Archive for Φεβρουαρίου 2015

Τόποι και χρόνοι της μνήμης…

Εμβληματική μορφή για την κρητική μουσική ο Γιάννης Ξυλούρης (Ψαρογιάννης) συμπτύσσει σ’ έναν ψηφιακό δίσκο το δικό του “σύμπαν”. Ταξιδεύει ανάμεσα σε αστερισμούς, γητεύει το χρόνο με τη μουσική του, καταφεύγει στο χτες για να δροσίσει τη μνήμη, συμπυκνώνει παλιά και καινούργια ακούσματα για να δημιουργήσει. Γεννημένος στ’ Ανώγεια από την οικογένεια που χάρισε στη μουσική μας παράδοση τρεις κορυφαίους δημιουργούς (Νίκος, Αντώνης, Γιάννης), εξακολουθεί να βρίσκεται στις επάλξεις κι ας έχουν περάσει σχεδόν εξήντα χρόνια από τότε που πρωτόπιασε το λαούτο και συνόδευσε τον πρόωρα χαμένο αδελφό του, τον Νίκο Ξυλούρη, στις μουσικές περιπλανήσεις του.

Σε δυο ενότητες χωρίζει την τελευταία δουλειά του. Στη μια ο Γιάννης ανεβαίνει ξανά στα βουνά της παιδικής του μνήμης, περπατά στα μονοπάτια των βοσκών, των προσκυνητών και των οδοιπόρων, αφουγκράζεται τους ψιθύρους του ανέμου που κάνει τα κλαδιά να λυγίζουν και μετουσιώνει τη θύμηση σε μουσική. «Κάθε που θυμούμαι τα βουνά της Κρήτης δακρύζω» μου είπε σε μια από τις κουβέντες που ανταλλάξαμε όταν σχεδίαζε το δικό του μουσικό σύμπαν. «Κι όταν πιάνω το λαούτο θαρρώ πως η κάθε πλαγιά και το κάθε φαράγγι γίνονται νότες και μου μιλούνε. Αυτό έκαμα. Μίλησα με τα βουνά. Εμπνεύστηκα από τον Ψηλορείτη και τη Χανιώτικη Μαδάρα, τα Λασιθιώτικα, τον Κουλούκουνα, τον Στρούμπουλα, το Κέντρος, τα Στειακά της ανατολής, τα Αστερούσια του νότου…». Ακούγοντάς τον νομίζει κανείς πως τον ακολουθεί σε πορείες νοσταλγικές, πως μοχτεί να γαληνέψει τους τόπους του ονείρου. Η μουσική εξανθρωπίζει τον χώρο κι αυτό το ξέρει καλά ο Γιάννης. Οι βοσκοί και οι βουκόλοι δαμάζουν τις ώρες της ατέλειωτης μοναξιάς με τις νότες και τη μαντινάδα. Ήταν ακόμη παιδί όταν έφερε ο άνεμος στ’ αυτιά του τις πρώτες ασύμμετρες νότες από κάποιο άλλο μιτάτο, από κάποιον ανώνυμο μουσικό που βρισκόταν μακριά. Κι οι νότες αυτές τον σημάδεψαν…

Στην άλλη ενότητα κεντρίζει τη συλλογική μας μνήμη με τις μουσικές που δήλωναν κάποτε τον αστικό εκσυγχρονισμό: τα λεγόμενα «ευρωπαϊκά» και κυρίως το ταγκό, έναν αισθησιακό νοτιοαμερικάνικο χορό που είχε ταξιδέψει κιόλας χιλιάδες μίλια κι είχε προσαρμοστεί στην ευρωπαϊκή χορευτική κουλτούρα. Αλλοίμονο στον λυράρη που δεν ήξερε να παίζει ταγκό στα χρόνια μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, τις δεκαετίες του 1950 και του 1960. Ο Νίκος και ο Γιάννης Ξυλούρης, αχώριστοι πάντα, προσπάθησαν να δώσουν κρητικό χρώμα στον χορό του αργεντίνικου πάθους και της γαλλικής διακριτικότητας (στην Ευρώπη οι χορευτές διατηρούσαν κάποια απόσταση μεταξύ τους). Και κρητικό ύφος. Με τη λύρα και το λαούτο. Πειραματίστηκαν, αφομοίωσαν σκοπούς, καινοτόμησαν. Στην Κρήτη των αυστηρών ηθών και των στερεοτύπων που διατηρούνταν ολάκερα κατά την πρώτη μεταπολεμική εποχή, οι αποστάσεις ανάμεσα στους χορευτές μάκραιναν ακόμη περισσότερο, οι μουσικοί έπρεπε να τιθασεύσουν το πάθος, άλλωστε δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι το ταγκό δεν έγινε αμέσως αποδεκτό από πολλούς ορεσίβιους πληθυσμούς. «Κολλητό χορό» τον αποκαλούσαν με κάποια δόση απαξίωσης.

Ο Γιάννης ξαναφέρνει στ’ αυτιά μας την εποχή του ταγκό. Και το κάνει με τη μαεστρία του ανθρώπου που συν-διαμόρφωσε τον μουσικό κόσμο της Κρήτης κατά την εποχή της μεγάλης μετάβασης. Άλλωστε, ο ίδιος πρωταγωνίστησε, μαζί με τον Νίκο Ξυλούρη, στην επάνοδο της κρητικής μουσικής (κάποιοι την θεώρησαν «κάθαρση») από τα μέσα της δεκαετίας του 1960. Άλλωστε και τούτον τον ψηφιακό δίσκο στον αξέχαστο αδελφό του, τον Νίκο τον αφιερώνει…

Θα έλεγε κανείς ότι ο Γιάννης είναι η ζωντανή ιστορία της μουσικής του τόπου μας. Αν και χειρίζεται καλά όλα τα παραδοσιακά μουσικά όργανα, αγκαλιάζει με γνώση και φρόνηση τη μεγάλη αγάπη του: το λαούτο. Και ταξιδεύει…

Συνταξιδιώτες στο ξυλουρέικο σύμπαν δυο σπουδαίοι μουσικοί, ο Ηλίας Ζούτσος και ο Παναγιώτης Κατσικιώτης Τσίκος. Και οι δυο γράφουν ήδη τη δική τους ιστορία στο μουσικό μας στερέωμα. Ο Ηλίας έχει ρίζες στην Κρήτη. Και μουσική παιδεία. Παίζει λύρα, βιολί, λαούτο, κιθάρα… Αντιπροσωπεύει μια καινούργια γενιά μουσικών αρκετά διαφορετική από τις προηγούμενες, απ’ αυτές που έμαθαν τη λύρα στα βουνά. Είναι υποψήφιος διδάκτωρ μουσικολογίας του Πανεπιστημίου της Αθήνας και η μέχρι τώρα θητεία του μας κάνει να ελπίζομε σε μια καινούργια δυναμική πορεία της μουσικής μας.

Νίκος Ψιλάκης

 

 

Κεντρική διάθεση:

Αεράκης – Κρητικό Μουσικό Εργαστήρι & Σείστρον

Πλ. Κοραή 14, Τ.Κ. 71202, Ηράκλειο Κρήτης

Ο νέος διπλός δίσκος του Ψαραντώνη με τίτλο “Κεράσματα του Δία” είναι μία συλλογή που περιλαμβάνει όλες τις συμμετοχές του Ψαραντώνη σε δίσκους άλλων συνθετών, καθώς και τέσσερα νέα τραγούδια. Ουσιαστικά μέσα από αυτό το δίσκο ο Ψαραντώνης μας “κερνάει” αγαπημένα κομμάτια πολύ γνωστά σε όλους μας, κομμάτια που ήταν σκόρπια και τα ζητούσε το μουσικό του κοινό σε μία ολοκληρωμένη συλλογή! Επίσης περιέχει το διασκευασμένο κομμάτι “Θ’ ανεβώ στον ουρανό” (Πετροπέρδικα) του Αυστριακού συγκροτήματος “The Ash”.

Καλή ακρόαση!!

“Τίποτα δεν προκαθορίζεται.
Καταργώντας τις καθιερωμένες δεσμεύσεις, κάθε
τραγούδι έχει τη δική του μουσική περιπέτεια.
Με αλάθητο καλλιτεχνικό αισθητήριο, συλλογή
αριστουργηματικών στίχων, ατμοσφαιρικές
εκτελέσεις δέους ,ταραχής και ρίγους, με τον
δυναμισμό των ήχων της Κρήτης, η μουσική είναι
μόνο η αφορμή και τραγουδώντας λόγια-πουλιά
πάνε μαντάτα στις άκρες της γης και τ’ ουρανού για
τη νέα γενιά, για τα παιδιά που ψάχνουν και ψάχνονται.
Άγριος και γαλήνιος συνάμα, απόμακρος, και τόσο
προσιτός, ελεύθερη ψυχή και σκέψη.
Πατώντας γερά στην παράδοση, κερνά με άσβεστο
πάθος. ο ΨΑΡΑΝΤΩΝΗΣ, αποκαλυπτόμενος”.

Δημήτρης Ηλιάκης (Λιοδημήτρης)

 

Κεντρική διάθεση:

Αεράκης – Κρητικό Μουσικό Εργαστήρι & Σείστρον

Πλ. Κοραή 14, Τ.Κ. 71202, Ηράκλειο Κρήτης

www.aerakis.net

 

Μετά την μεγάλη εκδήλωση  που έκανε ο Πολιτιστικός σύλλογος Ανωγείων πριν από τρεις  μήνες στο Ηράκλειο, για να τιμηθεί ο μεγάλος Ανωγειανός επιχειρηματίας Μιλτιάδης Καράτζης, συγκεντρώθηκαν κάποια χρήματα τα οποία οι υπεύθυνοι δωρίζουν σε Ιδρύματα και φορείς του χωριού που χρειάζονται υλικό και υποδομές.

Ο σύλλογος προχώρησε στην προσφορά υλικού αξίας 1000 ευρώ στο Σταυράκειο Γυμνάσιο και Λύκειο Ανωγείων εξοπλίζοντας με αυτό το τρόπο την αίθουσα Πληροφορικής αλλά και καλύπτοντας και ανάγκες που είχε άμεσα το σχολείο. Υλικό αλλά και χρήματα θα δοθούν επίσης στην Κοινωνική Υπηρεσία του Δήμου Ανωγείων αλλά και στο Εργαστήρι Γνώσης της ενορίας του Αγίου Γεωργίου με τα παιδιά του συλλόγου να πλαισιώνουν επάξια το τρίπτυχο που αποτελεί και σύνθημα τους: ”Πολιτισμός-Ανθρωπιά-Αλληλεγγύη”.

Αναλυτικά η ανακοίνωση του συλλόγου έχει ως εξής:

«’Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ανωγείων, προχώρησε σε  δωρεά προς το ΣΤΑΥΡΑΚΕΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ-ΛΥΚΕΙΟ ΑΝΩΓΕΙΩΝ υλικής υποδομής, αξίας 1.000 ευρώ. Τα χρήματα   προήλθαν από τα έσοδα  της φιλανθρωπικής χοροεσπερίδας που πραγματοποίησε στο κέντρο ΚΟΥΡΗΤΕΣ στις 28 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2014.

Αναλυτικά δόθηκαν στο Σταυράκειο Λύκειο και Γυμνάσιο τα παρακάτω :

α)Ρολλά  BLACK OYT ΚΑΙ Σκίασης  για τα εργαστήρια πληροφορικής
β)Βάση Προτζέκτορα
γ)MAOUSEPAD TEM 20
δ)HEADPHONE & MICROPHONE HQ-910 TEM 12»

Συνέδριο με θέμα τα μοιρολόγια ,αυτή την αυθεντική καταγραφή κυρίως από τις γυναίκες της απώλειας του θανάτου, θα  πραγματοποιηθεί τον ερχόμενο Νοέμβριο στα Ανώγεια.

Στα Ανώγεια υπάρχουν αρκετοί που έχουν καταγράψει και ερευνήσει τα Κρητικά μοιρολόγια και η οργανωτική επιτροπή του συνεδρίου καλεί για δήλωση συμμετοχής στο συνέδριο μέχρι τις 30 Απριλίου.

Αναλυτικά το Δελτίο Τύπου αναφέρει τα εξής:

ΚΕΝΤΡΟ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ – ΔΗΜΟΣ ΑΝΩΓΕΙΩΝ

 Τα Κρητικά Μοιρολόγια 

Ανώγεια, Εκθεσιακός Χώρος Αγροτικής Τράπεζας

 ΣΥΝΕΔΡΙΟ: Τα Κρητικά Μοιρολόγια (Πρόεδρος / Οργανωτής: ο λαογράφος κ. Κώστας Μουτζούρης)

  13, 14 και 15 Νοεμβρίου 2015 

 Πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος 

Το Κέντρο Κρητικής Λογοτεχνίας και ο Δήμος Ανωγείων οργανώνουν συνέδριο στ’ 

Ανώγεια, στις 13, 14 και 15 Νοεμβρίου 2015, με θέμα « Τα Κρητικά Μοιρολόγια » 

και καλούν τους ερευνητές, τους καταγραφείς και τους μελετητές των κρητικών 

μοιρολογίων να λάβουν μέρος σ’ αυτό. 

 Η δήλωση συμμετοχής στο συνέδριο θα γίνει ηλεκτρονικά μέχρι τις 30 Απριλίου 

2015 στην ηλεκτρονική διεύθυνση : [email protected] .

Στη δήλωση θα υπάρχουν τα στοιχεία του δηλούντος (ονοματεπώνυμο, ιδιότητα, 

τηλέφωνο, ταχυδρομική και ηλεκτρονική διεύθυνση) και το θέμα της ανακοίνωσης.

Η περίληψη της ανακοίνωσης (εκτάσεως μιας δακτυλογραφημένης περίπου 

σελίδας) θα σταλεί, στην ίδια διεύθυνση, μέχρι τις 31 Ιουλίου 2015.

 

Η Επιστημονική Επιτροπή του συνεδρίου θα κρίνει, με βάση τις περιλήψεις, ποιες 

ανακοινώσεις θα γίνουν δεκτές στο συνέδριο.

 

 

 

Ένα ποίημα στέλνει στους αναγνώστες της ΑνωΓης ο Βασίλης Σμπώκος (Λουκάς του Ατζαρομάνωλα) με τίτλο ”Άπλωσε Νύχτα”. Σας το παραθέτουμε και τον ευχαριστούμε θερμά!

” Άπλωσε νύχτα αρχόντισσα τη σκοτεινιά σου πάλι,

και βάλε με σαν το μωρό στη δροσερή σου αγκάλη,

να θέσω να αποκοιμηθώ όλα να τα ξεχάσω,

κι απ’ τσι πληγές που στη καρδιά έχω να ησυχάσω.

 

Σαν άσπρο άλογο να ‘ρθει να το καβαλικέψω,

το όνειρο κι όπου ποθώ εγώ να ξεπεζέψω.

Να βρω το δρόμο τσ’ Αρετής και να τονε βαδίσω

και ύστερα ανε μπορώ χάρη θα τση ζητήσω.

 

Να αρματώσει σύννεφα και σαν βροχή να πέσει,

με στων ανθρώπων τσι καρδιές που έχουνε σκαρτέψει,

να δροσερέψει η ψυχή ο νους να καθαρίσει,

και με ελπίδες άδολες η γης να πλημμυρίσει.

 

Να δω το δέντρο τση τιμής πάλι καρπούς να βγάνει,

που τσ’ ατιμίας τόχενε η καταχνιά μαράνει.

Τέθοιες στιγμές θα ήθελα λίγες για να τσι ζήσω,

κι ευτυχισμένος ύστερα τα μάθια μου να κλείσω..

«Μόνο όταν ένας άνθρωπος ξεχαστεί από όλους τότε μόνο πεθαίνει πραγματικά»  με  τη σκέψη  αυτή πραγματοποιήθηκε η χθεσινή βραδιά στην αίθουσα των ηλεκτρονικών υπολογιστών της ενορίας του Αγίου Γεωργίου.

Ο π. Ανδρέας Κεφαλογιάννης είχε την ιδέα να μαζεύονται θαμώνες της αίθουσας, να μαγειρεύουν στην σόμπα κάποιο ξεχωριστό φαγητό και να  θυμιατίζεται σαν ένα μικρό μνημόσυνο.

Η πρώτη παρέα και το πρώτο τραπέζι ήταν αφιερωμένο στον πατέρα και τον πεθερό του παπά Ανδρέα, τον αείμνηστο Χαράλαμπο Κεφαλογιάννη ή Αστρινό και τον Νίκο Κολυβάκη. Η παρέα δείπνησε και ήπιε  ένα κρασί στη μνήμη τους και στη συνέχεια οι θύμισες γύρισαν πίσω φέρνοντας στο νου ιστορίες και προσωπικές εμπειρίες του καθενός που έζησε με τους εκλιπόντες.

«Στόχος είναι να μαζευόμαστε μερικές φορές κάθε μήνα ώστε να τιμάμε φίλους, συγχωριανούς και ανθρώπους που έφυγαν αλλά άφησαν το στίγμα τους στις καρδιές όλων μας», επισήμανε μέλος της ωραίας παρέας.

Η επόμενη συνάντηση θα είναι αφιερωμένη στον Λεοχάρη Φρυσάλη που άφησε και αυτός το δικό του στίγμα και στην αίθουσα των ηλεκτρονικών υπολογιστών και στις ζωές μας  και ”έφυγε” πρόωρα πριν δυο χρόνια.

 

Mέχρι το τέρμα τση ζωής είν’  τση τιμής ο δρόμος…
κι ‘ όποιος δεν ‘ εξαστράτισε δεν τονε φθείρει  ο χρόνος…

—————————————————————————

Δε με φοβίζει ο θάνατος, του κάτω κόσμου οι τόποι..

Γιατί με περιμένουνε πολλοί δικοί μου ανθρώποι..

-->