολιτιστικού Συλλόγου Ανωγείων
χαιρετίζει την είσοδο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση (Πανεπιστήμια και Τεχνολογικά Ιδρύματα), των μαθητών και μαθητριών από το Σταυράκειο Γενικό Λύκειο Ανωγείων (με επιτυχίες σε ποσοστό άνω του 70%) αλλά και από τα άλλα Λύκεια της χώρας μαθητών με καταγωγή από το Δήμο μας και τους εύχεται καλή συνέχεια.
Αυτή η στιγμή αντιστοιχεί στην ολοκλήρωσης μιας προσπάθειας, ενός αγώνα που κατέβαλαν τα τελευταία χρόνια μαζί με τους γονείς τους και τους καθηγητές τους, τους οποίους συγχαίρουμε επίσης και στην αρχή μιας καινούργιας, της ακαδημαϊκής ζωής τους, στην οποία πιστεύουνε ότι θα ανταποκριθούν και θα ανταπεξέλθουν με την ίδια θέληση, πείσμα και αγώνα, ώστε να συνεχίσουν την διαδρομή τους σαν χρηστοί πολίτες πλέον.
Βέβαια όλοι ξέρουνε, ότι η ζωή είναι πολύμορφη και πολυποίκιλη και ιδιαίτερα για τους νέους σημασία έχει ο αγώνας που είναι διαρκής, πεισματικός και για τους νέους πάντα αισιόδοξος.»
O Δήμαρχος Ανωγείων
Μανόλης Καλλέργης
Του Παν.Βέμμου
Πέρασαν 71 χρόνια από την καταστροφή των Ανωγείων που ήταν σχεδόν ολοκληρωτική. Το σκληρό εκείνο Αύγουστο του 1944 οι κάτοικοι ξεσπιτωμένοι και κυνηγημένοι στα αόρη σαν αγρίμια τις νύχτες, όταν οι ναζί αποσύρονταν το βράδυ στα Σίσαρχα, αντίκρυζαν μια εικόνα βιβλικής καταστροφής του χωριού και η μπόχα από τα αποκαίδια τους έκοβε την ανάσα. Μέσα στα ερείπια αναζητούσαν τροφή και προσπαθούσαν κάτι να περισώσουν από αυτά που είχαν δημιουργήσει στον άγονο τόπο τους και στα δύσκολα χρόνια που είχαν προηγηθεί. Είναι πολλά τα επεισόδια που εκτυλίχθηκαν εκείνες τις αποφράδες μέρες. Ένα από αυτά θα σας υπενθυμίσουμε, που συνέβη τέλη του μήνα.
Μια νυχτιά κατέβαινε από τα αόρη ο Στεφανής ο Χαιρέτης(Δαμιανοστεφανής) έπεσε σε ενέδρα και συνελήφθη. Οδηγήθηκε στα Σίσαρχα σε έκτακτο «στρατοδικείο» των ναζί, άκουσε την απόφαση «καπούτ» και όρμησε έξω από την σκηνή να αποδράσει. Οργίασαν τα σκυλιά, έριξαν φωτοβολίδες, έκαναν τη νύχτα μέρα και τον έψαχναν. Μάταιος ο κόπος τους, ο Στεφανής καταματωμένος από τα βάτα και τους ασπαλάθους, πηδώντας δαμάκους και δεσιές έφθασε στο Πλατάνι και τους ξέφυγε.
Την ίδια βραδιά ο Μανώλης Βρέντζος (Στριφίτσιος) και ο Μιχάλης Ρούλιος (Ρουλομιχάλης) ειδοποιημένοι από τις οικογένειες που κρύβονταν στα κατωμέρια κατέβαιναν χωριστά από τα αόρη. Ο Μανώλης, καλός κουραδάρης, ήταν προμηθευτής των ανταρτών κάθε αντιστασιακής ομάδας και ενταγμένος στην ομάδα «Ψηλορείτης», ο δε Μιχάλης μέλος του γραφείου του ΕΑΜ Ανωγείων. Έμπειροι και οι δύο απέφυγαν τις ενέδρες, κρύφτηκαν όταν έπεσαν οι φωτοβολίδες και έφθασαν στο «φαράγγι». Βρίσκουν τους ανθρώπους, κατορθώνουν με νυχτερινές επισκέψεις στο χωριό να πάρουν από τα σπίτια τους κάποια πράγματα. Λίγες μέρες μετά στις 30 Αυγούστου, ο Στριφίτσιος με το ξημέρωμα στο «Μελισσουργάκι» φορτώνει τους γαιδάρους με μέρος απ’όσα είχε περισώσει η οικογένεια του και η γυναίκα του παίρνει το δρόμο για το Σφυρί Μετόχι. Τους επεσήμανε μια γερμανική περίπολος και έσπευσε στην περιοχή, η γυναίκα του Στριφίτσιο, επιτάχυνε και ξέφυγε.Τα υπόλοιπα πράγματα φρόντισαν οι γερμανοί και οι συνεργάτες τους να τα απαλλοτροιώσουν. Την πράξη αυτή ο λαός τη λέει λεηλασία και πλιάτσικο.
Ο Ρουλομιχάλης, ο Στριφίτσος και ο Γεώργιος Χαχλιούτης (Χαχλιουτογιώργης) με το γιό του Κώστα, που βρισκόταν στον ίδιο χώρο κρύφτηκαν σε σπηλιές όπου δεν τους βρήκε η περίπολος. Μετά από αρκετή ώρα έστειλαν με προσοχή το παιδί να δει αν υπάρχουν Γερμανοί στην περιοχή. Το παιδί επέστρεψε και είπε ότι δεν είδε τίποτα. Ο Χαχλιουτογιώργης έψαχνε για τον γάιδαρο του που είχε χάσει. Ο Ρουλομιχάλης πήγε να πιεί νερό στην πηγή «Τρούμπα» στο περιβόλι του Σταυρακάκη και εκεί τον συνέλαβαν. Αμέσως συνέλαβαν το Στριφίτσιο και το παιδί. Τον Χαχλιουτογιώργη αφού τον πυροβόλησαν τους ξέφυγε στο φαράγγι. Οι τρείς οδηγήθηκαν προς το «Ξικοπέραμα» και στο δρόμο βρήκαν και συνέλαβαν τον Κώστα Πετροκόπο, μπάρμπα του Ρουλομιχάλη, που έβοσκε τις αγελιές στου «Μάκρη». Ο Πετροκόπος μετανάστης στην Αμερική, είχε χάσει όλες του τις αποταμιεύσεις του στην οικονομική κρίση του 1929, έπαθε νευρικό κλονισμό και είχε επιστρέψει στα Ανώγεια τις παραμονές του πολέμου.
Τους οδήγησαν σε ένα ρυάκι, μπροστά πήγαινε ένας αξιωματικός και πίσω οι κρατούμενοι με σκοπό να τους εκτελέσουν. Ο Ρουλομιχάλης σπρώχνει τον αξιωματικό στο ρυάκι και επιχείρησε να αποδράσει. Ο αξιωματικός που είχε το πιστόλι στη θήκη, αιφνιδιάστηκε, έβγαλε το πιστόλι και τον πυροβόλησε χωρίς να τον πετύχει. Η υπόλοιπη περίπολος δεν τον έβλεπε γιατί βρισκόταν πίσω στο δρόμο. Ακροβολίστηκαν και περίμεναν να βγεί από το ρυάκι. Ο Ρουλομιχάλης έμπειρος από τον πόλεμο στην Αλβανία, χρησιμοποίησε το έδαφος και στα 300 περίπου μέτρα βγήκε, τον είδαν, του έριξαν, έπεσε κάτω, έκανε 2-3 άλματα και βρέθηκε πάλι σε απυρόβλητο τόπο. Από τους πυροβολισμούς κινητοποιήθηκαν οι Γερμανοί στα Σίσαρχα και παρακολούθησαν την έναντι περιοχή. Ο Ρουλομιχάλης βγήκε στην κορυφή του λόφου, εκεί κοντά που σήμερα βρίσκεται ο Άγιος Παντελεήμονας, κατηφόρισε στη δυτική πλευρά που δεν είναι ορατή από τα Σίσαρχα, κρύφτηκε και παρά τις ανιχνευτικές προσπάθειες των Γερμανών που ήταν σε λάθος κατεύθυνση, σώθηκε.
Οι υπόλοιποι τρεις οδηγήθηκαν στο Πλατάνι στο διχάλι εκεί που σμίγουν τα ρυάκια από Σίσαρχα και «Ανεμόμυλο» και εκτελέστηκαν. Από πληροφορίες και έρευνα που έγινε στους κάλυκες των σφαιρών διαπιστώθηκε ότι εκτελέσθηκαν από «γκεσταμπίτες» που κυκλοφορούσαν με γερμανικές στολές. Πιθανότατα είχαν αναγνωρισθεί από τον Στριφίτσιο, ο οποίος μάλλον ήταν ο στόχος. Το γεγονός αυτό δεν μειώνει τις εγκληματικές ευθύνες των ναζιστικών στρατευμάτων κατοχής, που δολοφόνησαν έναν υπερήλικα ανάπηρο, τον Στριφίτσιο, ένα πνευματικά διαταραγμένο αθώο άτομο και ένα παιδί.
Γι ’αυτό το έγκλημα και δυστυχώς για πολλά άλλα που συνέβησαν σε αυτόν τον τόπο οι Γερμανοί και οι ντόπιοι συνεργάτες τους ποτέ δεν κρίθηκαν και δεν έδωσαν λόγο. Η νέμεσις ποτέ δεν ήρθε. Η ιστορική δικαίωση εκείνου του αγώνα δεν συνοδεύτηκε από την ηθική και υλική δικαίωση των θυμάτων. Είναι ζητήματα ανοιχτά και έχουμε χρέος να τα υπενθυμίζουμε και να τα διεκδικούμε, όταν μάλιστα τα τότε παθήματα δεν έγιναν μαθήματα από την πλειοψηφία του λαού και την πολιτική ηγεσία του τόπου.
Ανώγεια, Αύγουστος 2015
–O Παναγιώτης Βέμμος είναι συνταξιούχος εκπαιδευτικός και γαμπρός του Μιχάλη Ρούλιο (Ρουλομιχάλη)
Σχεδόν σε ολόκληρη την Κρήτη γιορτάστηκε και φέτος η χάρη του Αγίου Φανουρίου με τραπέζια και πανηγύρια που συγκεντρώνουν πλήθος κόσμου. Γνωστότερο βέβαια στους περισσότερους είναι το πανηγύρι του Αγίου στα Ανώγεια στην τοποθεσία Πετραδολάκια,το μεγάλο πανηγύρι της οικογένειας των Ξυλούρηδων.

Πλήθος κόσμου βρέθηκε την Τετάρτη 26 Αυγούστου στο τραπέζι για την χάρη του Αγίου Φανουρίου στου Κοκκίνη το Χάνι.
Την τελευταία δεκαετία όμως ένα άλλο πανηγύρι συγκεντρώνει και αυτό πλήθος κόσμου και ακολουθεί την μακραίωνη παράδοση της οικογένειας Ξυλούρη.Ένας γνήσιος Ανωγειανός άντρας ο ηλικιωμένος πια Εμμανουήλ Ξυλούρης ή Ντομπλούκος έχει χτίσει μια εκκλησία στου Κοκκίνη το Χάνι ενώ τελευταία ετοιμάζει και ένα Μοναστήρι στον Άγιο κοντά στο σπίτι του,ενώ με έξοδα του διοργανώνει την παραμονή της γιορτής ένα μεγάλο πανηγύρι στην χάρη του. Ο μπάρμπα -Μανόλης μεγάλωσε με τις αξίες αυτές που του μετέδωσε ο πατέρας του ο Γεώργιος Ξυλούρης ή Ζωνός ο οποίος αρκετές δεκαετίες πριν με δικά του έξοδα είχε χτίσει την εκκλησία του Αγίου Φανουρίου στα Πετραδολάκια.
Η Ανωγή βρέθηκε χθες στο πανηγύρι στου Κοκκίνη το Χάνι όπου βρέθηκαν εκατοντάδες επισκέπτες και συνομίλησε με τον Ντομπλούκο ο οποίος με χιούμορ αλλά και σεβασμό μας ανέφερε για το πνηγύρι που διοργανώνει αλλά και την παρακαταθήκη που θέλει να αφήσει στα παιδιά του τα εξής:
” Έχουν περάσει πια τα χρόνια και πια δεν μπορώ να ανεβαίνω στα Ανώγεια στον Άγιο Φανούρη λόγω κάποιων προβλημάτων υγείας που έχω» μας λέει ο Εμμανουήλ Ξυλούρης και συνεχίζει:
”Έτσι εγώ ακολουθώντας και την παράδοση του πατέρα μου, που ήταν από τους ιδρυτές της εκκλησίας του Αγίου Φανουρίου στα Πετραδολάκια, που φτιάχτηκε μάλιστα τότε και με δικά του έξοδα έφτιαξε μια εκκλησία εδώ στου Κοκκίνη το Χάνι και τώρα φτιάχνω και το Μοναστήρι του Αγίου Φανουρίου για να το λειτουργώ εγώ και η οικογένεια μου.
Το πανηγύρι εδώ το κάνουμε τα τελευταία δέκα χρόνια. Φέτος όπως και τις άλλες χρονιές ήρθε πλήθος κόσμου και τους περιποιηθήκαμε ιδιαίτερα ,σύμφωνα και με τις ανωγειανές παραδόσεις με πλούσιο τραπέζι και άφθονο κρασί.
Στα κοπέλια μου μόνο ένα πράγμα έχω να τους πω: Να συνεχίσουνε αυτή τη μακραίωνη παράδοση μέχρι τέλους” κατέληξε.
Εμείς του ευχόμαστε να είναι πάντα γερός και υγιής να συνεχίσει αυτό που κάνει και αυτό που προστάζει η καρδιά του ,δείχνοντας και σε άλλα μέρη την ανωγειανή παράδοση και φιλοξενία.
-Για τις φωτογραφίες του ίδιου και του τραπεζιού που παρέθεσε χθες ευχαριστούμε θερμά την Βασιλική Αεράκη του Μπολντοζέρη.
Η ανακοίνωση χθες των αποτελεσμάτων των βάσεων και των Ανώτερων Ιδρυμάτων που εισάγεται ο κάθε μαθητής έδωσε τέλος στην αγωνία χιλιάδων παιδιών,γονέων και Εκπαιδευτικών. Το Γενικό Λύκειο Ανωγείων κράτησε και πάλι ψηλά τη σημαία με την εισαγωγή 20 μαθητών του στα Α.Ε.Ι και Τ.Ε.Ι της Χώρας, με τους ιδρυτές του Μιχάλη και Λετίτσια Σταυρακάκη που τιμήθηκαν μάλιστα φέτος από τον Πολιτιστικό σύλλογο, να νιώθουν σίγουρα περήφανοι από εκεί ψηλά που βρίσκονται.
Το δικό του μικρό λιθαράκι σε αυτή την επιτυχία κατέχει σαφώς και το Εργαστήρι Γνώσης της ενορίας του Αγίου Γεωργίου που με τα δωρεάν μαθήματα,φροντιστήρια και σεμινάρια για την ολοκλήρωση του μηχανογραφικού προσέφερε στους μαθητές ένα επιπλέον εφόδιο στην ”μάχη” των Πανελλήνιων εξετάσεων.
Ψυχή και φέτος αυτής της προσπάθειας που γίνεται τα τελευταία δυο χρόνια στο Εργαστήρι Γνώσης ,ήταν η Μίρκα Χαιρετη του Στελή η οποία είναι Φιλόλογος (ΠΕ 02). Κατά την διάρκεια του σχολικού έτους 2014 – 2015 Η Μίρκα προσέφερε έργο στο εργαστήρι γνώσης κάνοντας αφιλοκερδώς μαθήματα φιλολογικού περιεχομένου σε τάξεις Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου , τα οποία μηνιαίως κάλυπταν τις 145 ώρες! Η ίδια θα συνεχίσει και φέτος το σπουδαίο αυτό έργο με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς τον Σεπτέμβριο.
Ο π.Ανδρέας Κεφαλογιάννης,η Μίρκα και άλλα άτομα που βοηθούν σε αυτή την προσπάθεια, σκέφτονται ήδη και βρίσκονται στα σκαριά νέα σχέδια υλοποίησης για το Εργαστήρι Γνώσης που θα το κάνει να βοηθήσει ακόμα περισσότερο φέτος όλους τους μαθητές των Ανωγείων και της ευρύτερης περιοχής, τόσο στα μαθήματα τους όσο και σε πιο δημιουργικές ασχολίες για τον ελεύθερο χρόνο τους.